Bệnh ghẻ là một bệnh do
ký sinh trùng gây nên hay gặp trong môi trường nóng ẩm. Căn nguyên gây bệnh là một loại ký sinh trùng có tên là Sarcoptes Scabiei. Con cái có kích thước từ 0,3 - 0,5mm. Cái ghẻ
xâm nhập vào đường biểu bì da đào hầm và đẻ trứng. Trứng nở thành ấu trùng và phát triển thành con trưởng thành chỉ trong vòng 3-4 ngày.
Triệu chứng của ghẻ là ngứa. Tuy nhiên, đối với người bị nhiễm ký sinh trùng ghẻ lần đầu tiên trong vòng 2 tuần đầu hoàn toàn chưa có biểu hiện ngứa. Điều này giải thích tại sao một số bệnh nhân có tổn thương ghẻ thực sự mà lại không ngứa. Đối với người bị tái nhiễm ghẻ thì xuất hiện ngứa dữ dội ngay từ khi cái ghẻ xâm nhập vào da.
Việc chẩn đoán ghẻ rất dễ, dựa vào triệu chứng bệnh ngứa nhiều về đêm, ngứa tăng khi trời nóng, lao động, thể thao. Mụn nước ở vị trí đặc hiệu, kẽ ngón tay, lằn chỉ cổ tay, nếp gấp bàn tay, vùng thắt lưng, cạp quần, bẹn đùi, sinh dục, nách, núm vú ở phụ nữ. Điều đặc biệt là ghẻ không thấy ở mặt, đầu và 1/3 trên lưng. Đối với trẻ em dưới 2 tuổi, ghẻ có thể bị toàn thân. Có thể dùng kính lúp soi bắt được cái ghẻ nằm ở cuối đường hầm trong da.
|
Con ghẻ và những tổn thương trên da. |
Thuốc chữa ghẻ có nhiều loại:
Đông y: Thường dùng lá cây ba gạc, lá đào đun nước tắm, nhựa cây máu chó bôi tại chỗ, tắm nước muối, tắm biển…
Tây y: Có thể dùng một trong những loại thuốc sau:
- D.E.P.(dietyl phtalat) là thuốc chống muỗi vắt đốt nhưng có tác dụng diệt cái ghẻ nhanh và rẻ tiền, ít độc tính. Bôi ngày 2-3 lần. Thuốc không nên dùng cho trẻ nhũ nhi và không bôi vào bộ phận sinh dục.
- Benzyl benzoat (ascabiol, scabitox, zylate) là thuốc rất tốt, độ an toàn cao. Bôi hoặc xịt ngày 2 lần cách nhau 15 phút. 24 giờ sau tắm gội giặt quần áo.
- Eurax (crotamintan) 10% thuốc bôi có tác dụng chống ngứa và diệt cái ghẻ. Cứ 6 - 10 giờ bôi 1 lần. Thuốc an toàn có thể bôi vào bộ phận sinh dục và dùng cho trẻ nhũ nhi.
- Permethrin cream 5% (elimite) là thuốc chữa ghẻ ít độc tính nhất có thể dùng cho trẻ em và phụ nữ có thai.
- Lindane (gamma - benzen hexachlorid, kwell) xịt thuốc vào toàn bộ da từ cổ xuống chân. Sau 8 -12 giờ tắm rửa thay quần áo, xịt thuốc 2 lần/tuần. Đây là thuốc chữa ghẻ nhanh nhưng độc với thần kinh nên không dùng cho trẻ nhỏ và phụ nữ có thai.
Lưu ý: Khi điều trị ghẻ phải điều trị cho cả những người sống chung trong gia đình hoặc trong cùng đơn vị, ký túc xá sinh viên, tẩy uế quần áo, ga gối. Mùa hè nên phơi quần áo, ga, gối 3 - 4 nắng. Quần áo giặt để 1 tuần sau mặc lại.
Ths.BS. Đỗ Xuân Khoát