Đau mắt đỏ (viêm kết mạc dịch hay viêm kết mạc họng hạch) là tên chung của một bệnh do Adenovirus gây nên. Bệnh thường xảy ra vào mùa hè, kết thúc vào cuối thu. Ở đồng bằng Nam bộ, bệnh hoành hành mạnh vào mùa nước nổi, vì vậy còn có tên là ‘đau mắt mùa nước nổi’. Bệnh diễn ra theo chu kỳ hàng năm và việc phòng ngừa, điều trị phải nhắc đi nhắc lại nhiều lần vì thực tế vẫn có những sai lầm trong dùng thuốc và biến chứng đáng tiếc.
Phòng bệnh
Phòng bệnh đau mắt đỏ thực sự là vấn đề khó khăn do đường lây bệnh rất phong phú: qua tiếp xúc trực tiếp đường tay-mắt, qua hơi thở, qua nước bọt, qua sinh hoạt vợ chồng...
Môi trường bệnh viện là một trong nhiều con đường lây bệnh phức tạp: bệnh nhân cầm nắm vào tay cửa, bấm thang máy, tiếp xúc với nhân viên và dụng cụ y tế để rồi lây sang những người lành khác có khi là chính nhân viên y tế. Thực tế có nhiều bệnh nhân đi khám mắt vì một bệnh khác sau đó khi về nhà lại nhiễm thêm đau mắt đỏ từ bệnh viện.
Cách phòng bệnh tốt nhất là thực hiện triệt để các biện pháp vệ sinh và cách ly với bệnh nhân cho dù bạn vẫn có thể bị lây bệnh. Mầm bệnh có khả năng sống ở môi trường vài ngày. Người bệnh có thể là nguồn lây tiếp tục sau khi khỏi bệnh một tuần.
Ảnh minh họa
Vì thế để phòng bệnh tốt nhất cần:
- Rửa tay ngay sau khi tiếp xúc với người bệnh bằng xà phòng diệt khuẩn hoặc nước rửa tay y tế, rửa tay trung bình ngày khoảng 10 lần vào mùa dịch.
- Đeo găng khi phải khám và nhỏ thuốc cho bệnh nhân đau mắt đỏ.
- Súc miệng nước muối hoặc các nước súc miệng khác hàng ngày.
- Nhỏ nước muối 0,9% vào mắt hàng ngày.
Cho đến nay chúng ta vẫn chưa có loại vắc-xin nào để ngừa đau mắt đỏ bởi các chủng của Adeno vi-rút khá phong phú, không xác định được kháng nguyên rõ ràng. Do vậy cũng không thể gây miễn dịch chủ động đặc hiệu với bệnh đau mắt đỏ. Người bị đau mắt đỏ rồi vẫn có thể bị tái nhiễm lần 2 chỉ sau 2 tháng, vì miễn dịch của cơ thể chúng ta chỉ được như vậy mà thôi.
Dùng thuốc gì?
Phải khẳng định ngay rằng, hiện chưa có thuốc đặc trị cho viêm kết mạc dịch. Bệnh lành tính có thể phòng ngừa được và có xu hướng tự khỏi trong 7-10 ngày.
- Các thuốc diệt vi-rút: Trên lý thuyết có thuốc diệt vi-rút. Bệnh đau mắt đỏ lại do vi-rút gây nên, nên có thể dùng các thuốc này để điều trị (uống, tra, nhỏ mắt).
Trên thực tế, các thuốc diệt vi-rút lại có quá nhiều tác dụng phụ nên khi dùng cần cân nhắc giữa lợi và hại khi dùng thuốc, các nhà chuyên môn khuyên không nên dùng và chỉ được bác sĩ kê đơn trong những trường hợp rất cụ thể.
- Kháng sinh: Chỉ nên dùng kháng sinh nhỏ mắt phổ rộng hay kháng sinh kết hợp với cortizol nhỏ mắt. Các kháng sinh mạnh không phải là cứu cánh cho bệnh này vì vậy dùng kháng sinh tiêm hay uống chỉ tốn kém cho người bệnh.
- Nhỏ nước muối nhiều lần trong ngày, có thể dùng thêm các thuốc dinh dưỡng giác mạc. Không nên dùng biện pháp xông lá vào mắt...