Tía tô thường được coi là một thứ rau thơm trong
nhiều món ăn quen thuộc của người Việt như, bún chả, cháo trứng, chuối nấu ốc… Theo y học cổ truyền
tía tô còn là một vị thuốc chữa bệnh và phòng bệnh tuyệt vời mà có thể bạn chưa biết.
Tía tô là vị thuốc được đông
phương y dược xếp vào loại giải biểu (làm cho ra mồ hôi) thuốc nhóm phát tán phong hàn (nhóm do
lạnh gây bệnh) cần chữa bằng cách cho ra mồ hôi, khỏi sốt.
Tía tô còn có các tên như é tía, tử tô, xích tô (gọi là tử, xích
tía vì cây có màu tím). Không nhầm với tía tô tử là hạt của cây tử tô (thận trọng khi viết hai tên
này là của 2 vị thuốc không hoàn toàn giống nhau đều cùng lấy từ một cây)
Tía tô có tính ấm, vị cay, vào 3 kinh phế - tâm - tỳ, không độc. Lá
dùng làm gia vị rất phổ biến đồng thời là vị thuốc rất hay dùng để trừ cảm mạo. Hạt làm trà uống và
thuốc hạ khí, cành làm thuốc an thai. Trường hợp không có thì dùng thay thế cho nhau cũng được.
Giải cảm phong hàn
Trường hợp cảm mạo phong hàn sốt gai rét, đau đầu, ngực đầy tức
dùng bài Hương tô tán (lá Tía tô 8g, Hương phụ 8g, Trần bì 6g, Cam thảo 4g, cho thêm Gừng tươi 2
lát sắc nước uống) có thể xông lúc thuốc đang nóng tác dụng làm ra mồ hôi tốt.
Tiêu đờm giảm
ho
Trường hợp ho do ngoại cảm phong hàn dùng bài: Tam tử dương thân
thang (Tô tử 6-12g, La bạc tử 8-12g, Bạch giới tử 6-8g) gia vị (thường kèm theo thuốc thanh nhiệt
hoặc nhuận phế), chữa các chứng bệnh viêm đường hô hấp trên, viêm phế quản cấp mạn ho nhiều
đờm.
Lý khí an
thai
Trường hợp phụ nữ có động đau bụng, Đau lưng ngực, buồn nôn dùng
bài Tử tô ẩm (Tô ngạnh 8g, Đương qui 12g, Bạch thược 12g, Xuyên khung 8g, Đảng sâm 12g, Trần bì 8g,
Đại phúc bì 8g, Cam thảo 4g, Sinh khương 8g, sắc nước uống.
Kiện vị cầm
nôn
Trường hợp nôn ọe, ăn không tiêu, đầy bụng kèm nôn (dạng hư hàn)
dùng nước sắc lá tía tô uống với viên Hương sa lục quân 6-8g có tác dụng cầm nôn, hết đầy bụng.
Trường hợp nôn thai nghén dùng nước sắc Tô ngạnh uống tốt.
Giải độc cua
cá
Giã lá tía tô vắt nước uống, hoặc nước sắc lá khô 10g uống lúc
nóng. Thường ngày ăn ốc cua hoặc gỏi cá nên kèm ăn rau sống có lá Tía tô. Bài thuốc Tử tô giải độc
thang gồm Lá tía tô 10g, Gừng tươi 8g, sinh Cam thảo nước 600ml, sắc còn 200ml uống nóng chia 3 lần
trong ngày.
Chữa các chứng chảy máu do
ho, nôn, tiêu chảy
Lấy nhiều lá tía tô cho vào nồi đun gạn bỏ bã, cô đặc thành cao.
Lấy một ít đậu đỏ rang vàng, tán nhỏ trộn với cao trên rồi viên thành từng hạt nhỏ để uống, mỗi lần
50 viên. Thuốc này sẽ hạn chế được phần nào sự chảy máu.
AloBacsi.vn
Theo Thanh Lê - Khỏe và Đẹp