Nguyên nhân trẻ sơ sinh hay bị trào ngược dạ dày
Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh là hiện tượng bé bú hoặc ăn xong, sữa và thực phẩm đi ngược từ dạ dày lên thực quản. Hiện tượng gây nên tình trạng sặc sữa hoặc nôn trớ ra ngoài, theo đường miệng và mũi. Nếu diễn ra thường xuyên sẽ khiến trẻ sợ ăn, không tăng cân, chậm phát triển.
Nguy hiểm hơn, chứng trào ngược dạ dày thực quản có thể gây sặc sữa, thức ăn đi qua mũi làm tắc đường hô hấp và ảnh hưởng đến tính mạng.
Theo chuyên gia, hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản mang tính chất sinh lý nhiều hơn bệnh lý, do dạ dày của trẻ chưa phát triển toàn diện và hệ tiêu hóa hoạt động chưa ổn định trong giai đoạn đầu sau sinh. Chỉ cần mẹ cho bú sai tư thế, bú quá no, bé vừa bú xong lại bị rung lắc hoặc đặt nằm thẳng... sẽ khiến thức ăn chưa kịp tiêu hóa đã nôn trớ ra ngoài.
Những bé bị trào ngược dạ dày thực quản thường được bác sĩ chẩn đoán dựa vào các triệu chứng kể trên và thăm khám cơ thể. Bé cũng có thể sẽ trải qua một số xét nghiệm bao gồm:
- Đo mức pH của dịch dạ dày vào thực quản
- Chụp X-quang thực quản
- Chụp X-quang phần trên của hệ thống tiêu hóa
Trẻ sơ sinh bị trào ngược dạ dày phải làm sao?
Một số nguyên tắc chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản:
Làm đặc thức ăn
Bạn có thể làm đặc thức ăn bằng cách bổ sung 1 muỗng canh bột gạo (bột gạo đã được chế biến sẵn) vào 60ml – 120 ml sữa.
Đối với trẻ bú mẹ, bạn nên cho trẻ bú mẹ nhiều lần, ngoài ra có thể vắt sữa mẹ và pha thêm bột gạo vào sữa mẹ.
Làm đặc thức ăn có tác dụng làm giảm tần xuất nôn trớ, kéo dài giấc ngủ của trẻ và giảm hiện tượng quấy khóc của trẻ. Ngòai ra, làm đặc thức ăn làm tăng năng lượng giúp trẻ tăng cân tốt hơn, nhưng đồng thời làm tăng nguy cơ táo bón ở trẻ cũng như làm giảm khả năng hấp thu của canxi có trong sữa.
Nếu bạn không có thời gian hoặc không muốn làm đặc thức ăn bằng cách pha bột vào sữa thì bạn có thể sử dụng sữa công thức dành cho trẻ bị trào ngược dạ dày.
Sữa công thức được bổ sung thêm chất xơ (gôm) thiên nhiên. Các chất xơ tự nhiên này không bị ảnh hưởng bởi pH dịch vị vì vậy phát huy tác dụng trên cả chứng nôn trớ và trào ngược bằng cách làm sệt sữa trong bình và duy trì độ sệt trong dạ dày và không có ảnh hưởng đến thành phần dinh dưỡng của công thức sữa.
Lưu ý: pha sữa với nước sôi để nguội 85o, khi nguội đi sữa sẽ trở nên đặc lại do đó nên dùng muỗng hay núm vú có lỗ to hơn để bé dễ ăn. Sau khi pha sữa cần đóng chặt nắp hộp và để nơi khô ráo, mát mẻ. Không nên để sữa đã pha trong tủ lạnh quá 24 giờ. Nên dùng sản phẩm trước hạn sử dụng và trong vòng 4 tuần sau khi mở.
Sử dụng sữa có đạm thủy phân
Một số tác giả cho rằng trào ngược dạ dày là biểu hiện của dị ứng sữa bò. Vài nghiên cứu đã chứng minh rằng dị ứng sữa bò là nguyên nhân của khỏang 20% trào ngược dạ dày ở trẻ nhũ nhi.
Một nghiên cứu trên 204 trẻ bị trào ngược dạ dày có đến 41% trẻ bị dị ứng sữa bò và biểu hiện trào ngược được cải thiện khi lọai trừ sữa và sản phẩm sữa khỏi chế độ ăn của trẻ hoặc sử dụng sữa có đạm thủy phân (làm giảm tỉ lệ dị ứng).
Ngòai ra khi cho trẻ bú sữa có đạm thủy phân giúp cho trẻ tiêu hóa tốt hơn, dạ dày được làm trống sau bú nhanh hơn cũng có tác dụng là giảm hiện tượng trào ngược dạ dày . Bạn có thể sử dụng sữa thủy phân có trên thị trường Việt Nam như Pregestimil (Mead Johnson), NAN HA (Nestle), Dumex HA(Dumex).
Bạn nên tránh cho trẻ ăn một số thực phẩm làm tăng TNDDTQ
- Nước cam, quýt, bưởi
- Chế độ ăn giảm chất béo được khuyến nghị cho bà mẹ và trẻ nhũ nhi bị TNDDTQ So-co-la, café
- Thức ăn chiên hoặc nhiều dầu
- Tỏi, hành, thức ăn cay
- Xốt cà chua và những thực phẩm chế biến kèm xốt cà chua.
Tư thế trẻ sau bữa ăn
- Bế thẳng trẻ sau ăn khỏang 20 - 30 phút.
- Trẻ ngủ với đầu giường nâng cao 30 độ
- Tránh cho trẻ nằm hoặc đi ngủ ngay sau khi ăn, ít nhất sau 2-3 giờ.
- Bạn cần cho trẻ mặc quần áo rộng.
Cách cho trẻ ăn
- Cho trẻ ăn nhiều cử, mỗi cử ít một với thức ăn được làm đặc
- Trẻ phải có thời gian biểu các bữa ăn được phân chia đều trong ngày. Ví dụ: trẻ dưới 4 tháng tuổi: thể tích sữa bú/ngày = Cân nặng trẻ x 150 ml, bạn có thể chia đều cho 10 – 12 cử/ngày.
Hạn chế cho trẻ bú hơi: khi cho trẻ bú bình bạn cần phải cho sữa xuống đều, trẻ không nút hơi và cho trẻ trẻ ợ hơi sau mỗi lần bú được 30 – 60ml sữa.
- Khi trẻ trào ngược có biểu hiện tím tái, ngưng thở, cần kích thích thở bằng cách vuốt nhẹ lưng và xoa lòng bàn chân. Nếu trẻ sặc sữa, phải vỗ lưng và cho nằm nghiêng để sữa trào ra. Ngay sau khi sơ cứu, cần đưa trẻ đến bệnh viện gần nhất.
Hảo Min (tổng hợp)