Thời tiết nắng nóng của mùa hè là điều kiện lý tưởng để bệnh viêm màng não mủ phát triển. Bệnh thường để lại những di chứng nặng nề như ngớ ngẩn, mất trí, liệt. Điều đặc biệt nguy hiểm là triệu chứng của bệnh không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với cảm cúm nên hầu hết bệnh nhân đều nhập viện muộn, khi đã có những biến chứng nguy hiểm.
Dễ nhầm với cảm cúm
Viêm màng não mủ là bệnh nhiễm khuẩn màng não do vi khuẩn gây nên, bệnh có thể gặp ở cộng đồng, đặc biệt là trẻ em. Một số vi khuẩn gây bệnh thường gặp là: Hemophilus influenza, não mô cầu và phế cầu, ở trẻ sơ sinh có thể gặp các vi khuẩn gram âm gây bệnh như E.coli, Klebsiella, Pseudomonas.
Theo một số nghiên cứu, có đến 40% người lớn mang não mô cầu trong khoang mũi họng, nhưng chỉ có một số ít người bị bệnh. Bệnh được truyền qua các hạt nước bọt khi người bệnh cười nói, ăn uống làm lây lan vi khuẩn ra không khí và đồ vật, người lành hít phải hoặc bị lây nhiễm qua miệng, mũi. Bệnh thường gặp ở các đối tượng là người nghiện rượu, bệnh nhân đái tháo đường, viêm tai giữa, viêm xoang, sau chấn thương hoặc vết thương sọ não. Trẻ mắc bệnh thể hiện nhiều mức độ từ nhẹ như viêm mũi, họng (viêm đường hô hấp trên) đến nặng như nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não mủ.
Theo tiến sĩ Phạm Nhật An, Bệnh viện Nhi Trung ương, biểu hiện lâm sàng viêm màng não mủ ở trẻ em rất đa dạng và thay đổi tùy theo lứa tuổi. Bệnh thường khởi phát với các triệu chứng nhiễm khuẩn đường hô hấp trên với các biểu hiện ban đầu như: Sốt cao trên 39 độ C (cũng có trường hợp không sốt cao), chảy nước mũi, ho... nên các bà mẹ rất dễ nhầm lẫn với những triệu chứng cảm cúm thông thường khác. Dấu hiệu viêm long đường hô hấp dễ nhầm lẫn với viêm họng, mũi và viêm phổi. Ở một số trẻ có thể xuất hiện các dấu hiệu rối loạn tri giác, thị giác như trẻ quấy khóc nhưng ánh mắt nhìn vô cảm, nhiều trẻ bị nôn trớ... Nôn trớ cũng hay gặp ở trẻ nhỏ nhưng thường xuất hiện sau khi ăn, còn nếu trẻ quấy khóc, có sốt và nôn thì cần phải nghĩ đến bệnh viêm màng não mủ cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện.
Nguy cơ tử vong cao
Bác sĩ Nguyễn Hồng Hà, Phó giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, khuyến cáo viêm màng não mủ nặng nếu không phát hiện sớm, xử lý không kịp thời, nguy cơ tử vong rất cao. Để giúp chẩn đoán chính xác và kịp thời thì khi nghi ngờ mắc bệnh viêm màng não mủ, bác sĩ phải chọc nước não tủy để xét nghiệm tìm thấy vi khuẩn mới khẳng định bệnh. Do có các triệu chứng nhiễm khuẩn đường hô hấp trên, các biểu hiện sốt cao trên 39 độ C, đau đầu, chảy nước mũi, ho, một số ít trường hợp có thể không sốt cao, vì thế dễ bị nhầm với triệu chứng của cảm cúm, viêm họng, viêm mũi.
Tuy nhiên, đối với bệnh viêm màng não mủ triệu chứng đau đầu là biểu hiện đặc trưng. Khi đó, người bệnh uống thuốc giảm đau mà bệnh không thuyên giảm.
Để phòng bệnh, đối với người lớn, do nhiều tác nhân gây viêm màng não mủ ở người lớn có điều kiện phát triển trong mùa hè nóng ẩm, đặc biệt là tụ cầu khuẩn. Chỉ cần một tổn thương nhỏ ở tai khiến tụ cầu khuẩn xâm nhập cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho não. Vì thế vấn đề vệ sinh thân thể và điều trị triệt để các bệnh lý nền là một biện pháp quan trọng ngăn chặn bệnh.
Đối với trẻ em, nếu trẻ bị viêm đường hô hấp như sổ mũi, hắt hơi, ho, viêm họng... cần cho trẻ đi khám bệnh càng sớm càng tốt, cha mẹ không được tự ý mua thuốc điều trị cho con vì có thể làm giảm hoặc mất triệu chứng của bệnh. Ở các địa phương đang có dịch viêm màng não mủ hoặc có trẻ nghi mắc bệnh viêm màng não mủ, cần cách ly bệnh nhi và tránh cho trẻ lành tiếp xúc với trẻ bị bệnh. Phải sử dụng khẩu trang và thường xuyên rửa tay bằng xà phòng sau khi tiếp xúc với bệnh nhân. Cha mẹ cần cho trẻ ăn uống đầy đủ, giữ vệ sinh răng miệng cho trẻ. Phòng bệnh chủ động và hiệu quả nhất vẫn là đưa trẻ đi tiềm vắc xin phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu. Nên bắt đầu cho trẻ tiêm phòng bệnh Hib 3 mũi: Lúc 2, 3, 4 tháng tuổi. Sau đó nhắc lại mũi thứ tư lúc trẻ 18 - 24 tháng tuổi.
Nguồn: Đất Việt