Mekong Capital – một quỹ đầu tư tư nhân của Việt Nam là đơn vị rót tiền vào hàng loạt công ty bao gồm cả Thế giới di động, Golden Gates, vàng bạc Phú Nhuận và công ty thuốc Traphaco. Đây được cho là một trong những quỹ đầu tư tham gia vào thị trường startup Việt sớm nhất.
Trong năm 2007, tức là rất lâu trước khi những trung tâm ươm mầm, hỗ trợ startup xuất hiện, Mekong Capital đã có chiến lược đầu tư và hỗ trợ cho những công ty khởi nghiệp non trẻ của Việt Nam với chương trình "Mekong 20 Millions USD Challenge".
Chương trình này được thiết kế để tìm và nuôi dưỡng những công ty khởi nghiệp có thể được bán với giá 20 triệu USD hay niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán với giá trị thị trường 20 triệu USD trong vòng 5 năm. Đơn vị chiến thắng sẽ nhận được khoản tiền 400.000 USD từ Mekong Capital.
Tuy vậy, chương trình này được thực hiện với chỉ 2 startup trước khi quyết định tạm ngưng và rút lui hoàn toàn khỏi lĩnh vực đầu tư cho các công ty khởi nghiệp. “Sau khi thực hiện 2 thương vụ đầu tư và nhận ra cả 2 không đạt được như mong đợi, chúng tôi quyết định dừng lại”, đồng sáng lập Mekong Capital là Chris Freud nói.
Theo ông Freud, thử thách và rào cản lớn nhất trong việc tìm được công ty khởi nghiệp sáng suốt là nguồn lực con người hay nói cách khác là một “đội ngũ giỏi”. Thêm vào đó trong khi hầu hết các nhà sáng lập vượt trội trong một vài mảng kinh doanh thì họ lại thiếu kinh nghiệm trong những lĩnh vực quan trọng khác như quản lý doanh nghiệp, và điều này dẫn đến thất bại.
Ví dụ, các nhà sáng lập tiếp nhận đầu tư từ Mekong Capital thường rất mạnh về lĩnh vực bán hàng nhưng họ lại đưa ra những quyết định mua sai lầm. “Đôi khi chúng tôi đầu tư vào một công ty rất mạnh trong việc xây dựng chiến lược marketing nhưng lại không có kiến thức về tài chính. Vì vậy, họ đã đưa ra những quyết định tồi tệ khi sử dụng nguồn vốn”.
Tổng thể, các nhà sáng lập startup Việt thiếu kinh nghiệm là lý do chính đằng sau thất bại của Mekong Ventures. Thêm vào đó, Freud vẫn còn ngờ vực về việc tìm ra một đội ngũ thực hiện startup tốt và vì vậy ông tránh xa việc đầu tư vào công ty khởi nghiệp.
Trong khi đó, một số công ty khởi nghiệp mới nổi ở nước ngoài như Xiaomi của Trung Quốc, các nhà sáng lập sẵn sàng tuyển thêm nhà đồng sáng lập khác. Xiaomi hiện có khoảng 10 nhà sáng lập, và mỗi người lại thành thạo trong các lĩnh vực khác nhau và phù hợp với những nhu cầu khác nhau của Xiaomi. “Đây là một phần lý do tại sao họ thành công, nhưng điều này rất khó thực hiện tại Việt Nam”, ông nói.
Quả quyết về tầm quan trọng của các nhà đồng sáng lập, Freud nói rằng Việt Nam đang thiếu các doanh nhân đa tài.
Theo ông, các doanh nhân tại thung lũng Silicon thường vừa làm việc trong các công ty đa dạng chứ không chỉ khởi nghiệp. Và “khi tạo dựng một doanh nghiệp mới, họ đã có rất nhiều kiến thức”. Hiện Việt Nam đang thiếu đi kỹ năng này để tạo nên những doanh nhân đa tài.
Một trong những ví dụ thành công điển hình có thể kể đến là nền tảng Mobivi được sáng lập bởi Dung Tấn Trung – người đã thành công tại Mỹ và hiện đang điều hành hàng loạt doanh nghiệp tại Việt Nam.
Tiếp cận ra nước ngoài dường như là ưu điểm quan trọng mà nhiều nhà sáng lập của các công ty trong danh mục đầu tư của Mekong Capital có được. Những lãnh đạo này đã học tập và làm việc ở nước ngoài, có xu hướng và tư tưởng cởi mở và vì thế họ dễ dàng áp dụng những chiến thuật mới.
Thậm chí, dù một vài doanh nhân trẻ tại Việt Nam tiên phong trong việc học tập những điều mới ở nước ngoài nhưng họ vẫn không năng động trong quá trình áp dụng những phương pháp này vào doanh nghiệp của mình.
Được thành lập năm 2001, Mekong Capital là một trong những quỹ đầu tư nổi bật tại Việt Nam và hiện đang điều hành 3 chi nhánh gồm: Vietnam Azalez Fund, Mekong Enterprise Fund I và II. Quỹ thứ 4 là Mekong Enterprise III sẽ ra mắt trong một vài tuần tới.