Kinh doanh ăn theo dịch bệnh?

Trong khi cả TP đang đối mặt với nhiều dịch bệnh hoành hành cùng lúc, hệ thống y tế dự phòng TPHCM tỏ ra yếu kém trong việc phòng ngừa cả về nhân lực lẫn chuyên môn.

Đã vậy, trong 2 tuần qua, nhiều người dân ở các quận huyện phản ánh trạm y tế các xã, phường lại kêu gọi mua hóa chất diệt khuẩn thay vì phát miễn phí.

Bác sĩ Hoàng Văn Bợi giới thiệu hóa chất Surfanios bán tại Trạm Y tế phường Tân Thuận Đông

Trong vai người dân đi xin hóa chất diệt khuẩn về khử trùng cho gia đình, chúng tôi ghé qua Trạm Y tế phường Tân Thuận Đông, quận 7, TPHCM. Trưởng trạm y tế - bác sĩ Hoàng Văn Bợi cho biết: “Muốn xin hóa chất miễn phí có Cloramin B, thích thì tôi phát cho một gói về pha với nước rồi lau sàn nhà, sau đó để khô 15 - 20 phút lau lại bằng nước lã.

Tuy nhiên, Cloramin B có mùi hôi khó chịu lắm, nếu gia đình dị ứng với mùi hôi và để khỏi mất công lau lại sàn nhà thì mua hóa chất diệt khuẩn khác, trạm y tế có bán”.

Bác sĩ Bợi lôi từ trong tủ ra mấy gói hóa chất mang nhãn hiệu SURFANIOS rồi nói: “Hòa gói này vô nước rồi lau nhà thì diệt khuẩn vô tư. Khi được hỏi giá, bác sĩ Bợi cho biết, trạm y tế bán đúng theo giá của trung tâm y tế dự phòng quận giao xuống là 7.560 đồng/gói.

Theo bác sĩ Bợi, hiện tại trung tâm y tế dự phòng quận mới giao xuống 10 gói để bán và 30 gói để quảng cáo, phát miễn phí cho bà con dùng thử. Ngày 18/8 tới phường tổ chức chích ngừa định kỳ cho trẻ nên chúng tôi sẽ giới thiệu cho các bậc phụ huynh loại thuốc này. Chắc họ mua nhiều”, bác sĩ Bợi nói.

Chúng tôi tìm đến Trạm Y tế phường 5, quận 8, một trong những địa bàn có dịch bệnh sốt xuất huyết hoành hành lâu nay, hỏi mua thuốc diệt khuẩn, y sĩ Lê Thị Thanh Ngọc liền lôi ra một túi hóa chất nhãn hiệu SURFANIOS. Theo y sĩ Ngọc, trạm y tế đã nhận về 400 gói từ 2 tuần nay và hiện đã bán hết 284 gói với giá 7.560 đồng/gói…

 Theo bác sĩ Nguyễn Đắc Thọ, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM, xét về tác dụng, hóa chất SURFANIOS có chứa thành phần Alkylammonium là nhóm hóa chất diệt khuẩn phổ biến, lại có mùi thơm dễ chịu và chỉ cần lau qua một lần mà không cần lau lại nước lạnh.

Còn Cloramin B cũng có tác dụng diệt khuẩn tốt nhưng có mùi đặc trưng và sau khi sử dụng phải lau lại. Tuy nhiên, điều bác sĩ Thọ quan ngại là giá của Cloramin B mỗi lần pha tương đương 8 lít nước chỉ tốn 3.000 - 4.000 đồng, trong khi SURFANIOS là gần 8.000 đồng.

Có mặt tại một số trạm y tế khác tại quận 8, quận 7, quận 5, Thủ Đức, Bình Thạnh… chúng tôi cũng ghi nhận tình trạng bán hóa chất diệt khuẩn khá rầm rộ.

SURFANIOS là chất tẩy rửa và khử trùng sàn nhà, các bề mặt. Sản phẩm được xuất xứ từ Pháp và nhập khẩu bởi Công ty TNHH EUROP CONTINENTS VN có địa chỉ tại 326/1 Ung Văn Khiêm, phường 25, quận Bình Thạnh, TPHCM và đơn vị phân phối là Công ty TNHH XNK Đông Dương Âu Châu có địa chỉ như trên.

Trao đổi với chúng tôi, không ít người dân tại các phường Tân Thuận Đông, Phú Thuận (quận 7) và nhiều phường khác tỏ ra bức xúc vì trong nhà có cháu nhỏ cần phòng ngừa dịch bệnh nguy hiểm như tay-chân-miệng, sốt xuất huyết nhưng thay vì y tế dự phòng phường phát miễn phí và hướng dẫn sử dụng thuốc cho người dân lại vào hùa với các công ty bán hóa chất để kinh doanh.

“Chúng tôi được biết, các trạm y tế có phát miễn phí thuốc Cloramin B cho người dân diệt khuẩn, vậy cứ phát và hướng dẫn bà con cách sử dụng, việc gì chúng tôi phải mua thuốc khác?”, một cán bộ hưu trí ở phường Tân Thuận Đông, quận 7 cho biết.

Trong khi đó, hầu hết các trạm y tế xã phường đều còn tồn dư hóa chất Cloramin B diệt khuẩn. Cán bộ trạm y tế một phường ở quận 7 cho rằng, Cloramin B phát cho dân nhưng dân không sử dụng hoặc vứt bỏ lãng phí nên không muốn phát nữa!

Bác sĩ Nguyễn Lê Đăng, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng quận 7 cho biết, việc triển khai bán hóa chất là theo chỉ đạo của Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM. “Trung tâm y tế dự phòng quận đề xuất nhận 500 gói nhưng mới chỉ nhận được 100 gói phân phối về 10 trạm y tế”, bác sĩ Đăng cho biết.

Khi được hỏi về việc hưởng hoa hồng, bác sĩ Đăng nói có ký hợp đồng với Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM nhưng không cho biết cụ thể được hưởng hoa hồng thế nào, chỉ có nhiệm vụ nhận hóa chất về bán và nộp tiền lại, còn hóa đơn, phiếu thu là do Trung tâm Y tế dự phòng TP thực hiện.

Trong khi đó, nhiều quận huyện khác tại TPHCM đã nhận rất nhiều SURFANIOS về bán, như quận 8 có tới 16 trạm y tế phường và bình quân mỗi phường đã nhận 400 gói. Thậm chí trung tâm y tế dự phòng một quận còn trực tiếp ký hợp đồng với nhà phân phối hóa chất để bán cho người dân nhằm cắt bớt “trung gian”.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, chủ trương bán hóa chất diệt khuẩn cho người dân xuất phát từ Sở Y tế TPHCM chỉ đạo Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM thực hiện từ tháng 7 vừa qua.

Tuy nhiên, liệu việc kinh doanh hóa chất như vậy có đúng quy định và phù hợp trong khi đa phần đối tượng dễ mắc dịch bệnh lại là những hộ gia đình nghèo, ở những khu vực nhà trọ, mất vệ sinh? Hơn nữa, việc kinh doanh như vậy, lợi lộc sẽ thuộc về ai?