Chu kì kinh nguyệt có đôi chút khác biệt ở mỗi người. Chu kì kinh nguyệt trung bình là 28 ngày, kể từ ngày đầu tiên của kì kinh này đến ngày đầu tiên của kì tiếp theo.
Chu kì kinh kéo dài từ 24 – 31 ngày vẫn được coi là bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn thấy kinh nguyệt của tháng nào đó rất khác so với những tháng còn lại, có thể đó là dấu hiệu cho biết sức khỏe có gì đó không ổn. Hãy đi khám nếu bạn thấy có bất cứ thay đổi nào quá khác biệt, ví như những yếu tố dưới đây:
Tập luyện cường độ cao
Việc tập luyện nghiêm ngặt thường xuyên, kết hợp với lượng chất béo trong cơ thể thấp sẽ gây sức ép cho cơ thể, khiến não ngừng sản sinh hoóc-môn sinh sản. Một nghiên cứu đã phát hiện ra một nửa số phụ nữ có cường độ tập luyện cao có chu kỳ kinh nguyệt không đều. Kinh nguyệt chậm một vài ngày không có gì đáng lo, nhưng hãy đi khám nếu bạn bị chậm kinh quá 3 tháng. Tình trạng này gọi là vô kinh, có thể ảnh hưởng tới mật độ xương trong thời gian dài.
Thừa cân
Thừa cân không chỉ làm quần áo bị chật đi. Quá nhiều tế bào mỡ dẫn đến tăng nồng độ estrogen, ngăn cản sự rụng trứng. Trong khi đó, lớp nội mạc tử cung vẫn tiếp tục dày lên. Phụ nữ béo phì thường có lượng kinh nguyệt nhiều hơn, chu kì kinh thưa hơn và kéo dài hơn. Nếu bạn thừa cân và có những triệu chứng trên, hãy dự trữ những miếng băng vệ sinh ‘siêu dày’. Nồng độ estrogen cao trong thời gian dài làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung. Nếu bạn không thể giảm cân, hãy đi khám phụ khoa và cân nhắc việc uống thuốc tránh thai. Thuốc tránh thai làm mỏng lớp nội mạc tử cung, giúp giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.
Thiếu cân
Cơ thể bạn phản ứng ngược lại khi bạn thiếu cân. Nó không sản sinh đủ estrogen. Bạn cần đủ lượng estrogen để làm dày lớp nội mạc tử cung và có kinh nguyệt. Tuy nhiên thiếu cân thường xuyên không hẳn là một rắc rối. Nếu sút cân nhiều mà bạn vẫn khỏe mạnh, cơ thể có thể tự điều chỉnh lại trong vòng vài tháng.
Dùng thuốc theo đơn
Bất kì loại thuốc nào có liên quan tới hoóc-môn, như thuốc kích thích tuyến giáp (và các vấn đề về tuyến giáp nói chung), steroid, hoặc thuốc chống loạn thần (giải phóng dopamin), đều có thể ảnh hưởng tới chu kỳ kinh nguyệt của bạn.
Tất cả các loại hoóc-môn đều lưu hành trong máu nên có mối liên kết với nhau, thậm chí cả khi chúng được sản sinh từ các tuyến khác nhau. Hơn nữa, một số thụ thể hoóc-môn này lại rất giống thụ thể của hoóc-môn khác, vì vậy thuốc dễ nhầm hoóc-môn đích của mình, ảnh hưởng tới hoóc-môn sinh sản cũng như hoóc-môn tuyến giáp chủ đích. Đừng hoảng sợ khi dùng một loại thuốc mà bạn bị chậm kinh vài ngày, nhưng hãy đi khám nếu kinh nguyệt bị chậm hoặc sớm trước 1 tuần.
Tiếp xúc với thuốc trừ sâu
Thuốc trừ sâu có cấu trúc giống hoóc-môn. Chúng cạnh tranh và chẹn các hoóc-môn trong cơ thể, khiến hệ nội tiết khó hoạt động một cách hoàn hảo. Một nghiên cứu cho thấy phụ nữ làm nông có sử dụng thuốc trừ sâu thường có chu kì kinh dài và hay mất kinh hơn so với phụ nữ nông thôn ở vùng không dùng thuốc trừ sâu. Hơn nữa, theo một nghiên cứu được đăng trên tạp chí American Journal of Epidemiology, 60-100% số người tiếp xúc với thuốc trừ sâu hoạt động giống hoóc-môn có chu kì kinh nguyệt dài hơn hoặc mất kinh.
Căng thẳng
Về mặt tiến hóa, quá căng thẳng không tốt cho việc thụ thai, và chu kì kinh thông thường bị ảnh hưởng bởi điều đó. Điều này giải thích lý do tại sao những phụ nữ hay đối mặt với áp lực lại khó thụ thai hơn.
Thuốc tránh thai
Nhiều người dùng thuốc tránh thai để có chu kì kinh nguyệt đều đặn. Nhưng cơ thể cần một vài tháng để điều chỉnh theo cách này. Khi nội mạc tử cung mỏng đi, có thể xuất hiện vài vết máu giữa kì kinh. Hãy tiếp tục dùng thuốc 2-3 tháng trước khi cho rằng đó là hiện tượng bất thường. Sau đó nếu vẫn thấy vết máu như vậy, hãy xem lại bạn có uống thuốc tại cùng một thời điểm hàng ngày hay không.
Tuổi tác
Kinh nguyệt trở nên không đều khi cơ thể bước vào giai đoạn tiền mãn kinh. Đó là do có sự thay đổi hoóc-môn trong cơ thể, chu kì kinh trở nên ngắn hơn trước khi trở thành dài hơn. Sau đó, tại một thời điểm nhất định, lượng trứng trong buồng trứng giảm đến mức không đủ để duy trì chu kỳ kinh đều đặn. Thật không may, điều này nghĩa là kì kinh của bạn sẽ ngắn hơn trước khi nó chấm dứt hẳn.
Thiếu ngủ
Thiếu ngủ có thể không những gây mệt mỏi mà còn ảnh hưởng xấu tới chu kỳ kinh nguyệt. Thực tế, những phụ nữ có thời gian làm việc không cố định (như y tá hay tiếp viên hàng không) dễ có chu kỳ kinh nguyệt không đều. Sự thay đổi nhịp sinh học ảnh hưởng tới các hoóc-môn sinh sản, từ đó tác động đến sự rụng trứng và chu kì kinh nguyệt.
Hơn nữa, thời gian ngủ không cố định làm nồng độ melatonin trong máu không ổn định (melatonin được chứng minh có ảnh hưởng tới sự sinh sản và chu kỳ kinh ở động vật). Nếu phải làm ca đêm, bạn nên dùng rèm chắn sáng và nút tai để có giấc ngủ ngon vào buổi sáng.
Thay đổi múi giờ
Não sản sinh ra hoóc-môn melatonin để báo hiệu cho cơ thể là đã đến giờ đi ngủ. Nhưng nếu bạn đi tới một múi giờ khác, cơ thể vẫn tiết ra melatonin như khi ở nhà, ngay cả khi lúc đó trời sáng.
Để điều chỉnh phù hợp với lịch trình mới, cơ thể sẽ ức chế hoóc-môn này cho tới khi trời tối. Những biến động này ảnh hưởng bất lợi tới chu kỳ kinh nguyệt. Điều này có thể không thành vấn đề nếu như bạn di chuyển 1 lần trong một khoảng thời gian dài, nhưng nếu việc đó xảy ra thường xuyên, nó có thể làm bạn chậm kinh. Nếu thường xuyên có những chuyến bay đường dài, hãy thử áp dụng những lời khuyên trên để đánh bại những rắc rối mà bạn gặp phải.
Phương Thảo (Theo Health)