Từ lâu, mít non trở thành một nguyên liệu quen thuộc để người dân chế biến thành những món ăn ngon. Những món ăn như canh nấu mít non, cá chuồn nấu mít non, gỏi mít non... tuy bình dị, mộc mạc nhưng nó gắn liền với đời sống người dân nơi làng quê và ai đã một lần thưởng thức thì không thể quên được hương vị thơm ngon, đậm đà của nó.
1. Mít non trộn gỏi
Đây là món ăn quen thuộc trong đời sống của người dân miền Trung. Món gỏi đơn giản với mít non, lạc, các loại rau thơm ăn kèm với bánh đa rất đậm đà và ngon miệng. Gỏi mít rất dễ làm và không mất nhiều thời gian. Người dân ở đây thường lựa chọn những trái mít gai mịn đều, da nhẵn, bổ trái mít ra thành nhiều phần nhỏ, gọt vỏ, bỏ cùi, ngâm vào nước lạnh để mít ra bớt mủ và không bị thâm vì gió.
Sau khi ngâm, mít được rửa sạch, đem luộc cho vừa chín tới, vớt ra để ráo và thái thành từng sợi nhỏ vừa ăn theo thớ mít. Tôm rửa sạch, bỏ vỏ, ướp với một ít gia vị sau đó xào nhanh cho tôm chín. Thịt ba chỉ rửa sạch, luộc chín và thái sợi vừa ăn. Cho mít non, tôm, thịt vào thố trộn chung với rau răm, húng quế, húng lủi, lạc giã dập, nêm gia vị vừa ăn.
Ăn gỏi mít non không thề thiếu bánh tráng nướng cùng chén nước mắm chanh tỏi ớt. Bẻ miếng bánh tráng, xúc một ít gỏi, chấm vào chén nước mắm và thưởng thức, món ăn thơm ngon, bánh tráng giòn rụm, mít non ngọt, bùi như thịt gà, các vị cay, mặn, ngọt hòa lẫn vào nhau làm cho món ăn thêm phần đậm đà và thi vị.
Ở Sài Gòn, bạn có thể ghé đến quán Fai Fo - 139 Lê Thị Hồng Gấm, phường Cầu Ông Lãnh, quận 1 hoặc quán Đo Đo, 10/14 Lương Hữu Khánh, phường Phạm Ngũ Lão, quận 1, TP HCM. Mỗi đĩa gỏi mít non có giá khoảng 45.000 đồng.
2. Mít non kho cá chuồn
Cá chuồn nấu mít non là món ăn bình dị trong bữa cơm hàng ngày, nhưng lại là một món đặc sản ở Sài Gòn. Món ăn dân dã đã đi vào trong thơ ca Việt Nam rất bình dị: "Ai về nhắn với nậu nguồn / Mít non gởi xuống cá chuồn gởi lên". Sự kết hợp giữa hai nguyên liệu đó đã tạo nên một món ăn ngon miệng và khó quên.
Cá chuồn làm sạch ruột, giã củ nén, nghệ tươi, hành tím, ớt trái, muối hột, gia vị… nhét vào trong bụng, gấp đôi cá thành hình ếch ngồi, lấy lá chuối tươi tước sợi buộc cá lại. Khử dầu với hành củ đập giập, cho cá vào lấy mùi và thêm nước liền sau đó. Kho đi một lượt, cho mít non héo xắt hình tam giác nhỏ bằng hai ngón tay, thêm ít nước và đun sôi đi sôi lại, thêm gia vị là ăn được.
Món cá kho của người Quảng thường đậm đà. Tuy nhiên, món mít non kho cá chuồn thường cho nước nhiều nên nhạt, có thể chan vào bún, mì thay cho nước lèo. Đến mùa cá chuồn, bạn có thể mua về và chế biến cho những người thân trong gia đình cùng thưởng thức.
3. Canh mít non lá lốt
Thịt tôm tươi, mít non và lá lốt thái sợi nấu kèm với nhau cho món ăn đậm đà và thi vị. Vị ngọt tự nhiên của tôm tươi, cái mềm, bùi của mít non, hương thơm đặc trưng cùng vị thanh mát của lá lốt kết hợp với nhau tạo nên một món canh ngon ăn hoài không ngán. (Xem cách làm).
Huấn Phan