Canh thụt, món ngon của người M’nông

Trong các món ăn của đồng bào M’nông ở Dăk Nông nói riêng và các tỉnh Tây Nguyên nói chung, đặc sắc nhất là những món được chế biến từ đọt mây. Người M’nông không chỉ sử dụng món này trong bữa ăn hàng ngày mà còn trân trọng thưởng thức trong những bữa tiệc lễ hội truyền thống.


Và hiện nay, món ăn này đã trở thành thực đơn được ưa thích của rất nhiều quán ăn, nhà hàng lớn trên địa bàn thị xã Gia Nghĩa (Dăk Nông). Trong đó, món đọt mây xào cá hộp hay còn gọi là canh thụt, tuy đã được cải biến khá nhiều để thích hợp khẩu vị của nhiều người, nhưng vẫn giữ được vị ngọt, đắng, bùi đặc trưng của các loại rau rừng ở đây.

Theo anh Trần Quốc Thắng, đầu bếp của nhà hàng Hoàng Anh – một nhà hàng lớn trên địa bàn thị xã Gia Nghĩa thì hiện nay, đọt mây được bày bán khá phổ biến trên địa bàn thị xã, do đồng bào hái trên rừng về. Để nấu được món ăn này, ngoài nguyên liệu chính là đọt mây và cá hộp còn cần thêm những nguyên liệu phụ như củ nén, lá bép (còn gọi là lá nhíp), ớt và các loại gia vị . Đọt mây được làm sạch , gọt lớp vỏ xù xì bên ngoài, chỉ lấy phần chồi non trắng ngần bên trong; sau đó, luộc sơ qua và chần lại bằng nước lạnh.

Lá bép cũng làm sạch và cắt nhỏ. Về cách chế biến, đầu tiên, củ nén được xào trước cho thơm, sau đó mới bỏ đọt mây và lá bép vào xào, cuối cùng cho cá hộp và gia vị vừa ăn. Món ăn này cần thêm một ít ớt xanh để tạo vị cay, thơm. Khi thưởng thức, thực khách sẽ cảm thấy mùi thơm của lá bép, vị cay của ớt, vị bùi, béo của đọt mây. Đặc biệt, khi ăn miếng đầu tiên, thực khách sẽ thấy có vị đắng của đọt mây tưởng như khó ăn, nhưng vị ngọt sẽ nhanh chóng lan toả, khiến muốn ăn thêm miếng nữa, và rồi đâm ghiền lúc nào không biết.

Theo nhiều già làng M’nông kể lại, món ăn này có từ rất xa xưa. Trước đây, khi mùa lễ hội đến hay vào dịp đón khách quý, các thiếu nữ M’nông thường phải lên rừng trước một ngày tìm nguyên liệu để làm canh thụt. Bây giờ ở nhiều nơi, dân đã bán những nguyên liệu này. Ít nhất có mười loại nguyên liệu được dùng để chế biến canh thụt, như da bò khô, lá nhíp, cà đắng, đọt mây, ớt xanh...

Có thể nói, những món ăn mang đậm hương vị của núi rừng Tây Nguyên đang tạo nên một trào lưu ẩm thực mới tại các nhà hàng, quán xá, đem lại cho thực khách một khẩu vị hoàn toàn mới lạ, khó quên.