Chưa bắt đúng bệnh, đừng mong hết ngập

“Muốn chống ngập hiệu quả trước hết phải bắt đúng bệnh” - kỹ sư Vũ Ngọc Luyện, chuyên viên tư vấn thiết kế cho nhiều dự án chống ngập quan trọng ở TP.HCM, nhấn mạnh. “Khi làm kè chống ngập cho khu Thanh Đa, chúng tôi thiết kế đỉnh kè cao 2 m. Thế nhưng khi triều mới dâng cao hơn 1,5 m thì nước đã muốn tràn rồi. Rõ ràng chúng ta chưa bắt đúng bệnh nên chống ngập chưa tốt, chứ nếu đổ lỗi ngay nguyên nhân là do triều tăng, TP.HCM lún thì dễ dàng quá…” - ông Luyện dẫn chứng.

Cần kíp không làm, lo chuyện xa xôi

Kỹ sư Luyện kể tiếp: “Khi thấy nước muốn tràn qua đỉnh kè, tôi cho anh em kiểm tra lại mốc độ cao. Sau khi đối chiếu mốc độ cao ở tận phường An Phú Đông (quận 12), chúng tôi xác định đỉnh kè còn thấp so với thực tế, nguyên nhân là mốc độ cao chúng tôi dùng để tính toán trước đó bị lún. Sau đó đơn vị phải tính toán mực triều thực tế để nâng đỉnh kè lên”.

Theo kỹ sư Luyện, có rất nhiều công trình chống ngập dựa vào mốc độ cao bị lún nên tính toán số liệu không chính xác. Đây không phải lỗi của tư vấn thiết kế mà là lỗi của đơn vị quản lý mốc độ cao quốc gia (Bộ TN&MT). “Song chúng ta cũng phải có giải pháp phù hợp để công trình đạt hiệu quả chứ không thể căn cứ cái sai của đơn vị khác để làm sai theo. Các công trình chống ngập khác cũng vậy, nếu thấy quy chuẩn thiết kế đỉnh triều +1,32 m thấp hơn thực tế thì phải chủ động tính toán, đề xuất nâng lên. Chứ cứ lẳng lặng mà làm thì sao đạt hiệu quả chống ngập” - ông nói.

Một lãnh đạo Sở GTVT TP xác nhận thời gian qua Sở cũng nhận được thông tin nhiều công trình chống ngập tính toán số liệu không chính xác do căn cứ mốc cao trình bị lún. Song hiện chưa có đơn vị nào điều tra, xác định có bao nhiêu công trình chống ngập kém hiệu quả do “tính sai” độ cao.

“Những chuyện cụ thể như thế (khẩn trương tính lại mốc độ cao, điều chỉnh quy chuẩn thiết kế đỉnh triều... - PV) lẽ ra phải làm ngay thì không làm. Chúng ta cũng chưa làm nổi chuyện đồng bộ hệ thống thoát nước với hạ tầng đô thị, vậy mà đã tính tới những giải pháp cao siêu, xa vời như ngăn biển, ngăn sông như một số đề xuất gần đây” - một kỹ sư thủy lợi bình luận.

Mời người tài tham gia chống ngập

ThS Hồ Long Phi, Giám đốc Trung tâm Quản lý nước và Biến đổi khí hậu (ĐH Quốc gia TP.HCM), đồng thời là cố vấn cho Trung tâm Chống ngập, cho rằng thật ra các giải pháp kỹ thuật để chống ngập đã có đủ, chỉ vướng ở cách làm. “Trước kia, do không có đơn vị nào “chủ xị” nên TP mới thành lập Trung tâm Chống ngập. Song trên thực tế, Trung tâm Chống ngập cũng giống như một ban quản lý dự án, nhiều chuyện họ không quyết định được...” - ông Phi nói.

Kỹ sư Vũ Ngọc Luyện nêu quan điểm: “Bây giờ TP cần phải có chính sách tập trung người tài, tâm huyết nhất để cùng ngồi lại tính toán, thống nhất các giải pháp chống ngập”. Một lãnh đạo Sở GTVT TP.HCM cho biết thêm, sau khi UBND TP chỉ đạo tìm giải pháp chống ngập, Sở đã tiếp xúc, lắng nghe hiến kế của nhiều nhà khoa học. Dự kiến ngày 1-11 Sở sẽ tổ chức hội thảo bàn về các giải pháp chống ngập cho TP.

TRUNG THANH