Các biểu hiện của nó nhiều đến mức có thể nhìn thấy ở mọi lúc, mọi nơi, từ việc lễ hội quá nhiều, đám hiếu, hỉ phô trương gây tốn kém cho xã hội, làm xấu đi giá trị văn hóa truyền thống đến tình trạng “nhà nhà” làm cảng biển, sân bay, làm xi măng, sắt thép. Từ chuyện ngân sách tốn kém quá nhiều tiền cho cán bộ đi công tác, học tập nước ngoài trong khi nhiều chương trình trùng lặp với nhau, kết quả thu về lại bỏ ngăn kéo đến việc sử dụng xe công tràn lan vào việc tư...
Một trong những nguyên nhân, theo đại biểu (ĐB) Phạm Đức Châu (Quảng Trị) là luật hiện hành quy định phạm vi, đối tượng điều chỉnh quá rộng. “Tôi đề nghị sửa tên thành Luật Phòng, chống lãng phí và chỉ nên tập trung vào đối tượng quản lý, sử dụng ngân sách, vốn, tài sản Nhà nước, các nguồn tài nguyên, lao động và thời gian lao động trong khu vực nhà nước” - ông nói.
Về giải pháp, ĐB Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) cho rằng công khai, minh bạch là đúng nhưng quy định như trong luật hiện hành đã giúp cho người đứng đầu các cơ quan, đơn vị né tránh được nghĩa vụ quan trọng này. “Luật cho họ quyền lựa chọn cách thức công khai thì họ ắt chọn cách dễ nhất, hình thức nhất là tại các cuộc họp cơ quan. Như thế, cái công khai không tới được với cơ quan dân cử, không đến được đông đảo quần chúng nên không giám sát được”.
Cũng mổ xẻ bất cập của đạo luật được coi là “anh em sinh đôi” với Luật Phòng, chống tham nhũng cùng ban hành năm 2005, có hiệu lực năm 2006, ĐB Cường chỉ ra rằng luật không có dòng nào về vai trò của báo chí trong mặt trận chống lãng phí. Trong khi nhiều vụ lãng phí, tiêu cực lại do chính báo chí phát hiện, phanh phui...
“Hạn chế, bất cập như vậy nhưng lại không được phản ánh trong báo cáo tổng kết thi hành luật và vì thế dự thảo sửa đổi trình QH không có giải pháp khắc phục. Cách sửa luật như vậy là chưa bắt đúng bệnh” - ĐB Cường nhận xét.
Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được sửa đổi theo quy trình hai kỳ họp. Tại kỳ họp này, các ý kiến mang tính phân tích, khai phá của ĐBQH sẽ được tập hợp để Ủy ban Thường vụ QH tiếp thu, hoàn chỉnh dự thảo, trình QH thảo luận tiếp và thông qua tại kỳ họp cuối năm.
NGHĨA NHÂN