Đó là những công việc thường ngày của 3.250 cộng tác viên dân số ở các bản, tiểu khu trong toàn tỉnh Sơn La.
Ông Sa Văn Khuyên - Phó Giám đốc Sở Y tế, Chi cục trưởng Chi cục DS - KHHGĐ tỉnh - chia sẻ: Trước đây, mỗi xã chỉ có 5 - 7 cộng tác viên dân số;
đội ngũ cán bộ y tế chỉ đến các bản theo từng đợt công tác, nên không nắm chắc tình hình thực tế của công tác dân số tại cơ sở.
Trước thực tế đó, đòi hỏi phải có đội ngũ CTV tại cơ sở vừa nắm chắc tình hình vừa thường xuyên báo cáo để ngành có biện pháp giải quyết, giúp người dân nâng cao nhận thức về công tác dân số. Quá trình lựa chọn không đơn giản, bởi công việc này đòi hỏi CTV phải nhiệt tình, có khả năng thuyết phục. Ngành y tế đã bàn bạc với chính quyền địa phương, vận động y tá các bản và các chi hội trưởng, chi hội phó phụ nữ bản kiêm nhiệm công việc của CTV dân số. Đến nay, gần 100% bản, tiểu khu, tổ dân phố có CTV dân số hoạt động.
Hằng năm, ngành y tế tỉnh đã tổ chức tập huấn cho đội ngũ CTV dân số, trang bị cho họ những kiến thức về công tác dân số, các biện pháp tránh thai hiện đại, nâng cao kỹ năng tuyên truyền, vận động, cách ghi chép sổ sách...
Trước đây, CTV dân số được hưởng thù lao với mức 50.000 đồng/người/tháng, nhưng từ tháng 8/2009 đến nay, theo Nghị quyết 277 của HĐND, mức thù lao được nâng lên 100.000 đồng/người/tháng. Dù còn khiêm tốn, nhưng đây là hỗ trợ hết sức ý nghĩa. Hơn 3.000 CTV dân số đã quán triệt phương châm: "Đi từng nhà, rà từng đối tượng", nắm chắc tình hình dân số ở cơ sở, sâu sát từng gia đình, đối tượng tiếp cận. Qua đó, tâm sự, phân tích, chỉ ra cái hại của việc sinh nhiều con... đồng thời cung cấp, tư vấn cách thực hiện biện pháp tránh thai hiệu quả, an toàn.
Đã 10 năm làm cộng tác viên dân số tại bản Lào Lay, xã Phiêng Ban (Bắc Yên), chị Lường Thị Núi khoe: Lâu rồi, Lào Lay không có cặp vợ chồng nào sinh
con thứ 3 trở lên, 86% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại...
Còn chị Tòng Thị Dung, CTV dân số của bản Huổi Dồm, xã Dồm Cang (Sốp Cộp) kể: Là CTV dân số của bản từ năm 1994 đến nay, hằng ngày cứ ăn cơm tối xong, chị lại đến 2 hoặc 3 nhà trong bản vừa nói chuyện làm ruộng, làm nương, vừa nói về sự nghèo đói do đẻ nhiều... Hồi đầu, khi tư vấn về biện pháp tránh thai, có người nói: Sử dụng
bao cao su nhưng vẫn có thai? Hỏi lại thì do họ sử dụng không đúng cách. Có trường hợp sử dụng thuốc viên tránh thai theo kiểu: Tối nay quên, tối mai uống bù... Chị hướng dẫn lại thật tỉ mỉ cách sử dụng bao cao su, cách uống thuốc tránh thai khoa học.
Đến nay, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên của Sơn La đã giảm còn 1,39% (năm 2009), tỷ lệ sinh con thứ 3 cũng chỉ còn 10%. Trong kết quả chung đó có sự góp sức không nhỏ của hơn 3.000 CTV - những người tự nguyện vì công tác DS- KHHGĐ, vì cuộc sống hạnh phúc của mỗi gia đình.
Hồng Luận