Chỉ vì phải dùng củ nén để xua rắn lục đuôi đỏ mà người dân phải chấp nhận mua củ nén với giá lên tới 500.000 đồng/kg. Những người bán củ nén nghĩ gì khi mà họ đang trục lợi trên nỗi khổ của đồng bào?

Củ nén thường ngày chỉ 150-200 ngàn đồng/kg, nay bị đội lên 500 ngàn đồng/kg chỉ vì người dân buộc phải mua để xua đuổi rắn lục vào nhà - Ảnh: Tịnh Tâm

Mấy ngày gần đây, rắn lục đuôi đỏ trở thành nỗi ám ảnh và sợ hãi tột độ của người dân miền Trung. Ra khỏi nhà dù ban ngày hay ban đêm, người dân đều nơm nớp lo sợ bị rắn lục đuôi đỏ cắn. Dân vùng quê hay thành thị cũng đều nghĩ cách diệt rắn, xua đuổi rắn. Và trong các phương thức xua đuổi rắn, ngăn không cho rắn bò vào nơi ở, dân gian xưa truyền lại một cách đơn giản là lấy củ nén giã ra, rắc xung quanh. Rắn sẽ bị dị ứng với mùi của nén nên không bò vào nhà.

Sự việc sẽ chẳng có gì đáng nói nếu các chợ ở Quảng Ngãi, một trong các địa phương đang đối mặt với nạn rắn lục đuôi đỏ tràn lan, những ngày gần đây, củ nén đã tăng giá đột biến từ bình thường là 150.000 – 200.000 đồng/kg nay thành 500.000 đồng/kg. Sự tăng giá này nói lên rất nhiều điều, nhưng trong đó, có một khía cạnh về sự vô cảm, thậm chí là tàn nhẫn của một số thương lái, người bán nén. 

Khi đồng bào của mình đang sợ hãi, tìm cách đối phó với loại rắn độc hại để bảo vệ tính mạng thì mình lại nhân cơ hội đó để nâng giá một loại nông sản có đặc tính kị với rắn lên. Đó là hành động vô cảm, theo tôi là không chấp nhận được. Tất nhiên, buôn bán ai cũng muốn kiếm vài đồng lời, nhưng phải xem xét xem, mình ăn lời hàng bán như thế nào và ở thời điểm nào. Mình ăn lời những đồng bạc lợi dụng trong hoạn nạn chung của mọi người, lương tâm mình để đâu?

Tôi còn nhớ cách đây chưa lâu, khi dịch sởi lan rộng ra nhiều nơi trên cả nước, thì một số tiểu thương cũng đã lợi dụng việc này để tăng giá hạt ngò (tức hạt mùi) lên cao chót vót. Tại thời điểm đó, tôi cũng rất bức xúc. Bởi khi những người cha người mẹ đang hoang mang trước nỗi lo sinh tử của đứa con bé bỏng thì vẫn còn có người lợi dụng điều ấy để kiếm tiền. Điều ấy thật sự với tôi rất ghê sợ.

Khi đồng bào của mình đang sợ hãi, tìm cách đối phó với loại rắn độc hại để bảo vệ tính mạng thì mình lại nhân cơ hội đó để nâng giá một loại nông sản có đặc tính kị với rắn lên. Đó là hành động vô cảm, theo tôi là không chấp nhận được

Dẫn ra trường hợp hạt ngò để thấy rằng hiện tượng tăng giá một số mặt hàng cần thiết trong khi đồng bào lâm nạn đã không phải là hiếm trong đời sống cộng đồng xã hội chúng ta hiện nay. Có những người bất chấp sự đau đớn, nỗi thống khổ của đồng bào để kiếm lợi bằng mọi cách có thể. Điều ấy theo tôi rất đáng lên án. Tồn tại lâu, những thói ấy sẽ ăn nhanh và lan nhanh trong xã hội, rồi một ngày nào đó, chúng sẽ đáng bật lòng nhân ái, sự hy sinh và tình thần đùm bọc, một nét đẹp vẫn tỏa sáng của người Việt Nam. 

Khi tôi viết những dòng này thì nạn rắn lục đuôi đỏ vẫn còn đang phát tán và gây nhiều nguy hại, lo lắng cho nhân dân toàn miền Trung. Đồng nghĩa với nó là người dân Quảng Ngãi và một số tỉnh thành khác vẫn còn phải mua củ nén về phòng bị. Và hiển nhiên, giá củ nén có thể sẽ không dừng lại ở mức 500.000 đồng/kg. Người dân thì vẫn mua, bởi không có gì quý hơn mạng sống của bản thân và gia đình mình. Chỉ có một số người buôn bán vô cảm vẫn ung dung hưởng lợi, ung dung lên giá với lý do là nguồn nén ít, khan hiếm. Đó là điều đáng buồn khi tiền bạc, lợi ích làm cho con người ta không còn nghĩ được cái gì tốt đẹp hơn nữa...

Cuộc sống này vốn không bình yên với bất cứ ai, khi những biến cố luôn rình rập ngoài kia. Những người bán nén giá cao ở Quảng Ngãi sao không nghĩ rằng cũng có một ngày mình lâm vào cảnh khốn khó, lo lắng, phải đi tìm cách giải quyết. Lúc ấy, liệu có ai giúp đỡ họ, tạo điều kiện cho họ, khi mà trước đó họ đã lợi dụng nạn chung để trục lợi cho mình? Họ chỉ nhìn được cái lợi trước mắt mà không nghĩ đến những điều quý giá hơn trong cuộc sống. Vài triệu đồng tiền lời bán nén, có thể cho là vài chục triệu đi, qua một nạn rắn lục đuôi đỏ, nhưng rồi cũng sẽ tiêu hết, sắm sửa hết hoặc sẽ trôi đi theo những biến đổi ngày thường trong gia đình...Sau đó, họ còn lại gì?

Ngoài kia, vẫn còn rất nhiều người đang vạch từng bụi rậm bắt rắn lục đuôi đỏ, và những cơ quan chính quyền, tổ chức, cá nhân cũng đang tích cực nghiên cứu, tìm giải pháp trị dứt nạn này. Nhưng khi những người bán củ nén đội giá còn tồn tại, vẫn còn một mảng buồn không nhỏ trong những ngày này.

Nguyễn Thành Giang*

*Bài viết thể hiện văn phong và góc nhìn của tác giả, một người dân thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam