Nấm Chẹo (tên địa phương là Pào), có thời gian từ lúc mọc đến khi tàn lụi chỉ trong vòng 1-2 ngày.Vì vậy, để có thể săn được loại nấm quý hiếm này là một công việc không hề đơn giản. Bù lại giá trị của mỗi kg nấm Chẹo có giá trị lên tới vài triệu đồng.Sở dĩ có giá cao như vậy là do loại nấm này được coi là "thần dược cho phái nữ", nhất là đối với những người khó sinh con.
Thời gian vào khoảng tháng 9-10 âm lịch hàng năm là mùa loài nấm đặc biệt quý hiếm này nở rộ. Ở huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn, nơi được cho là vựa của loài nấm Chẹo, không khí nơi đây trong những ngày này như ngày hội, người người, nhà nhà nô nức kéo nhau vào rừng đi săn nấm.
 |
| Nấm chẹo có màu đỏ nên dễ nhầm với nấm độc |
Anh Thái là một trong những tay săn nấm nức tiếng xứ Lạng, tranh thủ chợp mắt một lúc để đến đêm thức dậy bắt đầu cuộc hành trình săn nấm quý trong rừng sâu.
Khoảng 2h sáng, khi ngoài trời tối như mực, anh Thái đã chuẩn bị đồ cho cuộc săn nấm đêm.Trong cái lạnh của núi rừng về đêm, nhóm thợ săn lần mò từng bước trên con đường mòn dẫn vào rừng sâu.Anh Thái chia sẻ: "Nấm Chẹo thường mọc không cố định thời điểm. Vì vậy, ngoài yếu tố kinh nghiệm như dự đoán được địa điểm nào nấm mọc nhiều, mọc vào thời điểm nào là nhiều nhất, thì yếu tố may mắn cũng đóng một vai trò quan trọng trong cuộc săn. Sau khi đã tìm được vị trí thích hợp, thợ săn nấm sẽ tiến hành dựng lều để ngồi chờ cho đến thời điểm nấm mọc".
Với kinh nghiệm nhiều năm săn nấm Chẹo, anh Thái đã tìm được một vị trí lý tưởng trong rừng sâu, nơi có tầng lá mục rất dày, tán lá rộng cùng độ ẩm cũng như địa hình rất thuận lợi cho loài nấm quý mọc.Dựng lều xong, cả nhóm lấy thức ăn mang theo, nhâm nhi vài ly rượu để chống lại cái lạnh buốt của núi rừng trong lúc chờ đợi nấm mọc. Trong rừng vào thời điểm này cũng xuất hiện rất nhiều ánh đèn lập lòe của những thợ săn khác. Tiếng hú, tiếng gọi nhau làm inh ỏi cả một góc rừng.
Nằm xen kẽ các dãy núi là hệ thống sông suối dày đặc. Loại đất chủ yếu ở vùng này là loại đất Bratit, cộng với khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhiệt độ trung bình trong năm khoảng 20-21 độ C, độ ẩm tương đối cao.Chính điều kiện khí hậu đặc trưng, cùng những yếu tố tự nhiên phù hợp đã tạo điều kiện cho nấm Chẹo có điều kiện sinh sôi, nảy nở.
 |
| Rừng núi Lạng Sơn là nơi phân bổ chính của nấm Chẹo |
Tên của loài nấm này có nguồn gốc từ vị trí phân bố. Nấm thường mọc dưới tán cây Chẹo, một loại cây phổ biến ở các tỉnh vùng Đông Bắc. Những nơi có tầng lá mục càng dày, thì loài nấm này càng nở rộ.
Theo anh Hoàng Văn Công, một thợ săn nấm Chẹo lâu năm ở huyện Đình Lập, dáng bên ngoài của nấm có hình ô, màu đỏ chót và không khác nhiều so với những loại nấm thông thường.Nhiều người nếu không biết sẽ tưởng nhầm đây là nấm độc. Địa bàn phân bố của loài nấm này ở Lạng Sơn chủ yếu tại các xã như: Bắc Lãng, Bắc Xa, Đồng Thắng…
Theo như kinh nghiệm dân gian trong các bài thuốc đông y thì vị của nấm Chẹo nóng. Công dụng đặc biệt là giúp phụ nữ khó mang thai tăng khả năng thụ thai.Gần đây, các lái buôn Trung Quốc thường sang các tỉnh vùng Đông Bắc để thu mua nấm. Họ "thổi" giá lên rất cao, thường nấm tươi vào khoảng 2-3 triệu đồng một kg, nấm khô vào khoảng 3-4 triệu và còn có thể cao hơn nữa tùy vào chất lượng.
Chính vì lợi nhuận quá lớn đã gây nên cơn sốt trong dân chúng, người người, nhà nhà thậm chí bỏ cả công việc nhà để vào rừng săn nấm Chẹo với mong muốn đổi đời.
