Sinh đẻ là thiên chức của người phụ nữ. Chăm sóc thai phụ, bảo đảm cho người mẹ khỏe mạnh, thai nhi phát triển bình thường là khâu quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản. Đông y có nhiều vị thuốc tác dụng tốt giúp an thai.
 |
|
Cam thảo. |
Củ gai, tên thuốc là trữ ma căn có tác dụng an thai, cầm máu, thanh nhiệt, giải độc dùng chữa các chứng động thai, đe dọa sảy thai, người có tiền sử bị sảy thai. Liều dùng 10-12g mỗi ngày.
A giao được bào chế dưới dạng cao từ da con lừa. Có tác dụng tư âm, dưỡng huyết, bổ phế, nhuận táo, chỉ huyết, an thai. Có thể dùng mỗi ngày từ 4-12g.
Cỏ tai hổ (hổ nhĩ thảo) dùng trong trường hợp phụ nữ động thai, theo kinh nghiệm của nhân dân, đem rửa sạch, ép lấy nước cốt, hòa một ít tiết gà cho uống.
Bạch truật có tác dụng kiện tỳ, ích khí, cố biểu liễm hàn, an thai, chỉ huyết, chữa các chứng có thai đau bụng, nguy cơ sảy thai, dùng ngày 6-12g.
Tầm gửi cây dâu (tang ký sinh) có tác dụng thông kinh hoạt lạc, bổ can thận, mạnh gân xương, dưỡng huyết an thai, xuống sữa dùng điều trị các chứng động thai, có thai ra máu, sản hậu. Liều dùng 12-20g.
Đỗ trọng, tác dụng bổ can, thận, thư cân, kiện cốt, an thai chữa chứng lưng đau, gối mỏi, động thai ra máu. Liều dùng 6-12g.
Hoàng cầm có tác dụng thanh trừ thấp nhiệt, tả phế tiêu viêm, làm mát huyết, an thai, cầm máu. Dùng trong các trường hợp động thai, dọa sảy. Liều dùng 4-10g.
Ngải cứu - vị thuốc tác dụng chủ yếu chữa các bệnh phụ nữ. Dùng điều trị các chứng kinh nguyệt không đều, chảy máu tử cung, khí hư, bạch đới, thai động không yên. Ngày dùng 4-10g, sắc uống.
Sa nhân có tác dụng hành khí, ôn trung, làm ấm trung tiêu, giúp tiêu hóa tốt, an thần, giảm đau, chữa chứng nôn mửa, giữ yên thai trong trường hợp động thai xuất huyết. Liều dùng 2-6g một ngày.
Tục đoạn có tác dụng bổ can thận, mạnh gân cốt, làm huyết mạch lưu thông, an thần, giảm đau, giải độc, giúp an thai, lợi sữa, cầm máu, phòng và điều trị động thai. Liều dùng 6-12g.
Tô ngạnh giúp điều hòa hô hấp, an thai, dùng điều trị các chứng đau bụng, động thai. Liều dùng 5-10g, sắc uống.
Các bài thuốc an thai thường dùng:
Trường hợp can khí uất kết dẫn đến động thai dùng trữ ma căn 10g, ngải diệp 10g, bạch truật 10g, tô ngạnh 8g, sắc uống.
Nếu huyết hư dẫn đến động thai, ra máu phải dưỡng huyết an thai dùng:
- Tang ký sinh 12g, a giao 10g, đẳng sâm 12g, bạch truật 12g, hương phụ 8g, tục đoạn 12g, đương quy 12g.
- Hoặc sa nhân 4g, tang ký sinh 12g, tục đoạn 12g, ngải cứu (sao giấm) 10g, trữ ma căn 10g. Sắc uống ngày 1 thang.
- Hoặc đỗ trọng 16g, tục đoạn 12g, ngải diệp thán 12g, hoàng cầm 10g, trữ ma căn 12g.
Nếu bụng đau, thai động, nước vàng chảy ra dùng:
Ngạnh mễ khoảng 200g, hoàng kỳ 240g, cho vào 7 bát nước, sắc còn 2 bát chia làm 4 lần uống trong ngày.
Khi thai động không yên dùng một số bài sau:
- Giao ngải thang: a giao 12g, ngải diệp 18g, xuyên khung 8g, can địa hoàng 20g, bạch thược 20, cam thảo 8g, đương quy 18g. Sắc uống.
- An thai tán: thục địa 12g, bạch thược 10g, đương quy 10g, xuyên khung 8g, a giao 10g, ngải diệp 10g, hoàng kỳ 10g, cam thảo 6g, địa du 10g. Các vị sao giòn, tán bột mịn. Dùng nước sắc của 3 lát sinh khương + 12 quả đại táo, chia 3 lần, mỗi lần uống với 10g thuốc bột.
- Tiêu giao tán gia giảm: sài hồ 10g, đương quy 10g, thược dược 10g, bạch truật 10g, phục linh 10g, a giao 10g, ngải diệp 10g, cam thảo 5g.
- Hoặc dùng tần giao, cam thảo trích, lộc giác giao (sao vàng) mỗi thứ 20g, tán thành bột, mỗi lần uống 12g với một bát nước và 50 hạt gạo nếp sắc đặc. Ngày 2 lần.
- Có thể dùng thục địa 10g, tục đoạn 10g, thỏ ty tử 12g, đẳng sâm 10g, a giao 10g, tang ký sinh 12g, bạch thược 10g, bạch truật 10g, hoài sơn 10g, trần bì 10g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần trong ngày.
Nếu ra huyết thêm hạn liên thảo 10g, địa du thán 10g, trường hợp đau bụng tăng bạch thược lên 16g. Nếu nôn nhiều thêm sa nhân 4g, mộc hương 8g, trúc nhự 10g, tô ngạnh 10g.
Trường hợp có thai bụng đau thắt từng cơn do huyết suy thủy thấp xâm nhập dùng bài Đương quy thược dược thang: bạch thược 10g, đương quy 10g, bạch truật 16g, phục linh 10g, xuyên khung 12g, trạch tả 10g. Sắc ngày một thang chia 3 lần uống ấm.
Theo Suckhoedoisong