Câu cửa miệng “ăn Tết” cho thấy tầm quan trọng của việc ăn trong những ngày
Tết của người Việt. Ngày Tết, mọi người nghỉ ngơi, đến thăm nhà nhau, chúc tụng,
làm vài ly rượu bên mâm cơm ấm cúng với mong ước bước sang
năm mới no đủ, dư
dật. Chúng ta cùng xem những người “hàng xóm” châu Á chuẩn bị
mâm cỗ Tết thế nào nhé.
Lào
Trong mâm cỗ Tết của người Lào nhất định phải có món lạp. Trong tiếng Lào, lạp
có nghĩa là lộc. Lạp có thể làm bằng thịt lợn, gà, bò, chim, cá...; chẳng hạn
lạp thịt gồm thịt nạc, gan, tim băm nhỏ trộn chung với các loại rau thơm, ớt cay
thái nhỏ, gia vị truyền thống, nước cốt chanh và không thể thiếu thính nếp.
Trong mỗi gia đình, món lạp thường được làm rất công phu bởi quan niệm lạp không
ngon nghĩa là năm mới làm ăn xui xẻo. Lạp trộn xong được ăn với xôi nóng. Lạp
được xem là linh hồn của dân tộc Lào trong năm mới. Người ta có thể đem tặng
nhau món lạp với hi vọng năm mới có nhiều lộc.
Trung Quốc
Sủi cảo là
món ăn truyền thống trong
ngày tết. Trong tiếng Trung Quốc, sủi cảo
đồng âm với từ “có của”. Mọi người ăn bánh này không chỉ lấy ngon mà còn hi vọng
có nhiều may mắn. Sủi cảo được làm khá cầu kỳ, từ khâu làm nhân, gói bánh đến
lúc ăn. Rau trộn với thịt làm nhân bánh . Sủi cảo được gói theo hình bán nguyệt,
dùng tay viền theo đường diềm thật đều, gọi là “viền phúc”. Ở nông thôn, ngoài
vỏ sủi cảo còn in hình bông lúa ngụ ý sang năm mới được mùa. Trong lúc nấu sủi
cảo, thường phải cho thêm ba lần nước lạnh, không chỉ khiến cho bánh ngon mà còn
có nghĩa “phúc đi lại đến”. Ăn sủi cảo, cũng phải biết cách. Bát thứ nhất để thờ
cúng tổ tiên, bát thứ hai để cúng thần thánh, bát thứ ba cả nhà mới bắt đầu ăn
và phải ăn số bánh chẵn, không được ăn số lẻ. Khi ăn xong, nhất định để thừa lại
mấy cái (số chẵn) ngụ ý “năm nào cũng dư thừa”.
Hàn Quốc
Các món ăn trong ngày đầu năm mới của người Hàn Quốc thường làm từ gạo và khoai
tây. Điều đặc biệt là, món thịt chó vốn được xem là món khoái khẩu của người Hàn
lại không phải là món ăn truyền thống trong ngày Tết. Người Hàn Quốc thích ăn
kim chi trong ngày Tết bởi cho rằng đây là món ăn đem lại điềm lành. Canh
Teokguk (gồm bánh Teok, nước xương bò hầm, thịt bò, hành hoa, gia vị) là món ăn
truyền thống đặc trưng nhất của người Hàn Quốc trong dịp Tết để cầu sức khỏe và
trường thọ. Cuối năm, dù bận rộn đến đâu, nhiều gia đình cũng cố dành thời gian
tự nấu lấy món này để hưởng lộc một cách trọn vẹn. Trong ngày Tết ở Hàn Quốc, ai
cũng phải uống rượu guibalki sool, dù ít hay nhiều, để lấy may.
Nhật Bản
Theo quan niệm của người Nhật Bản, cá là loài vật thông minh và gần gũi với cuộc
sống con người năng động hơn, tâm trí sáng suốt, công việc làm ăn vì thế cũng
hanh thông hơn. Ở Nhật Bản, trứng cá trích biểu thị sự sinh sôi nảy nở, tôm
tượng trưng cho cuộc sống lâu dài và cá mòi rán thể hiện một mùa màng bội thu.
Những món ăn đặc biệt dành riêng cho ngày Tết người Nhật bao gồm súp (được nấu
khá công phu với các thành phần: bánh gạo tẻ, tảo biển, hải sản hoặc thịt gà),
mứt đậu đen, cá mòi tẩm đường và tương rán giòn, tôm rán vàng, bánh giày... Vào
đêm giao thừa, người ta thường ăn món mì toshikishi soba (mì kiều mạch), một
loại mì sợi dài tượng trưng cho cuộc sống khỏe mạnh, lâu dài.
Món ăn ngày Tết thường được đựng trong những chiếc hộp sơn đỏ trang trí tao nhã
và đẹp mắt. Hộp đựng đồ ăn càng đẹp bao nhiêu thì niềm hy vọng bội thu trong năm
mới càng lớn bấy nhiêu.
Indonesia
Người Indonesia theo đạo Hồi đón Tết thường có món bánh tét của miền Nam. Gạo
thơm được gói trong lá dừa rồi đem hấp chín. Các món của người Indonesia thường
khá cay, nồng và bao giờ cũng kèm với cơm.
Đồ cúng (chủ yếu là bánh và
trái cây) được bày ở bàn thờ trước cửa nhà (thờ thần
linh) và trên bàn thờ gia tiên. Món ăn được xem là may mắn nhất là cá, gà và tôm
vì những món ăn này mang nghĩa dư thừa, thành đạt và vui vẻ.
Ấn Độ
Người Ấn Độ thường tổ chức đón năm mới vào ngày Lễ hội ánh sáng (Diwali) diễn ra
khoảng cuối tháng 10, đầu tháng 11 hằng năm. Trong ngày Tết, món ăn không thể
thiếu là sữa nóng, bánh xốp, bánh ngọt và bánh sôcôla. Các món bánh ăn trong
ngày Tết thường không có chất béo và không làm từ trứng. Ngoài ra, người Ấn Độ
thích ăn các loại trái cây đắng trong ngày Tết để cầu may mắn vì họ tin tưởng
rằng, ăn món này sẽ đuổi được nhiều ma quỷ quấy phá việc làm ăn (gần giống với
tục giết sâu bọ trong ngày Tết Đoan Ngọ của người Việt).
Trong đạo Hindu, bò là vật linh thiêng, hóa thân của nữ thần thịnh vượng. Vì
thế, không chỉ người mà cả bò cũng được ăn trái cây trong dịp Tết./.