Tuy không phải là bệnh nguy hiểm nhưng ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng sống (nhọt gây sẹo và mất tóc vĩnh viễn). Đáng nói, bệnh rất dễ mắc, dễ tái phát, việc điều trị thường kéo dài.
BS Lâm Bình Diễm, Bệnh viện Q.2 (TPHCM) cho biết, viêm nang lông (VNL) gây tổn thương da, thể hiện bằng những
mụn mủ, sẩn hoặc sẩn - mụn mủ ở nang lông, chung quanh có quầng viêm đỏ và có thể thấy sợi lông
xuyên qua. Các vị trí thường gặp là da đầu, mặt, nách, vùng mu và mặt duỗi tứ chi. Khi mụn vỡ để
lại vết nhỏ và đóng vảy tiết. Bệnh thường gây ngứa (nhất là ở da đầu, mặt) và hay tái phát.
VNL xuất phát từ một nhiễm trùng của các nang lông do vi khuẩn, vi-rút hoặc nấm. VNL là hiện
tượng viêm nguyên phát của nang lông do nhiều nguyên nhân nhiễm trùng và cũng có thể thứ phát do
chấn thương hoặc băng kín nang lông. Nguyên nhân phổ biến nhất của VNL là vi khuẩn Staphylococcus
aureus.
VNL nông thường gặp nhất là do tụ cầu vàng. Tuy vậy, tụ cầu vàng cũng có thể gây viêm sâu lan
xuống toàn bộ nang lông (sycosis), gây ngứa. Bệnh hay tái phát khi không loại được các yếu tố thuận
lợi như môi trường ô nhiễm, nóng ẩm. Ngoài ra, bệnh có thể do vi khuẩn gram âm, Pseudomonas,
Proteus..., nấm men, nấm sợi, nhiễm vi-rút herpes, và ký sinh vật demodex. Cụ thể:
- VNL do vi khuẩn gram âm: có hai dạng - dạng mụn mủ nông quanh mũi và dạng cục hoặc nang ở sâu.
Bệnh thường xảy ra trên những người sử dụng kháng sinh kéo dài trong điều trị mụn trứng cá, đôi khi
việc điều trị kém hiệu quả, mụn trứng cá nặng hơn với hai dạng: mụn mủ nông và tổn thương sâu.
- VNL do nấm sợi: biểu hiện ban đầu là nhiễm nấm ở lớp sừng quanh miệng nang lông, sau đó lan
vào sâu trong nang lông. Nấm da và nang lông có thể thấy ở đầu với các biểu hiện khác nhau do các
chủng nấm khác nhau gây nên.
- VNL do nấm Malassezia: thời tiết nóng và ẩm là yếu tố thuận lợi gây bệnh. Khi mắc bệnh, bề mặt
da nổi các sẩn ngứa và mụn mủ ở nang lông vùng lưng, cánh tay, đôi khi có ở gáy, mặt. Các thương
tổn này giống như trứng cá nhưng không có nhân mụn.
- Nấm men Candida albicans thường xảy ra ở vùng bị băng bịt hoặc bị nóng ẩm lâu ngày (vùng da
băng bịt bằng plastic, bôi kem corticoid...). Nhiễm nấm candida nang lông gây các mụn mủ thành
đám.
- VNL do nhiễm vi-rút herpes: thường xảy ra ở vùng râu cằm, ria mép do cạo râu. Các mụn nước
nang lông ở vùng râu tạo thành đám như chùm nho, sau vài ngày đóng vảy tiết. Bệnh tự khỏi, không để
lại sẹo nhưng thườngtái phát.
- VNL do Demodex: do nhiễm Demodex folliculorum, gây bong vảy da xung quanh nang lông, biểu hiện
giống như viêm da tiết bã nhờn hoặc sẩn-mụn mủ đỏ nang lông như trứng cá đỏ ở mặt.
- VNL ái toan là VNL không do nhiễm trùng, hiếm gặp, thường xảy ra ở người suy giảm miễn dịch
với tổn thương là chùm mụn nước, mụn mủ, ngứa dữ dội. Bệnh kéo dài dai dẳng.
VNL do nhiều tác nhân gây ra, nên cần thực hiện các xét nghiệm nhằm tìm đúng tác nhân gây bệnh.
Vấn đề đáng ngại nhất của VNL là để lại sẹo, đặc biệt là vùng tóc.
VNL dạng nhẹ có thể sử dụng kháng sinh thoa tại chỗ, nếu nặng thì dùng kháng sinh kháng nấm,
kháng vi-rút toàn thân. Để ngăn chặn biến chứng, nên đi khám bác sĩ chuyên khoa để được điều trị
đúng. Phòng ngừa VNL tốt nhất là vệ sinh sạch sẽ, không gây chấn thương (không gãi, không mặc quần
áo quá chật, cạo râu cẩn thận…).
Theo Thiên Nga - Phụ nữ TPHCM