Báo cáo này được hoàn thành sau khi các bác sĩ nhãn khoa địa phương tiến hành khảo sát ngay tại địa bàn dưới sự giám sát của Cục quản lý khám chữa bệnh và Bệnh viện Mắt Trung ương. Cuộc khảo sát được thực hiện tại 14 tỉnh bao gồm Điện Biên, Phú Thọ, Tuyên Quang, Bắc Ninh, Nam Định, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Gia Lai… với mục đích đánh giá kết quả đã đạt được từ khi triển khai kế hoạch quốc gia về phòng chống mù lòa từ năm 2000 đồng thời cung cấp số liệu chuẩn cho kế hoạch hành động ở 14 tỉnh được thực hiện khảo sát.
 |
| Khám mắt cho bệnh nhi tại Bệnh viện Mắt Trung ương |
Theo kết quả khảo sát, tỷ lệ mù lòa toàn quốc năm 2015 là 1.8%, giảm đáng kể so với năm 2007-2008 là 3.1% và năm 2000-2002 là 4.1%. Tỷ lệ thị lực kém toàn quốc giảm từ 14.7% trong năm 2000 xuống 13.6% năm 2007 và xuống tới 11.4% trong năm 2015. Tỷ lệ này giảm ở một vài tỉnh và tăng ở những tỉnh khác. Tuy nhiên, số lượng người trên 50 tuổi với thị lực kém 2 mắt giảm đáng kể từ 1.583 triệu người trong năm 2000 xuống còn 1.570 triệu người trong năm 2007 và tăng lên tới 2.099 triệu người trong năm 2015
Báo cáo cũng chỉ ra rằng, đục thể thủy tinh chưa phẫu thuật là nguyên nhân chính gây bệnh mù lòa có thể phòng tránh được và thị lực kém ở Việt Nam. Ở một vài tỉnh, bệnh glocom và các bệnh bán phần sau khác là nguyên nhân thứ hai gây mù lòa. Ở một vài tỉnh khác, tật khúc xạ không được chỉnh kính là nguyên nhân thứ hai gây thị lực kém.
Để khắc phục tình trạng trên, Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho rằng, cần tăng tỷ lệ phẫu thuật đục thể thủy tinh từ 1869 ca hiện nay lên ít nhất 4000-5000 ca mỗi năm; tăng số lượng các ca phẫu thuật thể thủy tinh hàng năm lên ít nhất 10%. Ngoài ra, cần cải thiện chất lượng và kết quả thị lực của phẫu thuật đục thể thủy tinh qua việc giới thiệu hệ thống giám sát kết quả phẫu thuật đục thể thủy tinh; thực hiện các quy định về phẫu thuật thể thủy tinh cho người nghèo và cho người dân ở vùng sâu vùng xa; khởi động các chiến dịch giáo dục sức khỏe ở các tỉnh hoặc trên toàn quốc để cộng đồng hiểu được những ưu điểm khi phẫu thuật đục thể thủy tinh kịp thời.
Đồng thời cần cải thiện các dịch vụ khúc xạ ở các tỉnh có tật khúc xạ không được chỉnh kính là nguyên nhân quan trọng gây thị lực kém cùng với thực hiện các chương trình can thiệp cho bệnh glocom và bệnh võng mạc tiểu đường chi phí cao hơn và ít hiệu quả kinh tế hơn phẫu thuật đục thể thủy tinh. Những bệnh này chỉ nên được bắt đầu thí điểm ở các tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nhất…
Theo các chuyên gia nhãn khoa, đục thủy tinh thể là khi thị lực mờ, khó khăn với tầm nhìn vào ban đêm, nhạy cảm với ánh sáng và độ chói, nhìn thấy "hào quang" xung quanh đèn… Trường hợp xảy ra như vậy là phải đến khám bác sĩ ngay.