Bông dây mỏ quạ dây trông giống hoa bưởi, chế biến món ăn rất ngon.
Mỏ quạ là loại dây leo, hoang dã mọc nhiều trong các khu vườn ở miền Tây vào khoảng đầu mùa mưa (khoảng tháng năm – tháng chín âm lịch). Dây mỏ quạ ra hoa vào khoảng tháng chín âm lịch. Lá của nó có màu xanh, hình trái tim. Bông dây mỏ quạ mọc thành từng chùm màu trắng tương tự như hoa bưởi, có mùi thơm thoảng đặc trưng. Trái non có màu xanh như trái gòn non, khi lớn cỡ đầu ngón chân cái, phía đuôi trái uốn cong lên trông như mỏ quạ. Và người Khmer còn gọi là “ưng à co” (nghĩa là mỏ quạ). Khoảng 3 tháng sau trái mỏ quạ chín, có màu đỏ. Trái già chín sẽ tự nứt vỏ, hạt dẹp màu đen trông tựa con bò chét chó, được kết dính bởi những chùm lông tơ màu trắng bên dưới, bay bồng bềnh theo gió để sinh sôi nẩy nở..”.
Dây mỏ quạ lá màu xanh hình trái tim mọc lan nơi bờ vườn. (ảnh: BCT)
Dây mỏ quạ sống rất khiêm tốn trong thiên nhiên như thế, nhưng mấy ai biết đọt và lá non, hoa và trái non của nó lại là một món ngon dân dã, độc đáo, mà các bà nội trợ nơi đây rất ưa chuộng để chế biến món ăn như đọt mỏ quạ nấu canh tép (hoặc thịt), trái non luộc chấm nước cá kho (hay thịt kho)…. Riêng, hoa mỏ quạ xào xào thịt bò hay nhúng lẩu là khỏi chê!.
Chế biến món bông dây mỏ quạ xào thịt bò rất dễ và nhanh. Chỉ cần mua thịt bò về rửa sạch, xắt miếng mỏng. Ướp thịt bò với gia vị (nước tương + bột ngọt + đường ) cho vừa khẩu vị. Hoa mỏ quạ lặt cuống, rửa sạch, để ráo. Hành tây lột vỏ, rửa sạch, xắt miếng. Rau cần xắt khúc để sẵn ra chén. Bắc chảo lên bếp phi mỡ (dầu) cho thơm, đổ thịt bò đã ướp gia vị xào chín, múc ra dĩa. Tiếp đến, cho hành tây xắt miếng cùng hoa mỏ quạ vào chảo xào vừa chín tới (đừng để lâu, hoa mỏ quạ chín quá, mất ngon!). Cuối cùng, cho thịt bò (đã xào) vào trộn đều, nhắc xuống, múc ra dĩa. Nhớ thêm vào dĩa vài cọng rau cần, một ít tiêu xay là xong!. Món nầy dùng với nước tương ớt “rất bắt”.
Dây mỏ qua hiện nay rất hiếm và chỉ còn lại ở những khu vườn hoang ít người khai phá. Bông dây mỏ quạ là món ăn dân dã, ngon hiếm chỉ dành đãi những khách quí phương xa và người thân. Gắp một miếng thịt bò cặp cùng hoa mỏ quạ chấm vào chén nước tương đưa lên miệng nhai một cách từ tốn. Vị ngọt của thịt bò, hòa lẫn vị giòn, ngọt, và mùi thơm đặc trưng của hoa mỏ quạ, thật tuyệt vời khiến ta luyến nhớ và yêu mến cây lá quê hương miền Tây tha thiết!...
Trái mỏ quạ Phú Quốc có cùng tên, trái chỉ dùng ngâm rượu. (ảnh: Ba Cần Thơ)