Trong những ngày vừa qua, dư luận đang xôn xao, lo ngại trước các sản phẩm thạch rau câu, siro, kẹo, nước uống... có chứa độc tố DEHP đang đựơc bày bán trên thị trường. Rất nhiều những câu hỏi của người tiêu dùng được đặt ra xung quanh vấn đề này và cần được giải đáp.
Sáng 10/6, ông Nguyễn Văn Nhiên – Chánh thanh tra Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm – Bộ Y tế; Ông Lê Đức Mạnh - Viện trưởng Viện Công nghiệp thực phẩm; Ông Vương Ngọc Tuấn - Phụ trách văn phòng giải quyết khiếu nại Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VINASTAS) đã có cuộc trao đổi với các phóng viên về vấn đề này.
PV: - DEHP trong thực phẩm đương nhiên là có hại cho sức khỏe nhưng hàm lượng DEHP chúng ta phát hiện ở mức nào và quy định giới hạn DEHP trong thực phẩm là bao nhiêu ?
Viện trưởng Viện Công nghiệp thực phẩm: DEHP có hại như thế nào là tùy thuộc vào thể trạng của con người, tức là mức nguy hại tùy thuộc vào từng lứa tuổi, tình hình sức khỏe của người sử dụng. Mức độ gây ung thư chưa có kết luận rõ ràng. Nhưng, nói chung không nên sử dụng những hợp chất như DEHP trong chế biến thực phẩm.
Hiện nay, hàm lượng DEHP có thể phát hiện được ở mức độ rất thấp ở ngưỡng phần triệu (ppm) bằng các thiết bị phân tích hiện đại như: HPLC, GC - MS… Quy định giới hạn DEHP là không có. Bởi, DEHP không được phép sử dụng trong chế biến thực phẩm ở Việt Nam.
PV: - Thạch Taro và các dạng khác cùng loại sử dụng chất tạo đục gây ung thư vừa qua khiến cho nhiều người tiêu dùng rất lo lắng, theo các ông trách nhiệm này của ai?
Phụ trách văn phòng giải quyết khiếu nại Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VINASTAS) : - Trách nhiệm trước tiên thuộc về Doanh nghiệp. Ngoài ra có thể do các quy định của quản lý chưa được thực thi một cách đầy đủ và kịp thời; các biện pháp quản lý chưa đủ chặt chẽ, chưa đủ sức răn đe.
PV: - Hiện nay, nhiều người cho rằng hoạt động kiểm tra của các cơ quan chức năng chỉ là xuống nhìn ngó qua loa rồi về. Ông có quan điểm thế nào về ý kiến này? Liệu có phải nguyên nhân khiến cho thực phẩm không an toàn cũng như tình trạng mất vệ sinh đang diễn ra ngày càng phổ biến cũng xuất phát từ đây?
tế: - Hiện nay, các hoạt động thanh tra, kiểm tra đã và đang được từng bước chuẩn hóa. Theo quy định của pháp luật và trên thực tế, trước khi tiến hành thanh tra, kiểm tra, các cơ quan quản lý, cơ quan thanh tra phải xây dựng kế hoạch, ban hành quyết định để thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra và tiến hành các bước thanh tra, kiểm tra theo đúng quy định của pháp luật.
 |
| Ông Nguyễn Văn Nhiên – Chánh thanh tra Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm – Bộ Y tế |
Hiện nay, khi tiến hành thanh tra tại cơ sở, các đoàn thanh tra, kiểm tra đều công bố quyết định thanh tra, thu thập thông tin, tài liệu có liên quan đến hoạt động thanh tra. Kiểm tra, xác minh các thông tin, tài liệu, kiểm tra tại hiện trường nơi sản xuất, kinh doanh, kho bảo quản thực phẩm. Trường hợp cần thiết, tiến hành lấy mẫu, gửi về các Phòng thí nghiệm để kiểm nghiệm, xác định các chỉ tiêu về bảo đảm chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.
Tuy nhiên, không phải tất cả các đoàn thanh tra đều phải tiến hành lấy mẫu hay đều phải kiểm tra tất cả các nội dung về bảo đảm chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, mà họ phải căn cứ vào nhiệm vụ của đoàn được ghi trong quyết định thanh tra, do cấp có thẩm quyền ban hành.
PV: - Có một thực tế là, khi có sự cố, NTD thường có tâm lý tự đi đòi quyền lợi hoặc cho qua vì không tin tưởng vào những cơ quan bảo vệ quyền lợi cho chính họ như Hội Tiêu chuẩn và BVNTD. Ông nghĩ sao về vấn đề này?
Ông Vương Ngọc Tuấn : Theo tôi, NTD thể hiện được trách nhiệm của mình với quyền lợi của mình và của cộng đồng, biết tự mình đấu tranh đòi lại quyền lợi cho mình, không vì giá trị của sự việc nhỏ hoặc thủ tục khiếu nại phức tạp mà cho qua là một điều rất đáng hoan nghênh.
PV: Trước những phản ánh về đồ uống, thực phẩm có dấu hiệu không an toàn, động thái của Hội là gì để bảo vệ quyền lợi NTD? Khi đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân cung cấp thực phẩm – đồ uống có nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe không hợp tác? Hội sẽ có biện pháp gì mạnh tay hơn?
Ông Vương Ngọc Tuấn : Trước tiên, Hội mong muốn tất cả mọi NTD hãy nắm bắt tất cả thông tin liên quan đến những thực phẩm không an toàn và cẩn thận lựa chọn khi có nhu cầu tiêu dùng.
Với các DN vi phạm mà cố tình không hợp tác tiếp và giải quyết các khiếu nại, không xem xét hoàn thiện, Hội sẽ có những BP mạnh tay như: đưa lên các phương tiện thông tin đại chúng, liệt vào danh sách các DN làm ăn không tin cậy để chỉ dẫn cho NTD cảnh giác khi mua hàng hóa và dịch vụ.
Thực tế hiện nay, Hội đã và đang hợp tác với các cơ quan quản lý như Cục VS ATTP, Cục QL thị trường,…trong các hoạt động liên quan đến bảo vệ quyền lợi NTD, trong đó có việc ngăn chặn và mất vệ sinh ATTP.
PV: Năm nào cũng có những rùm beng về vệ sinh an toàn thực phẩm, từ nước uống đóng lon, rồi thạch, siro... Vậy phía Cục ATVSTP có khuyến cáo gì để giúp người dân nên bình tĩnh đối phó với những thông tin tiêu cực từ thị trường về chất lượng ATVSTP hiện nay?
Chánh thanh tra Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm – Bộ Y tế: - Các sự cố về An toàn thực phẩm xảy ra không chỉ ở nước ta, là nước vốn còn nhiều bất cập trong an toàn vệ sinh thực phẩm, mà còn xảy ra ở nhiều nước khác, kể cả những nước phát triển như: E.coli 1026 trong pho mát ở Pháp năm 2005, hay Salmonella ở gà tại Tây Ban Nha năm 2005, hay kim loại có trong sữa bột ở Mỹ năm 2006, gần đây nhất là chất phụ gia tạo đục nhiễm DEHP ở Đài Loan,….
 |
| Các loại siro có chứa độc tố DEHP là mối lo ngại của người dùng hiện nay |
Do đặc điểm ngày nay thực phẩm có tính chất toàn cầu, nhất là trong điều kiện nước ta đã gia nhập WTO và hội nhập với các nước trong khu vực cũng như trên thế giới thì một sự cố về an toàn thực phẩm xảy ra ở một nước có thể sang các nước khác trong đó có VN là điều khó tránh khỏi.
Tuy nhiên, chúng ta đã và đang thiết lập một hệ thống cảnh báo và phản ứng nhanh với các sự cố này, để có những giải pháp phù hợp. Chẳng hạn như vụ việc phụ gia thực phẩm tạo đục có chứa chất DEHP ở Đài Loan vừa qua, trong đó có những mặt hàng được xuất khẩu sang VN, Bộ Y tế, cụ thể là Cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã có phản ứng nhanh chóng và hiệu quả.
Mặt khác, khi lựa chọn các thực phẩm để sử dụng, có 8 nội dung bắt buộc ghi trên nhãn thực phẩm mà NTD cần biết, đó là: Tên sản phẩm; Tên và địa chỉ của người chịu trách nhiệm về hàng hóa đó; định lượng của hàng hóa; thành phần cấu tạo; thông tin cảnh báo vệ sinh an toàn, ngày sản xuất, hạn sử dụng; hướng dẫn bảo quản, sử dụng; xuất xứ hàng hóa...