Năn bộp có cọng suôn dài, to bằng chiếc đũa ăn (trông giống như cọng hành), phần gốc phía bên ngoài màu vàng nâu vì bị nhiễm phèn, còn lớp nõn bên trong màu trắng ngà.
Sở dĩ, có tên gọi như thế vì khi ta dùng tay vỗ nhẹ vào cọng, năn sẽ phát ra tiếng kêu “bộp”, thật vui tai. Đọt năn bộp là loại rau sạch được mọi người ưa thích vì lạ miệng, giòn, có mùi thơm thoảng đặc trưng. Theo y học dân gian, năn bộp có tính bình, nhiều chất dinh dưỡng và chất xơ, bổ tì vị…
Năn bộp đã sơ chế
Khi vào mùa, người dân cứ việc ra đồng nhổ năn bộp về chế biến món ăn hoặc để bán. Giá năn bộp hiện nay tại Trà Vinh khoảng 8.000 đồng/bó.
Ngoài những món ăn thông thường như: ăn sống, làm dưa (bóp giấm)… năn bộp còn góp phần làm “thăng hoa” hương vị các món ăn khác như xào thịt, trộn gỏi gà, nhúng lẩu mắm… nhưng món ăn để lại ấn tượng thời thơ ấu trong tôi nhất là năn bộp xào tép.
Năn bộp xào tép
Trước tiên, năn bộp nhổ ở ruộng (hay mua nơi chợ) về chặt bớt phần ngọn, lấy phần gốc từ 1 – 1,5 tấc trở lên. Dùng móng tay tách nhẹ lá năn bộp, tách lấy phần nõn màu trắng, bỏ phần già (dai, có màu xanh nhạt), cắt khúc vừa đũa gắp, rửa sạch, để ráo.
Kế đến, bắc chảo lên bếp, phi mỡ (dầu) tỏi thơm rồi cho tép (đã làm sạch) cùng với gia vị (bột nêm) vào xào chín. Cuối cùng, cho năn bộp vào. Dùng xạng đảo đều nhiều lần, khi thấy đọt năn bộp hơi săn, nhắc xuống ngay, múc ra dĩa. Nhớ rắc lên một nhúm hành lá xắt nhuyễn, ngò rí, một ít tiêu xay, và làm thêm một chén nước mắm chanh tỏi ớt là xong.
Bữa ăn đã sẵn sàng. Cơm nóng bới ra chén. Mời bạn hãy tự nhiên gắp một con tép cùng đọt năn bộp chấm vào chén nước mắm chua, ngọt đưa lên miệng nhai chầm chậm. Vị ngọt, béo của tép hòa lẫn vị giòn và mùi thơm thoảng đặc trưng của đọt năn bộp tạo thành một “hợp khúc dân dã” khó quên!.