Vào năm 1793, Maccater, đặc phái viên của Nữ hoàng Anh quốc,
đã vượt đại châu để đến
Trung Hoa yết kiến vua Càn Long. Viên sứ thần này vô
cùng kinh ngạc và sửng sốt khi gặp nhà vua.
Ông đã ghi vào nhật kí công tác của mình những dòng như sau:
"Hoàng đế Càn Long oai phong lẫm liệt, tinh thần sung mãn, khiêm nhường,
hiếu khách. Tính tình bình dị, gần gũi với mọi người. Có ai ngờ một vị hoàng đế
đã vào tuổi 83 mà lại vô cùng minh mẫn, tráng kiện. Thoạt trông chúng ta chỉ
đoán Ngài ở tuổi 60".
Trong lịch sử đế chế Trung Hoa, vua Càn Long (1710-1799), sống
đến 89 tuổi, làm vua được 63 năm 4 tháng, kỉ lục về số năm lên ngôi và tuổi thọ.
Càn Long luôn kết hợp một cách nghiêm túc và có khoa học giữa chế độ làm việc,
ăn uống, nghỉ ngơi và rèn luyện võ nghệ. Bí quyết trường thọ của vua Càn Long
chỉ thu gọn trong 16 chữ:
Thổ nạp phế phủ, Hoạt động cân cốt, Thập thường tứ vật,
Thích thời tiến bổ
Hàng ngày, vào buổi sáng, nhà vua thường thức dậy rất sớm,
trước khi ăn sáng, nhà vua bao giờ cũng chăm chỉ tập khí công dưỡng sinh, thở
sâu và điều hoà, luyện mắt bất kể trời nắng hay mưa, nóng hay lạnh.
Thời còn
trai trẻ, nhà vua rất ham thích săn bắn. Lúc nhàn rỗi vô ưu, nhà vua thường dẫn
đầu hàng trăm quân lính ngự lâm đi vào rừng săn bắn. Vó ngựa của nhà vua phóng
nhanh mê mải đuổi theo những con chú rừng, quên cả sự mệt nhọc, tất cả thần
thái đều hướng vào cuộc vui. Ngoài ra, vua Càn Long cũng rất say sưa luyện tập
võ nghệ, xem đó là chuẩn mực của người đàn ông tang bồng chí lớn.
Đến những năm cuối đời mà dáng đi, dáng đứng của nhà vua vẫn
vững chãi, đi lại nhanh nhẹn, thoăn thoắt. Mắt sáng, tai thính, gân cốt săn chắc
như tuổi tráng niên.
Phương trâm "thập thường", "tứ vật" được
nhà vua luôn coi trọng. "Thập thường" là mười bộ phận cơ thể luôn được
chú ý vận động và tập luyện như mắt, tai, mũi, mặt, răng, nước bọt, chân tay, bụng
và ruột gan...
"Tứ vật" là 4 điều kiêng kị như: "Thực vật
ngôn", khi ăn không nói chuyện; "Ngọa vật ngữ", khi nằm không
chuyện trò; " Ẩm vật tuý", uống rượu vừa sức, không được say và
"Sắc vật mê", không mê đắm đàn bà và tình dục thái quá.
Theo Nguyễn Thành Chung - Người cao tuổi