Chẩn đoán - điều trị bệnh: Những nhầm lẫn tai hại

Từ ngàn xưa, theo y văn đã có khá nhiều những nhầm lẫn trong chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân (BN). Không phải chỉ có những thầy thuốc mới ra trường, chưa có kinh nghiệm mới mắc phải những sai lầm này mà ngay cả những thầy thuốc giàu kinh nghiệm, vẫn gặp những sai sót đáng tiếc.

15.6018

* Viêm phần phụ, u nang buồng trứng xoắn chẩn đoán nhầm là viêm ruột thừa: Đây là trường hợp điển hình  nhất trong việc chẩn đoán nhầm lẫn, nhiều trường hợp phải mổ mới biết là không phải viêm ruột thừa. Vì viêm phần phụ, nhất là phần phụ bên phải, BN cũng cảm thấy đau vùng hố chậu phải, cũng có sốt, ấn hố chậu phải cũng cảm thấy đau nhiều. Đặc biệt là khi siêu âm, nếu bác sĩ (BS) chưa đủ kinh nghiệm, thấy bụng BN có nhiều hơi nên rất dễ nhầm lẫn là viêm ruột thừa. Tuy nhiên trong nghề ngoại khoa thì nhầm lẫn này có thể khắc phục được. Chính vì vậy, khi BN nữ có đau hố chậu phải cần phải khám thêm phụ khoa nếu có nghi ngờ giữa viêm ruột thừa và u nang buồng trứng xoắn hay viêm mủ phần phụ.

* Viêm túi mật cấp với viêm dạ dày: BN đau hạ sườn phải và thượng vị kèm theo ói mửa nhiều. Với một số cơ sở y tế thiếu máy siêu âm, nhân viên y tế khám chưa kỹ và không cho làm siêu âm trong cấp cứu thì rất dễ bỏ qua căn bệnh viêm túi mật cấp do sỏi túi mật. Chỉ đến khi túi mật có mủ vỡ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc thì mới chẩn đoán đúng, dẫn đến điều trị không kịp thời. Chính vì vậy, trong những trường hợp này BN nên nói rõ cho thầy thuốc các triệu chứng có liên quan đến sỏi túi mật như ăn khó tiêu, đau tức hạ sườn phải khi ăn có dầu mỡ nhiều.

* Viêm đáy phổi nhầm với viêm phúc mạc: Trong cuộc đời hơn 27 năm hành nghề y khoa của tôi, không dưới 10 lần chúng tôi gặp sự nhầm lẫn trớ trêu này. BN thường có sốt kèm ho nhiều. Có khi BN đang được điều trị tại khoa hô hấp hay khoa nội của bệnh viện, đột nhiên đau bụng dữ dội, nhất là hai bên hạ sườn phải và trái sau đó lan ra khắp bụng. Khi BS khám thấy có phản ứng phúc mạc và quyết định chuyển phòng mổ. Khi mổ bụng ra, BS mới… ngỡ ngàng là không hề có mủ trong khoang màng bụng, không có tổn thương nào được phát hiện. Ngay sau đó, BN được chụp X-quang phổi mới phát hiện tình trạng viêm phổi thùy dưới nặng. Sai lầm này có thể tránh được cũng bằng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang bụng và X-quang phổi trước khi quyết định phẫu thuật.

* Thủng dạ dày với nhồi máu cơ tim: BN đau vùng thượng vị, đột ngột tăng lên dữ dội và lan lên ngực trái. Đau nhiều đến nỗi BN không dám cử động. Nếu có kèm theo xuất mồ hôi và ói mửa nhiều thì rất dễ chẩn đoán là thủng dạ dày, nhất là khi BN có tiền sử loét dạ dày. Tuy nhiên cũng rất cần phải đo điện tim ngay cho BN nhằm phát hiện những trường hợp nhồi máu cơ tim cấp thể dưới hoành.

Nói chung, để tránh nhầm lẫn giữa các bệnh (bệnh cần phải mổ điều trị ngoại khoa với các bệnh chỉ cần điều trị nội khoa), điều cần tuân thủ nghiêm ngặt là khám và hỏi bệnh tỉ mỉ, làm đủ các xét nghiệm cần thiết, đặc biệt là các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh. Tuy nhiên, nhiều BN thường đến bệnh viện trong tình trạng cấp cứu nên BS cũng gặp nhiều khó khăn khi hỏi bệnh. Về phía BN, người nhà BN, cần hợp tác tốt với bệnh viện trong việc cung cấp thông tin nhằm tránh những tình trạng nhầm lẫn đáng tiếc.

PGS-TS Nguyễn Hoài Nam
(BV ĐH Y Dược TP.HCM)

Theo PhuNuOnline

0--1

Liên hệ xóa tin: [email protected]