Tôi nghe nói nhiều đến cụm từ “dị ứng giả do aspirin”. Sự thực thế nào? Dị ứng giả là gì vậy? Xin báo giải thích giùm?
Ngô Đức Mạnh (Lạng Sơn)
Dị ứng giả là những phản ứng dị ứng không theo cơ chế miễn dịch. Dị ứng giả do aspirin thường xuất hiện sau 2-3 giờ dùng thuốc với những biểu hiện lâm sàng như viêm mũi và hen, mày đay và phù mạch, phản ứng kiểu phản vệ..., điển hình là hen phế quản do aspirin.
Cơ chế hen phế quản và các phản ứng dị ứng giả do aspirin chưa được giải thích rõ ràng, liên quan tới nhiều yếu tố, nhất là sự mất cân bằng chuyển hoá acid arachidonic, tăng giải phóng các mediatores từ mastocyte phế quản, các mediatores tiền viêm, prostaglandin và leucotrien...
Hen phế quản do aspirin thường xảy ra ở những người bệnh có tiền sử viêm mũi quanh năm, xuất hiện đợt cấp khi sử dụng aspirin. Hen do aspirin thường kết hợp với viêm mũi xoang, polyp mũi, tăng bạch cầu ái toan, đợt cấp có thể nặng, kéo dài và thậm chí có thể gây tử vong.
Để điều trị dị ứng giả do aspirin cần:
- Tránh tất cả các thuốc có chứa aspirin và các thuốc giảm đau, chống viêm không steroid.
- Tránh các thực phẩm nhuộm màu bằng tartrazine vì chất này hay gây tác dụng phụ trên người bệnh nhạy cảm với aspirin.
- Có thể dùng corticoid tại chỗ để kiểm soát hen, viêm mũi; cắt polyp, chữa viêm xoang, dùng kháng histamin toàn thân...
- Phát hiện sớm, điều trị kịp thời tiên lượng sẽ tốt.
PGS.TS. Lê Văn Khang