Rối loạn tiền đình là gì?
Rối loạn tiền đình (RLTĐ) tên đầy đủ là Hội chứng rối loạn chức năng tiền đình có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng tuổi trưởng thành chiếm tỷ lệ cao hơn, nhất là lứa tuổi trung, cao tuổi.
Người mắc hội chứng RLTĐ nhẹ thì thấy chóng mặt, xây xẩm mặt mày, trầm trọng hơn thì có cảm giáćc đầu óc quay cuồng, nôn, không thể đi đứng hay ngồi dậy được... Những điều này không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe mà còn khiến người bệnhnh chán nản, chất lượng cuộc sống suy giảm.
Biểu hiện bệnh rối loạn tiền đình
Chóng mặt (Veltigo): Ảo giác (không có thật) về sự di chuyển của môi trường xung quanh hoặc bản thân, thường là cảm giác xoay tròn hoặc bập bềnh. Các triệu chứng kèm theo như buồn nôn, nôn, đổ mồ hôi, mất cân bằng, và nhìn mờ.. Tổn thương ở con đường thần kinh ngoại biên hoặc trung ương của hệ thống tiền đình.
Ngất (Syncope presyncope): Cảm giác đe dọa mất ý thức hoặc ngất kèm theo đổ mồ hôi, buồn nôn, nhìn mờ hai mắt thoáng qua. Xảy ra do tưới máu não giảm, gặp trong tụt huyết áp, phản xạ thực vật, rối loạn chức năng tim.
Mất thăng bằng: Cảm giác không cân bằng, không vững hoặc như say rượu. Xảy ra khi có sự mất đồng bộ các thông tin đi vào từ các cơ quan cảm giác phụ trách định hướng không gian như: tiền đình, tiểu não, cảm giác sâu, mắt, ngoại tháp.
Chóng mặt không xác định rõ: Cảm giác đầu lâng lâng, nặng hoặc sợ ngã khác với các cảm giác mô tả ở ba phần trên. Ở các người bệnh có các rối loạn cảm xúc khác như: hội chứng tăng thông khí, lo âu, trầm cảm.
Điều trị rối loạn tiền đình
Khi có những triệu chứng như chóng mặt, ù tai, đi đứng không vững, nghi ngờ bệnh lý RLTĐ, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để được khám và xác định chính xác nguyên nhân để từ đó có hướng chữa trị thích hợp.
Điều trị RLTĐ ngày nay chủ yếu là điều trị nội khoa và phải do bác sĩ chỉ định. Tuyệt đối người bệnh không được tự ý điều trị hoặc điều trị không tuân thủ y lệnh của bác sĩ đề phòng tái phát.
Điều trị RLTĐ quan trọng nhất là xử lý kịp thời những cơn chóng mặt cấp xảy ra bất ngờ để phòng tránh tai nạn cho người bệnh. Khi bệnh nhân có cơn chóng mặt, cần đặt người bệnh nằm nơi yên tĩnh, tránh ánh sáng mạnh và kết hợp dùng thuốc.
Về lâu dài để phòng ngừa tái phát, người bệnh cần được điều trị và theo dõi bởi bác sĩ, kết hợp với điều trị phục hồi chức năng. Mục đích của việc tập vật lý trị liệu là nhằm tăng cường vận động cơ thể, tăng hoạt động của hệ thần kinh trung ương và bù trừ sự mất cân bằng chức năng của hệ thần kinh tiền đình.
Ngoài ra, người bệnh cần tránh lo âu quá mức và tin tưởng, hợp tác điều trị dưới sự chỉ định của bác sĩ và chuyên viên vật lý trị liệu thì bệnh sẽ phục hồi nhanh chóng hơn.
Phòng ngừa rối loạn tiền đình hiệu quả
RLTĐ rất dễ xảy ra ở những người làm việc văn phòng, những người ngồi nhiều trong phòng điều hòa và tiếp xúc thường xuyên với máy vi tính. Vì ngồi nhiều trong phòng điều hòa, vùng cột sống cổ dễ bị nhiễm lạnh, lâu ngày làm co thắt động mạch cột sống thân nền gây ra bệnh RLTĐ.
Do đó để phòng ngừa bệnh, tránh tái phát bệnh chúng ta cần tránh ngồi lâu trong phòng lạnh, nếu ngồi trong phòng điều hòa nên chú ý không để nhiễm lạnh, đặc biệt giữ gìn vùng cổ vai gáy. Tránh ngồi lâu trước máy vi tính. Nên đứng lên, vận động giữa thời gian ngồi làm việc.
Việc tập luyện cho vùng cổ vai gáy cũng rất cần thiết trong việc phòng bệnh RLTĐ. Việc tập luyện nên kiên trì, thường xuyên, nhẹ nhàng nhưng đúng động tác.
Ví dụ: cách tập đốt sống cổ một cách đơn giản, bất kỳ lúc nào cũng có thể thực hiện được, ở đâu cũng làm được là thực hiện động tác quay trái, quay phải, ngả đầu về sau, cúi đầu xuống phải từ từ không vội vàng. Mỗi lần tập như vậy cũng chỉ từ 5 - 10 phút, không nên tập kéo dài thời gian...
Một số bài tập có tác động cải thiện RLTĐ như yoga, dưỡng sinh, bài tập suối nguồn tươi trẻ... cũng có thể tham khảo và áp dụng nếu phù hợp.
Mỹ Linh