Hoa
mọc đơn độc ở đầu cành, rất to, đường kính đạt tới 15-20cm, màu đỏ, tím
hoặc trắng,
mùi thơm gần giống mùi thơm của hoa hồng, do vậy cây hay
được trồng làm cảnh. Theo y học cổ truyền bộ phận dùng làm thuốc là vỏ
rễ phơi hay sấy khô, gọi là
mẫu đơn bì.
Sau đây là một số bài thuốc có sử dụng cây mẫu đơn:
Chữa đau nhức do máu kém lưu thông, gây thiếu máu:
Mẫu đơn bì 100g, đương quy 1.000g; hoài sơn, ngọc trúc, hà thủ ô đỏ,
đan sâm mỗi vị 200g; bạch linh, mạch môn, trạch tả mỗi vị 100g; thanh
bì, chỉ thực, thù nhục mỗi vị 50g. Tán bột, hoàn làm viên nặng 5g. Ngày
uống 1 viên, dùng liền 10 -15 ngày.
Chữa tăng huyết áp:
Mẫu đơn bì 8g, thục địa 16g, hoài sơn 12g; sơn thù, trạch tả, phục
linh, đương quy bạch thược mỗi vị 8 g. Sắc uống ngày một thang, chia 2
lần. Dùng liền 7-10 ngày.
Chữa viêm loét dạ dày tá tràng: Mẫu
đơn bì 8g, bạch thược 12g; thanh bì, chi tử, bối mẫu, trạch tả, hoàng
liên mỗi vị 8g; trần bì 6g, ngô thù 4g. Sắc uống ngày một thang, chia 2
lần uống trong ngày. Dùng liền 10 ngày.
Chữa suy nhược thần kinh: Mẫu
đơn bì 8g; kỷ tử, thục địa, hoài sơn, câu đằng, sa sâm, mạch môn mỗi vị
12g; cúc hoa, sơn thù, trạch tả, phục linh, táo nhân, bá tử nhân mỗi vị
8g. Sắc uống ngày một thang, chia 2 lần. Dùng 7-10 ngày.
Hỗ trợ điều trị đái tháo đường: Mẫu
đơn bì 12g; thục địa, hoài sơn, mỗi vị 20g; kỷ tử, thạch hộc mỗi vị
12g; sơn thù, thiên hoa phấn, sa sâm mỗi vị 8 g. Sắc uống ngày một
thang, chia 2 lần dùng trong ngày. mỗi liệu trình là 7 ngày.
Chữa thống kinh: Mẫu
đơn bì, đào nhân, hồng hoa, huyền hồ sách, hương phụ mỗi vị 8g; mộc
hương 6g,
cam thảo 4g. Sắc uống trong ngày, chia 2 lần. Dùng từ 5-7
ngày.
Chữa rong kinh: Mẫu
đơn bì 12g, hoa cây cỏ nến (bồ hoàng) sao đen 20g; địa du, a giao,
huyết dụ, bạch thược, sinh địa mỗi vị 12g. Sắc uống ngày một thang, chia
3 lần uống trong ngày. dùng từ 3-7 ngày.
Chữa mụn nhọt sưng tấy: Mẫu
đơn bì, đơn đỏ, huyết giác, cam thảo dây, đơn châu chấu, chó đẻ răng
cưa, huyền sâm, mạch môn, ngưu tất, mộc thông, hoàng đằng, chi tử mỗi vị
12g. Sắc uống ngày một thang, chia 2 lần, uống trong ngày. Dùng từ 3-5
ngày.
Tuy
nhiên muốn áp dụng có hiệu quả các bài thuốc trên cho phù hợp với từng
thể trạng phải đến các cơ sở đông y để được các thầy thuốc bắt mạch kê
đơn.