Bát canh ngon đến suốt đời

Vào những ngày tháng Ba, tháng Tám, người Hà Tĩnh quê tôi gọi là mùa giáp hạt, gần như nhà ai cũng thiếu đói, nhà tôi cũng không ngoại lệ. Tôi nhớ bố tôi đã lập kế hoạch cho tháng giáp hạt bằng cách trồng quanh vườn rất nhiều bí ngô.

Không hiểu trời thương người nghèo đói hay sao mà vườn bí ngô rất tốt. Lá non, hoa đực thì nấu canh, còn những quả xanh, mẹ hái rồi xào lên một nồi rất to. Tôi nhớ là mẹ đã cố gắng xào làm sao cho nó dễ ăn nhất, nhà không có mỡ, mẹ xào bằng nước mắm, rắc lên trên ít lá chanh thái nhỏ.

Ba anh em tôi ăn rất ngon lành, nhưng chỉ được vài bữa, lần sau cứ nhìn thấy bí xào là ngán lên tận cổ. Nhưng chúng tôi vẫn phải ăn, vì nồi cơm chỉ được nấu bằng hai lon gạo, nhà có năm người,  không độn bí làm sao no được.

Tôi nhớ năm 1991, để “kỉ niệm” cho gần một tháng phải ăn độn bí xào, một hôm, mẹ đi chợ mua được một miếng thịt bò khá to, nói là thịt nhưng thực ra là một tảng mỡ bạc nhạc, nhưng với chúng tôi như thế là đủ lắm rồi.

Chúng tôi hồi hộp chờ đến bữa trưa. Bát canh to được múc lên, váng mỡ vàng óng ánh. Canh mỡ bò nấu với bí ngô xanh, có cả mấy cọng hành rắc lên, thơm ngậy cả nhà.

Chúng tôi ăn trong sung sướng, cảm giác như chưa bao giờ mình ăn một món ngon như thế, ăn xong mỡ còn dính đầy trên miệng. Tôi còn nhớ là chúng tôi đã rất  hãnh diện vì cái miệng dính mỡ với trẻ con hàng xóm.

Chúng tôi lớn lên trong cảnh nghèo nhưng chan chứa tình yêu thương của bố mẹ. Trong cái bần hàn, lúc nào mẹ cũng cố tìm ra những cái gì là ngon, lạ miệng nhất để cho chúng tôi được vui.

Bây giờ, anh em chúng tôi học hành thành đạt, đều lập nghiệp ở Hà Nội, cuộc sống no đủ, nhưng bao nhiêu năm qua, tôi đã không bao giờ được ăn lại cái món canh mỡ bò năm xưa. Con cái của tôi khi được bố kể rằng món canh mỡ bò là ngon nhất, chúng tưởng tôi đùa, cứ nhăn mũi bảo cái món đó ăn sao mà ngon được.

Tôi là doanh nhân, đi nhiều nơi, ăn đủ các loại canh  hảo hạng, có bát canh ăn thật ngon, có bát canh bưng lên lại thấy đắng nơi cổ họng. Nói là bát canh cuộc đời nhiều đắng cay là thế.

Nay mẹ tôi đã già đi nhiều nhưng mỗi lần tôi về quê,  mẹ vẫn hỏi tôi thích ăn món gì để mẹ nấu. Tôi nói thích ăn canh mỡ bò nấu với bí ngô xanh. Mẹ cười hiền, quê mình giờ có ai ăn món đó nữa đâu. Tôi cũng cười theo, bảo với mẹ là nói đùa nhưng trong lòng lại chộn rộn một cảm xúc khó tả, vừa muốn ăn lại vừa không. Bát canh ngon trong kí ức, ngon đến suốt đời, giờ ăn lại không biết tôi có còn cảm giác được như ngày xưa nữa không?        

Trần Sỹ Liêm (Hà Nội)