Trong thông điệp nhân Ngày quốc tế tiếng mẹ đẻ (21/2), Tổng Giám đốc Tổ chức
Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO), bà Irina Bokova đã
cảnh báo rằng 50% trong số hơn 6700
ngôn ngữ được ghi nhận trên toàn cầu hiện
đang có
nguy cơ biến mất vào cuối
thế kỷ này.
Bà Bokova khẳng định Ngày quốc tế tiếng mẹ đẻ hàng năm được xác lập từ năm
2000 nhằm tăng cường sự đa dạng
văn hóa và ngôn ngữ. Ngôn ngữ là đồng minh chủ
chốt của
con người trong cuộc chiến chống phân biệt đối xử. Sự đa dạng ngôn ngữ
vốn là
di sản của toàn nhân loại, nhưng là di sản mong manh nhất và có nguy cơ
biến mất.
Duy trì ngôn ngữ có tầm quan trọng sống còn
bảo vệ di sản văn hóa và thúc đẩy
sự đa dạng sáng tạo. Ngôn ngữ bị tổn thất làm nghèo đi tính nhân văn, làm thụt
lùi cuộc chiến bảo vệ quyền được nghe, được học và được thông tin của con người.
Ngôn ngữ chính là con người và bảo vệ ngôn ngữ cũng chính là bảo vệ con người.
Tổng Giám đốc UNESCO nhấn mạnh đa dạng ngôn ngữ về bản chất cũng quan trọng
như đa dạng sinh học. Đảm bảo cho các nhóm dân cư thiểu số được học tiếng mẹ đẻ
của họ ngay từ tuổi thơ sẽ tăng cường sự bình đẳng và phổ quát xã hội.
UNESCO đã xây dựng
phiên bản điện tử tương tác của Tập bản đồ ngôn ngữ toàn
cầu, trong đó tập hợp hơn 2500 ngôn ngữ có nguy cơ biến mất theo 5 cấp độ: không
còn an toàn, có nguy cơ rõ ràng, nguy cơ nghiêm trọng, nguy cơ cực kỳ nghiêm
trọng và tuyệt chủng. Phiên bản này luôn được cập nhật, bổ sung và sửa chữa dựa
trên những góp ý của người sử dụng ngôn ngữ tương ứng.
Theo phiên bản điện tử này, 200 ngôn ngữ đã hoàn toàn biến mất trong 3 thế hệ
qua, 538 ngôn ngữ có nguy cơ cực kỳ nghiêm trọng, 502 ngôn ngữ có nguy cơ nghiêm
trọng và 632 ngôn ngữ có nguy cơ biến mất rõ ràng.
Hơn 33% trong tổng số ngôn ngữ trên thế giới được nói ở Khu vực miền Nam sa
mạc Sahara, trong đó 10% sẽ biến mất trong thế kỷ tới. Ấn Độ, Brazil, Mỹ,
Indonesia và Mexico là các nước có sự đa dạng ngôn ngữ lớn nhất, nhưng cũng có
số ngôn ngữ có nguy cơ biến mất cao nhất./.