Hỏi: Hoa sim đẹp, quả sim ngon. Vậy ăn nhiều có tốt không? Có chữa được bệnh gì không? Nhờ quý báo hướng dẫn.
Nguyễn văn Đinh-Quảng Ninh
Đáp: Cây sim tên khoa học là Rhodomyrtus tomentosa (Ait.) Hassk cùng họ với ổi, mận trám. Là loại tiểu mộc, cao khoảng 1 mét, mọc thành bụi, lá mọc đối, phiến lá xoăn, đầu tròn, có 3 gân chính xuất phát từ cuống lá, mặt dưới trắng mốc vì có nhiều lông. Hoa đơn độc hay tụ ba, lá đài 4-5mm, cánh hoa đỏ hay hồng, nhiều nhị, quả to bằng đầu ngón tay, mầu tím với nhiều lông mịn. 100 g quả sim (phần ăn được) chứa nước 85g; chất đạm 0,6g; chất béo 0,2g, bột đường 10,7g; chất xơ 5,6g. Ngoài ra còn có canxi, phôtpho, sắt, các sinh tố A, B1, B2, B3, các axit và đường hữu cơ.
Dược tính và cách sử dụng: Sim được xem là có vị ngọt, chát, tính bình. Rễ có tác dụng khu phong, hoạt lạc, thu liễm và chỉ tả; được dùng để chữa trị viêm dạ dày cấp tính, ăn không tiêu,viêm gan, đau nhức do phong thấp.
Liều dùng 15g vỏ hay rễ khô sắc uống/ngày,trong 3 ngày.
Lá có tác dụng thu liễm,chỉ tả (trị tiêu chảy, trướng bụng), cũng dùng để trị viêm dạ dày ăn không tiêu, rối loạn đường ruột. Liều dùng 1 nắm lá tươi 20-25g (khô 12g) sắc với 1,5 lít nước, lấy 1 lít chia uống trong ngày.Dùng đắp ngoài để trị xuất huyết, nhiễm trùng.
Quả có tác dung bổ huyết, dùng trị thiếu máu khi có thai,suy nhược sau cơn bệnh, an thai. Quả sim chứa sắc tố Carotenoid và antocyanin,antocyanidin…có tính chống ô xy hóa, chống lão hóa, ngừa ung thư nên ngày nay rất được quan tâm. Ăn nhiều quả sim chín mềm thì tốt cho sức khỏe nhưng nếu ăn quả chưa chín thì dễ bị táo bón. Quả sim làm rượu cũng tốt, rượu có màu đẹp, ngon, có tác dụng chống lão hóa.
Vỏ thân rễ sim chứa nhiều chất chát (tannin) và các sắc tố, dùng 1kg vỏ tươi giã nát, thêm 2 lít nước, nấu sôi, nhúng hay cho quần áo nhuộm sẽ cho màu đen, chất chát làm vải săn chắc và bền hơn không nhuộm.
DS. Phan Đức Bính