Thời gian gần đây, máy ảnh Mirrorless đang là sự lựa chọn tối
ưu cho đối tượng là những người dùng nghiệp dư nhờ có thiết kế nhỏ gọn, giao diện
trực quan thân thiện, dễ nắm bắt và sử dụng. Bên cạnh đó, với những chế độ được
thiết lập tự động sẵn, đi kèm với một số hiệu ứng tích hợp, người dùng nghiệp
dư vẫn dễ dàng cho ra đời được những tác phẩm tương đối dễ nhìn.
Tuy nhiên, nếu muốn thực sự làm chủ từng shot hình, người
dùng sẽ phải tìm hiểu một số khái niệm cơ bản để có được những tác phẩm ưng ý.
Bài hướng dẫn dưới đây sẽ đề cập tới những kiến thức cơ bản nhất, giúp những
tay máy nghiệp dư có thể làm chủ chiếc máy ảnh Mirrorless của mình hiệu quả
trong thời gian ngắn nhất.
1. Tìm hiểu một số
khái niệm cơ bản
Chế độ chụp ảnh
- A hoặc Av: Ưu tiên chỉnh khẩu độ ống kính
- S hoặc Tv: Ưu tiên chỉnh tốc độ chụp
- M: Tùy chỉnh
tay hoàn toàn các giá trị
- P: Chế độ tự động
Đa phần các máy ảnh Mirrorless ra mắt gần đây đều trang bị
bánh xe chỉnh chế độ nhanh, hoặc nếu không người dùng cũng có thể tìm thấy các
chế độ này trong Menu tùy chỉnh.
Một số thuật ngữ khác
hay gặp:
- ISO: độ nhạy
sáng của cảm biến.
- Metering Mode:
Chế độ đo sáng
- AF Mode: Chế độ
lấy nét tự động
- MF Mode: Chế độ
lấy nét thủ công bằng tay.
- EV: Bù trừ giá
trị phơi sáng
- WB Mode: Chế độ
cân bằng trắng
- D-Range hoặc HDR:
Chụp ảnh với dải tương phản cao (thường sử dụng trong chụp ảnh phong cảnh)
2. Chọn lựa ống kính
phù hợp với nhu cầu
- Chụp ảnh phong cảnh:
Các ống kính có tiêu cự rộng từ 24mm trở xuống.
- Chụp ảnh chân dung
indoor/hoa lá/tĩnh vật: Các ống kính có tiêu cự trong khoảng 28mm-35mm.
- Chụp ảnh chân dung
outdoor: Các ống kính có tiêu cự từ 50mm trở lên.
- Chụp ảnh chim chóc,
động vật hoang dã, thể thao: Các ống kính có tiêu cự đạt đến 200mm-300mm hoặc
hơn nữa.
3. Chế độ đo sáng
(Metering Mode)
Thông thường, một chiếc máy ảnh sẽ có ba chế độ đo sáng cơ bản
nhất và cũng hay sử dụng nhất đó là Matrix/Evaluative, Center và Spot
- Đo sáng
Matrix/Evaluative: Chế độ đo sáng toàn khung, máy ảnh sẽ tự động đo cường độ
sáng ở các vùng khác nhau trên toàn bộ khung hình và cho bức ảnh có độ sáng tối
ưu trên giá trị chia trung bình. Chế độ đo sáng này có thể sử dụng trong hầu hết
các tình huống chụp ảnh nếu ánh sáng đều và không phức tạp.
- Đo sáng Center:
Đo sáng trung tâm, máy ảnh sẽ tập trung đo sáng ở các vùng 60%-80% tính từ
trung tâm khung ngắm. Đo sáng trung tâm sẽ tập trung hiệu quả và nhấn mạnh chủ
thể ở khoảng giữa của khung ảnh. Kiểu đo sáng này đặc biệt thích hợp với tình
huống chụp ảnh chân dung ngoài trời
- Đo sáng Spot:
Đo sáng điểm, máy ảnh chỉ đo sáng tại một vùng rất nhỏ (khoảng 1%-5% khung ngắm).
Đo sáng điểm là lựa chọn tốt khi chụp ảnh trong tính huống ánh sáng phức tạp
như chụp ngược sáng hoặc thiếu sáng. Người chụp cần focus vào điểm cần chụp để
máy ảnh xác định đó là điểm cần phải đo sáng chính xác. Trong nhiều trường hợp
chụp ngược sáng với nguồn sáng phía sau quá mạnh, việc bù trừ sáng (+/-EV) là rất
cần thiết.
4. Chế độ cân bằng trắng
(White Balance Mode)
Tùy chỉnh chế độ cân bằng trắng là một tính năng quan trọng
nếu người dùng muốn thu được những bức ảnh với tone màu chính xác. Giá trị cân
bằng trắng được tính bằng độ K (Kelvin). Độ K càng cao tone ảnh càng nóng và
ngược lại.
Trong hầu hết các điều kiện ánh sáng không quá phức tạp,
tính năng AWB tự động cân bằng của máy hoạt động khá hiệu quả. Tuy nhiên, trong
một số trường hợp ánh sáng phức tạp, người dùng cần biết cách tùy chỉnh lại chế
độ cân bằng trắng sao chu phù hợp với điều kiện ánh sáng của môi trường.
5. Tham khảo cách
setup máy trong một số tình huống chụp phổ biến
Chụp ảnh phong cảnh/kiến trúc:
- Chọn chế độ đo sáng toàn khung,
- Chọn chế độ chụp A, khép khẩu sâu từ f5.6-f11, tùy chỉnh
giá trị ISO sao cho tốc độ chụp đạt 1/30s trở lên
- Chọn chế độ lấy nét Auto
- Có thể bật chế độ HDR (tùy ý)
Đo sáng toàn khung,
Iso 100, f11, 1/80, HDR - Ảnh: Duy Thành
Chụp ảnh chân dung/tĩnh vật:
- Chọn chế độ đo sáng trung tâm (trong điều kiện ánh sáng tốt)
hoặc đo sáng điểm (trong điều kiện thiếu sáng hoặc ngược sáng).
- Chọn chế độ chụp A/Av, mở khẩu từ f2.8-f4 (đối với indoor)
hoặc f1.8-f2.8 (đối với outdoor), tùy chỉnh giá trị ISO sao cho tốc độ chụp đạt
1/60s trở lên.
- Chọn chế độ lấy nét AF-S (lấy nét một lần), lấy nét vào
đôi mắt của đối tượng nếu chụp chân dung.
Đo sáng trung tâm,
Iso 800, f2.0, 1/60 - Ảnh: Duy Thành
Chụp ảnh chuyển động nhanh: (thể thao, trẻ em,…)
- Chọn chế độ đo sáng trung tâm.
- Chọn chế độ chụp S/Tv, đặt giá trị tốc độ chụp từ 1/250s
trở lên (tùy đối tượng), giá trị ISO để Auto.
- Chọn chế độ lấy nét AF-C (bám nét liên tục).
- Chọn kiểu chụp Continuos/MultiFrame (tùy ý).
Đo sáng trung tâm,
iso 250, f4.5, 1/500 - Ảnh: Duy Thành
Duy Thành