Việt Nam cũng là quốc gia có tỉ lệ bệnh nhân mắc bệnh ung thư thuộc loại cao. Phần lớn các bệnh nhân được phát hiện trong giai đoạn cuối nên việc điều trị không còn hiệu quả.
Ung thư - Bản án tử hình?
Khi nhận được chữ "K" (có nghĩa là bị ung thư) trong kết quả xét nghiệm, hầu hết mọi người đều suy sụp, tự tuyên bố cho mình "bản án tử hình". Tuy nhiên, nếu hiểu rõ căn nguyên của ung thư và có những bước chuẩn bị kịp thời để phòng ngừa thì bệnh ung thư có thể được điều trị triệt để và kéo dài sự sống cho bệnh nhân.
Thông thường, các
tế bào lành có tuổi thọ nhất định và tuân thủ theo 3 qui luật tự nhiên là phát triển, già cỗi và chết. Các tế bào chết sẽ được thay thế bằng các tế bào mới. Cơ thể người là một bộ máy hoàn chỉnh, do đó có thể kiểm soát qui luật này một cách chặt chẽ và duy trì số lượng tế bào ở mỗi cơ quan, tổ chức ở mức ổn định. Ung thư bắt đầu phát sinh khi có một tế bào "vượt rào" phát triển, sinh sôi không ngừng, hình thành một tập thể các tế bào có chung đặc điểm phát triển vô tổ chức,
xâm lấn và chèn ép vào các cơ quan nội tạng xung quanh.
Đặc biệt, các tế bào ung thư có liên kết lỏng lẻo, bứt ra khỏi khối u mẹ, theo mạch máu, mạch bạch huyết di cư đến các tổ chức và cơ quan mới, bám lại và tiếp tục "sinh sản" (quá trình này gọi là "di căn"). Khi các tế bào ung thư ngày càng "xâm lấn" và chèn ép vào các cơ quan giữ chức năng sống của cơ thể như não, phổi, gan, thận, tụy... sẽ khiến bệnh nhân tử vong.
Các tế bào ung thư thường phát triển từ một tế bào ban đầu và phải trải qua nhiều năm cho tới khi có một kích thước đủ lớn thì mới có những biểu hiện và thông qua các phương pháp chẩn đoán
bác sĩ mới có thể phát hiện được. Với điều kiện môi trường, khí hậu và tỉ lệ ô nhiễm trong không khí, thức ăn, môi trường sống như hiện nay thì ai cũng có thể bị ung thư. Những ung thư ở giai đoạn muộn thường dễ chẩn đoán, còn ở giai đoạn mới bắt đầu thì khó khăn hơn rất nhiều. Cần phải dùng các biện pháp tinh vi để chẩn đoán bệnh.
Chẩn đoán bằng mô bệnh học
|
Phương pháp chẩn đoán mô học tự động được TS.BS Thomas Grogan phát minh ra vào năm 1985 và kể từ đó đến nay đã được đưa vào ứng dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Hiện đang được Roche Tissue Diagnostics giữ bản quyền và cung cấp cho Đại học Y Dược TP HCM để tầm soát và chẩn đoán các tế bào ung thư. |
Chẩn đoán ung thư bằng phương pháp mô bệnh học là một tiến bộ quan trọng trong y học. Phương pháp này không chỉ có ý nghĩa chuẩn xác về tình trạng của khối u mà còn có thể kiểm tra mọi kết quả chẩn đoán của các phương pháp khác. Chính vì thế, các chuyên gia ung thư thừa nhận "kết quả chẩn đoán ung thư bằng phương pháp mô bệnh học là tiếng nói cuối cùng" và hiện nay phương pháp chẩn đoán này đang được ứng dụng rộng rãi.
Phương pháp chẩn đoán mô học là việc xử lý mô hoặc các mẫu tế bào có được từ phẫu thuật hoặc sinh thiết. Nó bao gồm phân tích hình ảnh của tế bào hoặc mô của bệnh nhân để nhận diện quá trình bệnh lý, đặc biệt trong việc phát hiện ung thư. Các mẫu sẽ được xử lý, cắt lát và sau đó đặt trên tấm kính thủy tinh để phân tích hình ảnh dưới kính hiển vi. Để chẩn đoán, mẫu mô sẽ được quan sát dưới kính hiển vi để kiểm tra và được thực hiện bởi các chuyên gia là các bác sĩ giải phẫu bệnh.
Trong quá khứ, xét nghiệm mô liên quan đến nhiều bước thực hiện bằng tay phức tạp. Vì thế quy trình thực hiện tốn nhiều thời gian, tiềm ẩn nhiều sai sót do con người tạo ra và chứa đựng rủi ro là mẫu có thể bị nhiễm. Điều này dẫn đến khả năng chẩn đoán sai hoặc chẩn đoán không đầy đủ. Thất bại trong việc chẩn đoán chính xác cho bệnh nhân dẫn đến hệ quả tất yếu là để lại cho họ những mối nguy hiểm cao hơn trong quá trình tiến triển của bệnh.
|
|
|
Tế bào xét nghiệm HER2 bằng phương pháp SISH. |
Với những bước tiến trong y học đặc biệt là trong điều trị ung thư, hiện nay chẩn đoán mô bệnh học đang được tự động hóa và được cung cấp bởi TS. BS Thomas Grogan người sáng lập tập đoàn Ventana Medical Systems, đồng thời là giáo sư danh dự, phân ngành Giải phẫu bệnh học thuộc Đại học Arizona (Hoa Kỳ).
Bước tiến quan trọng trong việc chẩn đoán mô bệnh học do TS Grogan phát triển hơn nữa đó là công nghệ xác định dấu ấn sinh học trên tiêu bản mô bệnh phẩm. Công nghệ này cho phép bác sĩ đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp cho từng đối tượng bệnh nhân cụ thể (hay còn gọi là cá nhân hóa công tác chăm sóc sức khỏe). Đây là một phương pháp hứa hẹn nhiều tín hiệu lạc quan trong việc kiểm soát (hoặc xử trí) nhiều loại bệnh ung thư đồng thời giúp tăng cường hiệu quả đáp ứng với phác đồ điều trị. Phương pháp này còn giúp các bác sĩ không phải sử dụng đến phương pháp thử - sai vừa mất thời gian, tốn kém, vừa khiến bệnh nhân phải chịu các tác dụng phụ không đáng có.
Ví dụ, đối với một bệnh nhân có nghi ngờ về ung thư vú hoặc ung thư dạ dày, bằng việc sử dụng phương pháp chẩn đoán lai tại chỗ sử dụng tác nhân bạc (HER2 SISH) trên dòng máy tự động BenchMark®, do Roche Tissue Diagnostics phát triển không chỉ giúp các bác sĩ xác định được bệnh nhân có kết quả dương tính với HER2, mà còn có thể rút ngắn thời gian xét nghiệm chỉ còn phân nửa so với khi áp dụng chẩn đoán lai tại chỗ bằng huỳnh quang (HER2 FISH) - là phương pháp cổ điển đang sử dụng. Điều này có nghĩa là, với nhóm bệnh nhân dương tính với HER2 - nhóm này bao gồm 25 đến 30% tổng số bệnh nhân bị ung thư vú và xấp xỉ 20% tổng số bệnh nhân bị ung thư dạ dày, các bác sĩ sẽ có thể bắt đầu triển khai phác đồ điều trị sớm hơn.
Ngọc Thanh