Vào những ngày cuối năm, thời
tiết thay đổi: ban ngày nắng nóng, đêm và sáng sớm lại lạnh. Đối với trẻ nhỏ và
người cao tuổi, sự thay đổi thời tiết như trên gây rối loạn hệ hô hấp dẫn đến
sưng cuống phổi, viêm đường hô hấp trên, triệu chứng khó chịu nhất lại là ho.
Dược thảo có khả năng giúp quý vị giải quyết tình trạng này.
Trong trường hợp trẻ có nhiều
đàm, thỉnh thoảng lại ho vài tiếng, ăn uống thất thường. đại tiện khó: dùng
chừng 4g bột xuyên bối mẫu, dùng hai ba muỗng cà phê (10ml) mật ong trộn đều,
đựng vào chén ăn cơm, để vào nồi cơm hấp chín, hoặc hấp cách thủy cho chín, cho
trẻ uống, có thể trừ đàm, trị ho và thông đại tiện.
Nếu trẻ con khi ho lại bị ói,
có thể thêm 3 - 4 giọt nước gừng vào xuyên bối mẫu và mật ong, hấp chín cho trẻ
uống, trẻ sẽ hết ho.
Bối mẫu tuy là vị thuốc
thường dùng để trị đàm và ho, nhưng người đang có hàn, bị tiêu chảy, không nên
dùng nó. |
Xuyên bối mẫu chưng mật ong
có thể trị chứng ho nhiều đàm của trẻ con và cả người lớn.
Dùng lượng bột xuyên bối mẫu
cho người lớn mỗi lần uống là 8g, còn mật ong phải dùng 3 - 4 muỗng canh
(12ml).
Nếu trong cơn ho có ói, nên
thêm vào mấy giọt nước gừng khi chưng, hiệu quả sẽ càng tốt.
Trong dân gian còn có một toa
thuốc thường được dùng gọi là “Tam tử phụng mẫu thang”: xuyên bối mẫu 6g, lai
phục tử 6g, tô tử 6g, bạch giới tử 1,5g. Đổ hai chén nước sắc gần 1 chén, uống lúc
còn ấm sau bữa cơm.
Các cụ già ngày thường nhiều
đàm có thể dùng để làm thuốc tiêu đàm.
Xuyên bối mẫu (có bán sẵn ở
các tiệm thuốc Bắc) là vị thuốc thường dùng để tiêu đàm trị ho. Đây là vị thuốc
ôn hòa, dù là người lớn tuổi hoặc trẻ nhỏ có thể lực yếu dùng nó để trị chữa
bệnh ho, đàm, nếu uống xong mà không hết bệnh cũng không gây tác dụng phụ gì
cả.
Bối mẫu sản xuất ở vùng Tứ
Xuyên là tốt nhất, gọi là xuyên bối mẫu. Bối mẫu sản xuất ở vùng Triết Giang
gọi là triết bối, công dụng tiêu đàm trị ho cũng giống như xuyên bối.
Ngoài ra, xuyên bối còn được
dùng hấp với lê, có hiệu quả khá tốt khi bị ho do nhiệt, nhất là vào những ngày
nắng nóng, khô ráo.
Xuyên bối là một thứ thuốc
tiêu đờm trị ho thường gặp, lê có khả năng thanh nhiệt, ra mồ hôi, nhuận phổi
trị ho. Xuyên bối kết hợp với lê hiệu quả trị ho càng tốt. Tuy nhiên, cần chú ý
là nó chỉ có tác dụng đối với các chứng bệnh ho khan, ít đờm hoặc đờm tắc kèm
khô họng, miệng khô, táo bón do phổi bị nhiệt gây ra. Còn các chứng ho do cảm
phong hàn, ho kèm đờm trong loãng, sợ lạnh, chân tay không ấm do các chứng bệnh
thuộc hư hàn như viêm phế quản mạn tính ở người già gây nên thì không nên ăn
món này.
Phương pháp xuyên bối hấp lê
như sau: 4g xuyên bối, một quả lê, 10g đường phèn. Lê gọt bỏ vỏ, khoét bỏ lõi,
xuyên bối nghiền nát thành bột nhét vào quả lê cùng với đường phèn. Đặt quả lê
vào bát, thêm một lượng nước vừa đủ rồi hấp cách thủy trong nửa giờ. Khi ăn: ăn
lê uống nước thuốc, ăn trong một ngày, chia làm 2 - 3 lần; nên ăn liền từ 3 - 4
ngày.
Lương y HOÀNG DUY TÂN