Lao ngoài phổi là thể lao ở vị trí không thuộc hai lá phổi. Các bệnh lao ngoài phổi chiếm khoảng
15% trong tổng số bệnh lao, 20% trong đó có kèm thêm lao phổi. "Bệnh rất dễ bị nhầm lẫn với nhiều
bệnh khác nhau nên đa số khó tìm ra trong giai đoạn đầu" - BS Lê Tấn Phong, Trưởng khoa Lao ngoài
phổi, BV Phạm Ngọc Thạch, cho biết.
Biểu hiện của bệnh lao da, lao khớp
Lao màng não: thường gặp và nguy hiểm nhất. Biểu hiện ban đầu là triệu chứng
sốt, nhức đầu, cổ khó gập xuống, nôn ói kéo dài. Bệnh nhân bị rối loạn tri giác, nói nhảm, sau đó
lơ mơ dần và dẫn đến hôn mê. Bệnh dễ bị nhầm lẫn với viêm xoang vì có chung triệu chứng nhức đầu.
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh gây nguy hiểm đến tính mạng. Đây là thể lao gây tử vong
nhanh nhất nếu không điều trị kịp thời với diễn tiến chỉ vài ba tuần.
Lao xương khớp: người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức ở một khớp nào đó. Tại vị trí
đau, khớp sưng to nhưng không đỏ, chạm vào có cảm giác đau, cử động khó khăn, về sau khớp sẽ sưng
đỏ khi sắp rò mủ ra da. Tình trạng này có thể kéo dài vài tháng đến vài năm, làm giảm khả năng lao
động, chất lượng sống. Nếu không được điều trị đúng, bệnh sẽ gây cứng khớp, hạn chế vận động, mất
khả năng lao động.
Lao cột sống: rất dễ bị nhầm lẫn với thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống hay
trượt đốt sống. Bệnh biểu hiện bằng chứng đau liên tục ở thắt lưng hoặc cột sống vùng ngực. Bệnh dễ
gây liệt thần kinh chi phối việc tiểu tiện, gây bí tiểu; về lâu dài khiến lưng bị gù và
liệtvĩnh viễn.
Lao tiêu hóa (có thể kết hợp với lao màng bụng): người bệnh sẽ bị tiêu chảy xen
kẽ táo bón kéo dài, đồng thời đau bụng nhiều theo từng cơn; ăn uống kém. Bệnh gây bán tắc ruột hoặc
tắc ruột. Khi bị tắc ruột, nhiều khả năng người bệnh sẽ được chỉ định mổ. Tuy nhiên, nếu không được
điều trị lao thì sau khi mổ vẫn bị tăng tiết dịch trong ổ bụng, rò phân ra ngoài, bụng trướng to.
Lao màng bụng dễ nhầm lẫn với xơ gan cổ trướng.
Lao hạch: cũng là thể thường gặp và dễ chẩn đoán. Biểu hiện là có một hoặc
nhiều cục hạch nổi trên cổ, một số ít trường hợp có thể nổi ở nách, bẹn. Các cục này sẽ to dần lên
và chuyển sang sưng đỏ, ấn vào thấy đau. Lâu dần trong hạch có mủ và rò mủ ra ngoài da hoặc biến
chứng lao sang các cơ quan khác. Song ở giai đoạn đầu bệnh cũng có thể bị nhầm lẫn với hạch viêm,
khi đó nếu uống kháng sinh mà hạch không nhỏ đi thì cần được làm sinh thiết.
Lao da: biểu hiện bằng những sẩn đỏ có hình thức như miệng núi lửa hoặc nổi mụn
nước khắp người, tập trung nhiều tại vùng bị nhiễm. Tiếp theo, những mụn này sẽ xì mủ gây đau nhức
và nóng sốt.
Lao vú: khiến người bệnh thường có xu hướng nghĩ mình bị ung thư tuyến vú. Ở vú
xuất hiện những vết lở. Nếu không được điều trị đúng bệnh, vết lở sẽ lan to và xì mủ, gây sẹo; sau
đó lao sẽ lan sang các cơ quan khác.
Lao buồng trứng/vòi trứng: triệu chứng của bệnh là hiện tượng rong kinh, đau
bụng kèm thêm sốt về chiều, da mặt xanh xao. Khi siêu âm sẽ có thể thấy thêm buồng trứng có u hay
vòi trứng bị dính lại nên thường được chẩn đoán là u nang buồng trứng hay tắc vòi trứng. Thông
thường sau khi được điều trị đúng bệnh, khả năng sinh sản bị kém đi, thậm chí là không thể nếu bị
lao ở cả haibuồng trứng.
Lao nội mạc tử cung: gây rong kinh, ra khí hư, xuất huyết bất thường; làm xơ
hóa lòng nội mạc tử cung nên dễ dẫn đến vô sinh.
Lao tinh hoàn: vi trùng lao đi theo đường máu tấn công vào cơ quan này khiến
tinh hoàn và mào tinh hoàn to lên và tràn dịch mào tinh hoàn. Bệnh này thường đi kèm với lao đường
tiết niệu/niệu quản/bàng quang/thận; dễ nhầm lẫn với ung thư tinh hoàn và gây tỷ lệ vô sinh
cao.
BS Lê Tấn Phong lưu ý: bước quan trọng để xác định các bệnh lao ngoài phổi là cần làm xét nghiệm
vi trùng học tại vị trí tổn thương hoặc thực hiện giải phẫu bệnh.
Việc điều trị sẽ theo phác đồ chung của điều trị lao, tùy vào từng cơ quan nhiễm bệnh sẽ có thêm
những can thiệp phù hợp. Nếu được điều trị sớm, 80-85% trường hợp sẽ hết bệnh hoàn toàn.
AloBacsi.vn
Theo An Hà - Phụ Nữ TP.HCM