Codein là loại thuốc giảm đau, gây ngủ và giảm ho. Tác dụng giảm ho của thuốc là do codein
tác dụng trực tiếp lên trung tâm gây ho ở hành não. Codein làm giảm dịch tiết đường
hô hấp do đó làm tăng độ quánh của dịch tiết
phế quản. Codein không đủ hiệu lực để giảm ho nặng nên chỉ là thuốc giảm ho trong trường hợp
ho khan làm mất ngủ. Trẻ em dưới 1 tuổi,
người bệnh gan hay suy hô hấp, phụ nữ mang thai... thì không được dùng codein. Đối với các bệnh đường hô hấp như hen, khí phế thũng, suy giảm chức năng gan, thận, có tiền sử nghiện thuốc nếu dùng codein cần phải rất thận trọng. Không dùng codein để giảm ho trong các bệnh nhiễm khuẩn phổi, phế quản khi cần khạc đờm mủ.
Cần lưu ý các tác dụng không mong muốn thường gặp khi dùng codein là đau đầu, chóng mặt, khát nước và có cảm giác khác lạ. Người bệnh có thể thấy buồn nôn, nôn hoặc táo bón. Một số người thấy hiện tượng bí đái mạch chậm, hồi hộp, yếu mệt, hạ huyết áp thế đứng.
Nếu dùng codein trong thời gian dài với liều 240-540mg/ngày có thể gây nghiện thuốc. Các biểu hiện thường gặp khi thiếu thuốc là bồn chồn, run, co giật cơ, toát mồ hôi, chảy nước mũi. Có thể gây lệ thuộc thuốc về tâm lý, về thân thể và gây quen thuốc.
Để khắc phục triệu chứng táo bón (do thuốc làm giảm nhu động ruột) nên dùng thuốc nhuận tràng để làm tăng nhu động ruột. Khi dùng codein cần lưu ý các tương tác với các thuốc dùng đồng thời. Ví dụ, tác dụng giảm đau của codein tăng lên khi phối hợp với aspirin và paracetamol nhưng lại giảm hoặc mất tác dụng bởi quinin.
BS. Nguyễn Bích Ngọc