Theo Sức khỏe & đời sống, Áp-xe hậu môn là những nhiễm trùng vùng hậu môn. Những biểu hiện thường thấy của bệnh áp-xe quanh hậu môn là xung quanh hậu môn có những khối nhọt gây sưng tấy và nóng rát ngồi không yên thường bị mất ngủ về đêm khi đi tiểu thường gây đau nhói. Áp-xe hậu môn gây đau nhức, khó chịu và ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt hằng ngày của người bệnh, vì vậy cần chú ý chữa trị kịp thời.
Dưới đây là một số nguyên nhân gây áp-xe quanh hậu môn thường gặp:
1. Viêm nhiễm: Do các bệnh như bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn, viêm hậu môn, viêm nang lông các tuyến mồ hôi tại vùng da xung quanh hậu môn và phần da xung quanh hậu môn bị viêm nhiễm đều có thể hình thành áp-xe hậu môn. Thậm chí, viêm loét đại tràng, thiếu máu, thiếu dinh dưỡng, cơ thể suy nhược, sức đề kháng kém cũng có thể gây bùng phát áp-xe hậu môn.
2. Do điều trị: Các thuốc dùng trong điều trị trực tràng đều có tính kích thích cao, có thể làm hoại tử các mô dẫn đến áp-xe quanh hậu môn.
3. Hậu phẫu: Sau các tiểu phẫu trực tràng, niệu đạo, vùng đáy chậu, vùng xương cụt ta thường dễ bị viêm nhiễm dẫn đến hình thành áp-xe.
4. Nguyên nhân khác: Như trực tràng có dị vật gây tổn thương viêm nhiễm, u hạt bạch huyết, xạ khuẩn, viêm nhiễm túi trực tràng, hậu môn trực tràng bị loét và lan rộng, cơ thể suy nhược, sức đề kháng yếu, thiếu dinh dưỡng hoặc người bị suy giảm kinh niên đều là những nguyên nhân gây ra áp-xe trực tràng.
Áp-xe hậu môn thường không thể tự khỏi, nếu kéo dài lâu ngày không được điều trị sẽ dễ gây ra rò hậu môn, nứt kẽ hậu môn, tái phát lâu ngày còn có thể hình thành ung thư. Vì vậy, người bị áp-xe hậu môn cần đến các phòng khám chữa bệnh trĩ và bệnh hậu môn trực tràng để khám và điều trị sớm, tránh để bệnh phát triển ngày một nặng hơn và khó chữa hơn.
Triệu chứng áp-xe vùng hậu môn - trực tràng
Triệu chứng cơ năng
Triệu chứng chính là đau. Đau ở vùng hậu môn, lan ra xung quanh. Đau nhức nhối và liên tục. Đau tăng khi đi lại, khi ngồi, khi ho, khi rặn đại tiện. Với các loại áp-xe ở nông, bệnh nhân không dám ngồi bằng cả hai mông, không dám ngồi trên yên xe - Tiền phong cho hay.
Triệu chứng toàn thân
Toàn thân có các triệu chứng của một nhiễm trùng cấp tính. Bệnh nhân có thể có sốt, nhiệt độ có thể tăng cao trong một vài ngày đầu rồi hạ dần. Người mệt mỏi, bứt rứt, đêm không ngủ. Không dám ăn vì sợ phải đi đại tiện.
Triệu chứng thực thể
+ Nhìn
- Áp-xe dưới niêm mạc: Lúc mới bắt đầu, nhìn không thấy gì, khi áp-xe vỡ, thấy một vài giọt mủ trắng loãng từ trong hậu môn chảy ra.
- Áp-xe hố ngồi-trực tràng: Lúc đầu, thấy một chỗ da bóng sưng phồng, không có giới hạn rõ rệt, cách lỗ hậu môn vài cm. Vài ngày sau, chố tấy đỏ này có giới hạn rõ rệt với một chấm trắng ở giữa, mủ đã hình thành. Trong đa số các trường hợp, ổ áp-xe chỉ có một bên, bên phải hay bên trái. Cũng có khi ổ áp-xe hố ngồi-trực tràng có ở cả hai bên làm cho ổ áp-xe có hình móng ngựa.
- Áp-xe giữa các cơ thắt: Lúc đầu nhìn không thấy gì.
- Áp-xe khoang chậu hông-trực tràng: Cũng như áp-xe giữa các cơ thắt, lúc đầu nhìn cũng không thấy gì. Loại này thường được chẩn đoán là áp-xe hố ngồi-trực tràng. Khi rạch dẫn lưu thấy mủ từ trên cao chảy xuống. Bằng một kìm dài thăm thì thấy ổ áp-xe lên khá cao, thường sờ không chạm được đáy áp-xe, lúc đó mới biết là áp-xe khoang chậu hông-trực tràng.
+ Thăm hậu môn trực tràng: Bệnh nhân nằm ngửa, hai chân co, hai đùi dạng. Mọi động tác của thầy thuốc phải rất nhẹ nhàng, từ từ, vì nếu không làm bệnh nhân rất đau, không cho tiếp tục khám. Nếu đau nhiều, nhận định các triệu chứng sẽ không chính xác.Ngón tay thăm hậu môn trực tràng luôn được bôi trơn để dễ đưa vào trong ống hậu môn.
- Áp-xe dưới niêm mạc: Ngón tay sờ được một chỗ phồng nhỏ, nằm ở bất cứ vị trí nào của chu vi ống hậu môn. Niêm mạc chỗ sưng phồng này trơn láng, ấn nhẹ vào rất đau.
- Áp-xe giữa các cơ thắt và áp-xe hố ngồi-trực tràng: Cảm giác được khối sưng từ ngoài lồi vài trong lòng ống hậu môn, ấn rất đau.Thăm khám hậu môn trực tràng làm bệnh nhân rất đau. Vì vậy, nên hạn chế thăm khám hậu môn trực tràng bằng tay và bằng dụng cụ. Thường thì bệnh nhân từ chối, không cho thăm khám lần thứ hai.
+ Siêu âm nội soi: Thường thì áp-xe hậu môn trực tràng có các triệu chứng rõ rệt nên lâm sàng cũng đủ để chẩn đoán được bệnh. Trong những trường hợp khó phân biệt với các khối u hay khi xác định rõ vị trí, độ lớn và tính chất của thương tổn, có thể dùng siêu âm nội soi.
| Tham khảo thuốc: Paracetamol: là chất chuyển hóa có hoạt tính của phenacetin, là thuốc giảm đau - hạ sốt hữu hiệu có thể thay thế aspirin; tuy vậy, khác với aspirin, paracetamol không có hiệu quả điều trị viêm. |
Trà Mi
Theo GĐVN