Con gái tôi rất biếng ăn. Cháu khỏe mạnh nhưng có vẻ gầy hơn các bạn cùng lứa tuổi. Bạn tôi khuyên nên cho cháu uống thuốc cypromin, cháu sẽ ăn được nhiều. Đề nghị báo tư vấn cho tôi về thuốc nói trên và tôi có nên cho cháu dùng?
Nguyễn Thị Thanh Trúc (Huyện Ân Thi – Hưng Yên)
Về hành vi ăn uống, các nhà sinh lý học đã khám phá tại não vùng dưới đồi có một trung tâm gây thèm ăn và một trung tâm ức chế ăn tiếp nhận các tín hiệu có liên quan kích thích người ta muốn ăn hoặc làm ngừng ăn.
Có nhiều nguyên nhân làm cho trẻ lười ăn: do bệnh tật, do chế độ ăn thiếu chất (thiếu vitamin hoặc thiếu nguyên tố vi lượng) và do yếu tố tâm lý. Việc điều trị phải xác định được nguyên nhân chứng lười ăn thì mới có hiệu quả. Với trẻ em không bệnh tật, chiều cao, cân nặng vẫn phát triển bình thường thì chứng lười ăn là do yếu tố tâm lý (do bố mẹ chăm sóc không đúng, hay ăn vặt “ngang dạ” hoặc hay bị cưỡng ép ăn nhiều hơn nhu cầu…).
Thuốc cypromin là biệt dược của cyproheptadin với nhiều tên thương mại như anarexol, ciplactin, cypromin, nuran, peritol, vimicon… Cyproheptadin là thuốc kháng histamin ở thụ thể H1, chống dị ứng (viêm mũi dị ứng, bệnh mày đay, viêm kết mạc mắt, co thắt phế quản…) là chính. Nhưng đồng thời nó còn có một tác dụng phụ kích thích trung tâm gây thèm ăn, nên từ lâu người ta hay lợi dụng tác dụng phụ này để trị chứng biếng ăn, nhiều khi còn hay dùng hơn là điều trị chứng dị ứng.
Tác dụng gây thèm ăn của cyproheptadin chỉ xuất hiện trong thời gian dùng thuốc, khi ngừng thuốc thì đứa trẻ chán ăn trở lại. Hiện nay, ở nhiều nước, cyproheptadin không được khuyến khích dùng kích thích sự thèm ăn. Ở nước ta, Cục quản lý Dược cũng chỉ cho phép dùng cho trẻ trên 2 tuổi.
Qua thư, bạn không nói rõ con bạn mấy tuổi, vì vậy chúng tôi không thể có lời khuyên chính xác, bạn cần hết sức thận trọng khi dùng cypromin để chữa biếng ăn cho cháu. Tốt nhất, bạn nên cho cháu đến khám và tư vấn dinh dưỡng bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng. Ngoài ra, muốn cháu ăn ngon miệng, ăn được nhiều, bạn nên chú ý vấn đề tâm lý và khẩu vị của cháu với một chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin và các nguyên tố vi lượng. Bạn đừng tự ý cho trẻ uống thuốc. Nếu cần phải bổ sung một dạng thuốc nào đó kể cả vitamin và khoáng chất cũng cần có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
BS. Vũ Hướng Văn