Ấn tượng khá thú vị về Oralux là tiếng gà gáy chào mừng người dùng khi khởi động, đây là âm thanh đầu tiên bạn nghe được từ bản Linux đặc biệt này. Không có gì ngạc nhiên vì biểu tượng chính thức của HĐH này là hình một chú gà trống.
Oralux được xây dựng dựa trên Knoppix, nó thừa hưởng khả năng nhận diện phần cứng xuất sắc của Knoppix và cũng có khả năng khởi động và chạy trực tiếp từ CD.
Khởi động Oralux
Bạn tải về tập tin .iso tại trang web www.oralux.org/download.php, kích thước 489MB. Dùng các chương trình ghi CD thông dụng như EasyCD Creator hay Nero Burning Rom để ghi tập tin .iso lên đĩa CD-ROM và khởi động HĐH Oralux từ đĩa CD này. Có thể bạn phải vào BIOS để thiết lập hệ thống khởi động từ CD.
Một tuỳ chọn khác là khởi động từ đĩa mềm (rất có ích đối với các hệ thống cũ không có tính năng khởi động từ ổ CD), dĩ nhiên bạn vẫn cần phải có sẵn đĩa CD Oralux.
Trên đĩa CD Oralux, trong thư mục KNOPPIX, có 2 tập tin knoblind.bat và knoblindxp.bat. Tập tin đầu dùng để tạo đĩa mềm khởi động làm việc trên HĐH Windows 95/98, tập tin thứ hai làm việc với Windows 98/NT/XP.
Sau quá trình khởi động cơ bản ban đầu, Oralux sẽ hướng dẫn người dùng thực hiện các thiết lập về ngôn ngữ hiển thị, loại bàn phím, thiết bị đầu cuối dành cho người khiếm thị (Braille terminal). Thông tin hướng dẫn được phát thành tiếng nói, người dùng có thể chọn tăng/giảm âm lượng.
Giao tiếp người dùng
Giao tiếp người dùng của Oralux được xây dựng trên Emacspeak (emacspeak.sourceforge.net), một giao diện dựa trên công cụ soạn thảo văn bản Emacs hỗ trợ âm thanh được phát triển bởi T.V. Raman. Emacspeak cung cấp desktop âm thanh (giao tiếp với người dùng bằng tiếng nói) mạnh và hoàn chỉnh, có thể thực hiện gần như mọi tác vụ trên máy tính như chơi nhạc, duyệt web, email... (tham khảo danh sách các ứng dụng hỗ trợ tiếng nói trên Emacspeak tại trang web http://emacspeak.sourceforge.net/applications.html).
Để phát tiếng nói, Oralux sử dụng phần mềm miễn phí chuyển văn bản thành tiếng nói Flite (www.speech.cs.cmu.edu/flite/), chỉ hỗ trợ tiếng Anh. Trên đĩa CD Oralux còn có phần mềm EFM (dựa trên phần mềm Festival và Mbrola) hỗ trợ tiếng Pháp và Anh. Người dùng có thể mua và cài đặt thêm phần mềm tổng hợp tiếng nói DECtalk (www.fonix.com/page.cfm?name=espeech_dectalk) để hỗ trợ những ngôn ngữ khác (Pháp, Đức, Tây Ban Nha...).
Để tăng âm lượng khi làm việc với Emacspeak, bạn dùng tổ hợp phím và lệnh sau:
ESCAPE ! aumix -v 50
|
Giao diện Emacspeak có khả năng phát tiếng nói. |
|
Con số cuối dòng lệnh, 50, là giá trị trung bình. Bạn có thể thay đổi giá trị này từ 0 (tắt) đến 100.
'ESCAPE !' (nhấn phím ESCAPE, rồi phím '!') mở ra chế độ nhận lệnh, tương tự chế độ MSDOS nhưng ở đây là shell (mạnh hơn DOS).
Để thiết lập tốc độ phát âm, bạn dùng tổ hợp phím và lệnh sau:
CTRL-e d 1
Nhấn giữ phím Control rồi nhấn phím 'e', thả cả 2 phím này, tiếp theo nhấn phím 'd', rồi nhấn phím số '1'. '1' là tốc độ chậm nhất, '9' là tốc độ nhanh nhất.
Để lưu cấu hình hệ thống, trình tự làm việc dưới Emacspeak như sau:
Kích hoạt chế độ shell
LALT-x shell
(nhấn giữ phím ALT trái và nhấn phím 'x', thả cả 2 phím này, tiếp theo nhập lệnh shell)
Gọi lệnh lưu cấu hình
saveconfig
Oralux cho phép chọn lưu thông tin lên đĩa cứng, ổ nhớ USB hay đĩa mềm.
Muốn thoát Emacspeak, nhấn tổ hợp phím sau:
CTRL-x CTRL-c
và khởi động PC với câu lệnh:
sudo reboot
hay nhấn tổ hợp phím CTRL-ALT-DEL.
Phiên bản Oralux hiện tại (0.05) chỉ hỗ trợ chế độ văn bản. Theo lộ trình phát triển sản phẩm, dự kiến trong phiên bản tới sẽ hỗ trợ chế độ đồ hoạ và cho phép cài lên đĩa cứng.
Trang home: www.oralux.org.
Nguyễn Lê