Có lẽ đến bây giờ vẫn chưa có nghiên cứu nào chứng minh được sự kì lạ trong các bài thuốc bí truyền của người dân tộc Pa Kô. Chỉ biết rằng từ khi xuất hiện con người trên dải đại ngàn Trường Sơn, họ đã có những bài thuốc riêng để chữa bệnh cho đồng bào mình. Có rất nhiều người được cứu sống từ cách thổi thuốc và đọc thần chú của người dân tộc Pa Kô. Sự huyền bí và linh thiêng trong mỗi bài thuốc vẫn còn là ẩn số chưa được giải mã.
Trở thành thần y sau một giấc mơ!
Chúng tôi lang thang dọc dải Trường Sơn và ghé thăm một bản nơi có nhiều đồng bào người dân tộc Pa Kô sinh sống. Được nhiều người rỉ tai câu chuyện kỳ lạ về người phụ nữ chữa bệnh bằng cách thổi thuốc. Đối với người đồng bào bà chính là người mẹ thứ hai tái sinh cho họ nên ai cũng nể trọng. Cũng may mắn cho chúng tôi được một cán bộ văn hóa của xã dẫn đường nên đã gặp thần y sớm hơn dự định.
Mẹ Kan Toi đã sống qua hơn 80 mùa nương rẫy (SN 1930). Bà thuộc thế hệ đi trước của xã Bắc Sơn (huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế) Nói về chuyện trở thành người được “chọn mặt gửi vàng” của Giàng, mẹ cho biết: “Cách đây lâu lắm rồi, lúc đó mẹ mới sinh con Hương được khoảng 1 năm, đêm đó mẹ nằm mơ có một người cho mẹ bí quyết để chữa bệnh. Tưởng là chỉ là cơn mộng mị trong lúc ngủ say, nhưng đến lúc con Hương bị đau nên mẹ đã thử chữa bệnh theo sự mách bảo trong giấc mơ. Vậy mà con Hương khỏi bệnh đó, từ lúc đó mẹ đã tin và chữa bệnh cho nhiều người khác nữa”.
Chúng tôi rất tò mò về người bà Kan Toi gặp trong giấc mơ thuở con gái, nhưng gạn hỏi mãi mẹ cũng không nói gì thêm: “Đây là bí mật không để cho người khác biết được vì nếu họ biết thì bí kíp thổi thuốc không còn tác dụng”, mẹ Kan Toi cho biết. Ngay cả con cái trong nhà thì mẹ cũng không cho biết. Chị Hương con gái của mẹ Kan Toi cho biết: “Mẹ tôi chưa bao giờ cho biết về người trong giấc mơ bà gặp và bà cũng không cho tôi lên rừng hái thuốc. Chỉ biết lâu lâu bà lại lên rừng, đi vài ba ngày rồi về, có khi đi vào rừng sâu cũng mất cả tuần”.
Phóng to
Bà Kan Toi trước ngôi nhà của mình
Sau giấc mơ đó mẹ Kan Toi trở thành thần y nên từ trẻ con cho đến người già trong bản ai có bệnh cũng được mẹ chữa lành. Để chữa được bệnh mẹ có những bài thuốc riêng và luôn phải giữ bí mật không để cho ai biết. Mẹ nói: “Mẹ đi hái thuốc trên rừng sâu không cho ai biết hết, nếu họ biết được thì không thổi
lành bệnh được. Không những thế mà phải kiêng cữ rất nghiêm ngặt mới để tinh thần tịnh tâm mới dám thổi thuốc...”. Đã hơn 50 năm chữa bệnh cứu người, hàng nghìn người đã được người phụ nữ huyền bí này cứu thoát khỏi lưỡi hái của tử thần. Nhưng chưa bao giờ mẹ đòi hỏi chuyện tiền bạc gì mà: “Ai cho chi thì mình điều nhận cả, đó cũng chỉ là lễ vật với thần linh. Có khi họ con gà, có khi dăm ba đồng thôi, có nhà nghèo quá thì mẹ giúp họ mua luôn lễ vật để tạ ơn thần linh.”, mẹ Kan Toi chia sẻ.
Đối với những người có khả năng được thần linh gửi gắm thì đây là “lộc trời ban”. Nên họ chữa bệnh cứu người cũng là việc được Giàng đã gửi gắm. Có một điều bất di bất dịch trong việc thổi thuốc của người đồng bào Pa Cô. Hễ ai được thần y nhận lời chữa bệnh thì chắc chắn sẽ khỏi, còn nếu mẹ lắc đầu thì bệnh đó không thể chữa được. Bởi nếu sai sót trong cách thổi thuốc và niệm thần chú có thể xảy ra chết người. Lúc đó thì khả năng của thần y sẽ không còn hiệu lực, nhẹ thì vài năm không thổi được, nặng thì mất mạng... nên rất ít khi sai sót trong chữa bệnh xảy ra.
Bí ẩn cách thổi thuốc
Chúng tôi ngồi nghe câu chuyện của mẹ Kan Toi nhưng vẫn còn nhiều hoài nghi. Như biết đọc được suy nghĩ của tôi, anh Hồ Văn Bông, trưởng ban Văn hóa thông tin xã Bắc Sơn dẫn chúng tôi đi tìm những nhân chứng được người phụ nữ này cứu chữa. Anh Bông còn cho chúng tôi biết thêm: “Nhiều người ở thành phố nghe tiếng thần y nên đã lặn lội đường xá xa xôi tìm lên tận đây. Có người mắc bệnh phù chân phù tay, mắc bệnh xơ gan cổ chướng bà Kan Toi cũng thổ lành bệnh. Băng qua nhiều quãng đường gồ ghề chúng tôi mới gặp được anh Hồ Văn Hựu (50 tuổi, ngụ xã Bắc Sơn), người bị mảnh bom găm vào ngực đã được thổi lành bệnh.
Phóng to
Những vết sẹo do mảnh bom găm vào ngực của anh Hồ Văn Hựu được thần y thổi thuốc nay đã khỏiAnh Hựu kể lại: “Hồi đó trong lúc đang trồng sắn trên rẫy, tôi cuốc phải bom may mắn thoát chết. Nhưng nhiều mảnh bom găm trên ngực mà bác sĩ không mổ được. Được nhiều người chỉ đến bà Kan Toi nên tôi đã cầu cứu thần y. Bà Kan Toi thổi cho tôi một tuần thì khỏi, mới đầu thổi vết thương nhức nên đau lắm, càng thổi vết thương càng nóng lên và chảy máu. Và đến ngày thứ bảy thì mảnh bom găm trên ngực trồi ra, từ khi khỏi bệnh đến giờ tôi không còn cảm thấy đau đớn gì hết. Chứ ngày trước mỗi khi trở trời vết thương trên ngực làm tôi đau đớn không ăn không ngủ được...”
Không chỉ có anh Hựu mà anh Hồ Văn Hùng (30 tuổi, ngụ xã Bắc Sơn) làm thợ điện. Trong một lần làm công việc anh bị ngã gãy xương. Và cũng bằng cách thổi thuốc và niệm thần trú của bà Kan Toi mà anh đã lành lặn và lao động trở lại bình thường. “Hai đốt xương của tôi bị gãy không cử động được, bệnh viện thì xa quá nên tôi đã nhờ bà Kan Toi thổi thuốc. Bệnh tôi nặng tưởng không qua được nhưng chữa ròng rã hơn một tháng tôi cũng đi lại được. Dù sức khỏe có giảm súc nhưng tôi vẫn lên nương, lên rẫy làm việc được”.
Về bí kíp chữa bệnh bằng thổi thuốc bằng nước bọt và niệm thần chú bà Kan Toi cho biết: “Có những bệnh mình chỉ cần thổi và xoa bằng nước bọt là lành bệnh. Nhưng có bệnh khó chữa thì phải thổi bằng thuốc trong rừng mình đã hái. Mỗi ngày chỉ được thổi vào buổi sáng và tối, buổi trưa không thổi được vì lúc đó không thiêng nên không lành bệnh được. Mỗi bệnh có một câu thần chú khác nhau”.
Có những người mắc bệnh “thập tử nhất sinh” còn một tia hy vọng cũng tìm tới thần y. Đó là trường hợp hy hữu của chị Hồ Thị Hột (26 tuổi, ngụ thôn Pa Hy, xã Hồng Hạ, huyện A Lưới). Con chị mới sinh ba ngày tuổi nhưng không may ngã ở độ cao 2,5m: “Lúc đó em bé không thở được, trán bị nứt ra và quanh mặt chảy rất nhiều máu. Sợ cho con mình không qua được cơn nguy kịch nên đã năn nỉ mãi thần y mới chữa bệnh, con bé được thổi một tuần thì trở lại bình thường. Lúc đó tôi mới cho cháu nằm trên bệnh viện Đa khoa Bình Điền (tỉnh Thừa Thiên Huế) để theo dõi...nhưng may là cháu không bị ảnh hưởng gì cả”. Chị Hột vẫn còn rùng mình khi nhắc lại sự việc cho chúng tôi biết.
Phóng to
Con gái chị Hồ Thị Hột đã thoát khỏi lưỡi hái tử thần nhờ thần y thổi thuốc
Chị Lê Thị Hương con gái bà Kan Toi ở với mẹ từ nhỏ, nhưng chưa một lần nào mẹ cho chị biết những bí kíp chữa bệnh. Khi chúng tôi hỏi thần y thì bà trăn trở cho biết: “Mẹ cũng già rồi nhưng vẫn chưa tìm ai thích hợp để truyền nghề. Bởi khi nào “được phép” mẹ sẽ truyền nghề, có thể gần cuối đời hoặc cũng có thể không truyền nghề được...Đó là sự sắp đặt của Giàng và cơ duyên của người đó nữa. Chứ không phải ai cũng thổi thuốc chữa bệnh cho đồng bào mình được...”.
Chia tay anh cán bộ văn hóa nhiệt tình và thần y Kan Toi chúng tôi ra về nhưng lòng vẫn còn nhiều hoài nghi. Những bí ẩn trong giấc mơ và niệm thần chú chữa bệnh cứ làm chúng tôi tò mò mãi. Có lẽ đó là bí mật mà người đồng bào Pa Kô giữ cho riêng dân tộc mình. Sự huyền bí đó chính là văn hóa, lối sống của những con người sống ở nơi đại ngàn Trường Sơn hùng vỹ...!
Niềm tin không cần minh chứng của đồng bào Pa Kô Anh Hồ Văn Bông (Trưởng ban Văn hóa Thông tin xã Bắc Sơn) cho biết: “Mình cũng là người dân tộc Pa Kô, dù được tiếp cận với những y học tiên tiến, nhưng mỗi khi người trong gia đình mình đau ốm vẫn tìm tới mẹ Kan Toi để chữa trị. Mấy đứa con của tôi nằm ngủ hay giật mình, gãy tay gãy chân mình đều mang lên thần y cả. Đó là truyền thống lâu đời nay của người đồng bào mình rồi. Dù mình không thể giải thích được sự huyền bí trong chuyện thổi thuốc được, nhưng đồng bào mình rất tin tưởng...” |
Hoàng Yến