Sức khỏe & đời sống cho biết, theo YHHĐ, lá xương sông chứa tinh dầu (0,24%), methylthymol (94,96%), p-cymen (3,28%), limonene (0,12%). Trong giấm, thành phần chính là acid acetic (acid acetic có tác dụng ức chế, diệt khuẩn rất tốt, đặc biệt là các vi khuẩn như: Streptococcus, Diplococcus pneumoniae, Staphylococcus...).
Theo Đông y, xương sông vị cay, tính bình, có tác dụng khu phong trừ thấp; tiêu thũng chỉ thống, thông kinh hoạt lạc. Thích dụng để trị các chứng bệnh: cảm sốt, ho, viêm họng, viêm phế, thanh quản; trắng lưỡi, viêm miệng; đầy bụng đi ngoài, nôn mửa; đau nhức xương khớp, mày đay, sốt co giật ở trẻ em...
Một số bài thuốc có sử dụng lá xương sông
Chữa ho gió, ho khan: Lá xương sông 1 nắm (khoảng 50g), lá cúc mốc 1 nắm, râu ngô 1 nắm, lá cóc mẩn 1 nắm. Trước hết đem lá xương sông nướng lên, sau đó cùng 3 vị kia gĩa nhuyễn, vắt lấy nước cốt, pha thêm chút đường hoặc mật ong, hấp cách thủy rồi cho uống dần từng hớp nhỏ. Người lớn, trẻ em, phụ nữ có thai đều dùng được (Bài thuốc do Ban dược lý Hội Đông y VN phổ biến, những năm 60) - Theo Tiền phong.
Chữa ho ở trẻ nhỏ: Lá xương sông, lá hẹ, hoa hồng bạch, hoa đu đủ đực, mỗi thứ 6g, sắc với nước, pha thêm đường hoặc mật ong vào uống (kinh nghiệm dân gian VN).
Chữa trẻ nhỏ lên sởi, ho và sốt kéo dài:
Bài 1: Lá xương sông, chua me đất, vỏ rễ dâu, địa cốt bì (là vỏ rễ cây rau khởi - trong Đông y thường gọi là "khởi tử", "kỷ tử"), kinh giới; mỗi thứ 8-10g, sắc nước uống. Nếu trẻ đại tiện lỏng thì bỏ bớt chua me đất (Nam dược thần hiệu).
Bài 2: Lá xương sông 8g, kinh giới 8g, mã đề 8g, mộc thông 8g, địa cốt bì 8g, cam thảo 4g; đổ 3 bát nước, sắc còn 1 bát, chia 3 lần uống trong ngày (Bài thuốc do Hội Đông y HN phổ biến, những năm 60)
Chữa trẻ sốt cao, co giật, thở gấp: Lá xương sông (tươi), chua me đất (tươi), mỗi thứ 1 nắm, rửa sạch, giã nhỏ, chế nước nóng vào vắt lấy nước cốt cho uống dần (kinh nghiệm dân gian).
Chữa khắp mình bị dị ứng, nổi mẩn: Lá xương sông, lá khế, mỗi thứ một nắm (khoảng 50g); chua me đất nửa nắm (khoảng 25g); tất cả đem gĩa nát hòa với nước uống, bã dùng để xoa vào các chỗ ngứa (Nam dược thần hiệu).
Trúng phong cấm khẩu: Lá xương sông (tươi), lá xương bồ (tươi), mỗi thứ 1 nắm, rửa sạch, giã nhỏ, chế nước nóng vào vắt lấy nước cốt cho uống dần hoặc sắc lên uống (Nam dược thần hiệu)
Chữa vết đứt, vết chém chảy máu: Lấy lá xương sông gĩa nát đắp vào thì máu sẽ cầm và chóng lành vết thương (Nam dược thần hiệu).
Trà Mi