Nhận biết và điều trị sốt xuất huyết cho trẻ em

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do siêu vi trùng tên là Dengue gây ra. Bệnh lây do muỗi vằn hút máu truyền siêu vi trùng từ người bệnh sang người lành.

Muỗi vằn có nhiều khoang trắng ở lưng và chân, thường sống ở trong nhà, đậu trong những chỗ tối như gầm bàn, gầm giường, hốc tủ, quần áo treo trên vách. Muỗi vằn chích hút máu người cả ngày lẫn đêm. Trẻ em từ 1-15 tuổi có nhiều nguy cơ mắc bệnh, nhiều nhất là lứa tuổi 3-8 tuổi.

Trẻ bị sốt xuất huyết thường bị sốt cao 39-40 độ C, đột ngột, liên tục trong 3-4 ngày liền; đau bụng; xuất huyết (chảy máu) ở nhiều dạng như xuất huyết dưới da, lộ trên mặt da những đốm nhỏ màu đỏ hay vết bầm.

Có thể phân biệt những đốm đỏ này với vết muỗi cắn bằng cách căng da chung quanh chấm đỏ, nếu chúng vẫn còn là do xuất huyết, ngược lại nếu biến mất thì đó là vết muỗi cắn.

Trẻ có thể bị chảy máu cam, chảy máu chân răng, nướu răng; nôn hoặc đi ngoài ra máu.

Khi trẻ bị bệnh nặng, trẻ có thể bị sốc. Đây là dấu hiệu nặng, thường xuất hiện từ ngày thứ 3-6 của bệnh, đặc biệt lúc trẻ đang sốt cao chuyển sang hết sốt và có thể xảy ra kể cả khi không thấy rõ dấu hiệu xuất huyết. Trẻ bị sốc khi bị mệt, li bì hoặc vật vã; chân tay lạnh, tiểu ít và có thể kèm theo nôn hoặc đi ngoài ra máu.

Điều trị và chăm sóc

Đối với các trường hợp trẻ mắc sốt xuất huyết, Bộ Y tế khuyến cáo có thể chăm sóc tại nhà bằng cách cho trẻ nghỉ ngơi, tránh chạy nhảy; cho ăn nhẹ (cháo, súp, sữa… ); cho uống nhiều nước hơn bình thường, có thể dùng nước đun sôi để nguội, nước Oresol (nước biển khô, pha 1 gói pha vào 1 lít nước, uống 100-150ml nước/kg cân nặng/ngày), nước cam vắt, nước chanh đường; hạ sốt vớithuốc Paracetamol, lau nước ấm khi trẻ sốt cao.

Bộ Y tế cũng khuyến cáo tuyệt đối không cho trẻ uống Aspirin (vì gây thêm xuất huyết), không cắt lễ hay cạo gió, không quấn kín hoặc mặc áo nhiều khi trẻ đang sốt, không kiêng cữ ăn, không nhịn uống.

Khi trẻ có dấu hiệu trở nặng bất ngờ như mệt nhiều hơn, vẻ âu lo bứt rứt, li bì hoặc vật vã; tay chân lạnh, đau bụng nhiều hơn và ói nhiều, da đổi màu bầm, môi tím lại, gia đình cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay.

Để phòng chống bệnh sốt xuất huyết cho trẻ, các bà mẹ nên cho trẻ mặc quần áo dài tay, ngủ mùng cả ban đêm lẫn ban ngày; không để trẻ nơi thiếu ánh sáng, ẩm thấp để tránh muỗi đốt; thoa thuốc chống muỗi lên những vùng da lộ ra ngoài để bảo vệ trẻ; đậy kín lu, vại, hồ, bể chứa nước, không tạo nơi cho muỗi đẻ và hàng tuần nên cọ rửa với bàn chải để trứng muỗi rơi ra; thả cá 7 màu diệt lăng quăng (bọ gậy).

Các gia đình cần phải thường xuyên dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp, sạch thoáng, không treo quần áo làm chỗ cho muối trú đậu, loại bỏ các vật chứa nước đọng (gáo dừa, lon, đồ hộp, ly, chén, chai lọ bể, vỏ xe…), thay nước bình hoa mỗi ngày, đổ dầu hôi hoặc pha nhiều muối vào chén nước chống kiến chân tủ thức ăn để triệt nơi sinh sản của muỗi. Có thể dùng thuốc diệt muỗi hoặc nhang trừ muỗi.