Vậy, sử dụng cây vối như thế nào? Các bộ phận trên cây
vối có tác dụng gì cho sức khỏe?
Tìm
hiểu về cây vối
Cây vối có tên khoa học là Cleistocalyx operculatus,
thuộc họ Sim (Myrtaceae), là loại cây mọc nhiều ở nhiệt đới. Vối thuộc loại cây thân mộc cỡ vừa, có
thể cao tới 12 -15m.
Vỏ cây màu nâu đen, nứt dọc, cành cây tròn hay đôi khi
có hình 4 cạnh, nhẵn. Lá hình trái xoan ngược hay bầu dục, hình trứng rộng, giảm nhọn ở gốc, có mũi
nhọn ngắn, hai mặt cùng màu nhạt có đốm màu nâu, phiến dày, dai, cứng, lá già có chấm đen ở mặt
dưới.
Cuống lá ngắn tầm 1-1,5 cm. Hoa nhỏ, màu trắng lục, họp
thành cụm 3-5 hoa ở nách lá. Nụ hoa dài, 4 cánh, nhiều nhị. Cụm hoa hình tháp, trải ra ở kẽ các lá
đã rụng. Cây ra hoa tháng 5-7. Quả hình cầu hay hình trứng, nhăn nheo, đường kính 7-12mm, nháp, có
dịch, khi chín màu tím. Lá vối, cành non và nụ có mùi thơm dễ chịu.
Vối mọc hoang và được trồng ven bờ ao, bờ suối ở nhiều
nơi đặc biệt là tại miền Bắc, miền Trung.
Cây vối
có tác dụng rất tốt cho sức khỏe con người (Ảnh minh họa)
Cây
vối có hai loại
+ Một loại lá nhỏ hơn bàn tay, màu vàng xanh gọi là vối
kê hay vối nếp.
+ Một loại lá to hơn bàn tay, hình thoi, màu xanh thẫm
gọi là vối tẻ.
Thành phần hoá học
chính:
+ Trong lá vối có: tanin, một số chất khoáng, vitamin
và khoảng 4% tinh dầu với mùi thơm dễ chịu, có một chất kháng sinh diệt được nhiều loại vi khuẩn
gây bệnh.
+ Các bộ phận khác chứa sterol, chất
béo…
Tác
dụng:
+ Thanh nhiệt giải biểu.
+ Sát trùng.
Cây vối
có tác dụng thanh nhiệt, sát trùng, tiêu trệ….(Ảnh minh họa)
+ Chỉ dương.
+ Tiêu trệ…
Các
bộ phận được sử dụng
+ Nụ hoa.
+ Vỏ.
+ Thân.
+ Lá.
+ Rễ.
Lợi
ích của cây vối trong cuộc sống
1.Nụ vối và lá vối
Tác
dụng:
+ Giải khát.
+ Kích thích tiêu hóa.
+ Giúp ăn ngon miệng.
+ Chống đầy bụng.
+ Dự phòng các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp và tiêu
hóa…
Trà nụ
vối chống đầy bụng, kích thích tiêu hóa… (Ảnh minh họa)
Cách sử dụng:
Dùng để
pha trà, uống thay nước lọc
+ Rửa sạch lá vối, nụ vối.
+ Cho nụ vào nồi đun hoặc hãm như nước chè (có thể dùng
6-12g nụ vối/ngày)
+ Lá vối trần qua rồi cho lá vào ấm hãm như nước chè
(lá vối có thể dùng khô hoặc tươi, trần lá vối khi uống nước sẽ xanh và ngon
hơn)
Dùng để
chữa mụn nhọt lở loét ngoài da
+ Rửa sạch lá vối (khô hoặc tươi)
+ Cho vào nồi đun lấy nước đặc.
+ Dùng hỗn hợp nước để gội đầu chữa chốc
lở..
+ Gội 2 lần/tuần đến khi vết chốc lở khô và khỏi
hẳn.
Lá vối
sắc đặc dùng gội đầu để chữa chốc lở….(Ảnh minh họa)
Dùng để
chữa viêm họng, bệnh đường ruột
+ Dùng dưới dạng thuốc sắc.
+ Thuốc cao.
+ Thuốc viên.
+ Muối natri.
2.
Vỏ cây vối
Tác
dụng:
Chữa bỏng, giảm tiết dịch, hết phồng, dịu đau, hạn chế
sự phát triển của vi trùng…
Cách sử dụng:
+ Vỏ cây vối cạo bỏ vỏ thô, rửa sạch.
+ Cho vào cối giã nát sau đó hòa với nước sôi để
nguội.
+ Lọc lấy nước, bôi lên khắp chỗ
bỏng.
+ Bôi ngày 2 lần cho đến khi vết bỏng
lành.
3.
Rễ cây vối
Tác
dụng:
Hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan, vàng
da
Cách sử dụng:
+ Rửa sạch rễ vối.
+ Đun lấy nước uống (cần tham khảo ý kiến của bác
sỹ)
Rễ cây
vối hỗ trợ điều trị viêm gan…(Ảnh minh họa)
Một
số bài thuốc trị liệu từ vối
Chữa
đầy bụng, không tiêu:
+ Vỏ thân cây vối 6 - 12g, sắc kỹ lấy nước đặc uống 2
lần trong ngày.
+ Nụ vối 10 - 15g, sắc lấy nước đặc uống 3 lần
trong ngày.
Giúp
giảm mỡ máu:
+ Nụ vối 15 - 20g, hãm lấy nước uống thay trà trong
ngày hoặc nấu thành nước đặc chia 3 lần uống trong ngày.
+ Lưu ý sử dụng thường xuyên, lâu dài thuốc sẽ có tác
dụng.
Hỗ trợ
điều trị tiểu đường:
+ Nụ vối 15 - 20g, sắc lấy nước chia 3 lần uống
trong ngày hay hãm uống thay trà.
+ Cần uống thường xuyên.
Kết
quả nghiên cứu từ Đông y
Viện
nghiên cứu Đông y
Nụ vối và lá vối có tác dụng kháng sinh đối các nhiều
loại vi khuẩn như Gram+, Gram-, Streptococus (hemolytic và staman), vi trùng bạch hầu,
Staphyllococcus, Pneumcoccus, phế cầu, Salmonella, Bacillus subtilis, ... và không gây độc hại đối
với cơ thể.
Lá vối tươi hay khô sắc đặc được coi như một loại thuốc
sát khuẩn dùng trị liệu các bệnh ngoài da như ghẻ lở, mụn nhọt hoặc lấy lá vối tươi nấu lấy nước
đặc để gội đầu chữa chốc lở rất hiệu nghiệm. Sau khi thử nghiệm dùng nụ vối, lá vối chữa một số
bệnh đường ruột, viêm họng, bệnh ngoài da đạt kết quả tốt.
Người ta còn phát hiện trong nụ vối chứa một hàm lượng
polyphenol cao (tương đương 128mg catechin/gam trọng lượng khô) và hoạt chất ức chế men
alpha-glucosidase nên có thể hỗ trợ phòng và điều trị chứng tiểu đường.
Các kết quả được tiến hành trong phòng thí nghiệm cũng
cho thấy nụ vối có khả năng triệt tiêu các gốc tự do, chống ô xy hoá mạnh. Khả năng chống ô xy hoá
(antioxydants) của nụ vối đã làm giảm sự hình thành đục thuỷ tinh thể, bảo vệ sự tổn thương tế bào
bê-ta tuyến tuỵ, phục hồi các men chống ô xy hoá trong cơ thể.
Viện
dinh dưỡng quốc gia và Đại học phụ nữ Nhật Bản
Nụ vối có khả năng hạn chế tăng đường huyết sau ăn và
hỗ trợ ổn định đường huyết, hỗ trợ giảm lipid máu, phòng ngừa biến chứng của đái tháo đường khi
điều trị lâu dài mà được sử dụng nước nụ vối uống thường xuyên.
Kinh nghiệm dân gian cho biết lá vối tươi có công hiệu
trị bệnh cao hơn hẳn lá vối đã ủ. Do vậy lá vối nấu nước uống có khả năng trợ giúp chữa trị các
bệnh chứng hoặc các tổn thương như bỏng, viêm gan, vàng da, viêm da lở ngứa.
Đông y còn dùng
vỏ cây vối làm thuốc gọi là hậu phác; được sử dụng để trị đau bụng, đầy trướng ăn không tiêu, nôn
mửa...Nước vối còn là loại có công hiệu giải khát trong những ngày hè nóng nực, làm mát và lợi
tiểu, đào thải các độc chất trong cơ thể qua đường niệu.
Nước
vối có tác dụng giải khát, thanh lọc các chất độc ra khỏi cơ thể….(Ảnh minh
họa)
Các nghiên cứu còn cho thấy nếu chỉ uống nước lọc hoặc
nước trắng thì sau 30 - 40 phút là cơ thể đào thải hết nhưng nếu uống nước lá vối hoặc nụ vối thì
cũng trong thời gian ấy cơ thể chỉ thải loại 1/5 lượng nước đã uống, phần còn lại sẽ được đào thải
từ từ sau đó.
Lời
kết
Vối là một loại cây mộc, dễ trồng và thích nghi trong
mọi điều kiện thời tiết. Vối mọc nhiều nhất ở miền Bắc và miền Trung Việt Nam.
Các bộ phận của cây vối như lá, vỏ cây, nụ và rễ
đều được sử dụng với mục đích phục vụ cuộc sống, phòng bệnh và chữa các bệnh như vàng da, gan, ghẻ
lở, các bệnh tiêu hóa, tiểu đường…
Vì vậy, để giữ sức khỏe cho bản thân và gia đình, chúng ta nên
sử dụng vối làm nước uống hàng ngày, giúp thanh lọc các chất độc hại, bảo vệ cơ thể, kích thích
tiêu hóa.
Alobacsi.vn
Theo Benh.vn