Nhiễm khuẩn đường tiết niệu có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng việc
điều trị với NCT gặp khó khăn hơn do sức đề kháng ngày một suy giảm…
Nguyên nhân gây bệnh
NCT do sức đề kháng ngày một giảm, thường mắc chứng sa sút trí tuệ
(ảnh hưởng lớn đến sự điều hòa của thần kinh Trung ương), đi tiểu không kiểm soát nên dễ bị viêm
đường tiết niệu ngược dòng. Có thể gặp nhiễm trùng đường tiết niệu cả phần trên (thận) và cả phần
dưới (niệu quản, bàng quang và niệu đạo).
Nguyên nhân nội sinh gây nhiễm trùng đường tiểu ở NCT như: Sỏi
đường tiết niệu. Một số trường hợp do cản trở dòng chảy của nước tiểu, lâu dần nước tiểu bị nhiễm
vi sinh vật gây nhiễm trùng đường tiết niệu như: Một số bệnh của tiền liệt tuyến, đái tháo đường,
chấn thương cột sống, nằm lâu do bại liệt hoặc do bất động bởi cố định xương bị gãy (gãy xương đùi
hoặc xương chậu).
Một số nguyên nhân ngoại sinh gây viêm đường tiết niệu như nong niệu đạo, mổ lấy
sỏi hoặc mổ u xơ tiền liệt tuyến bị bội nhiễm, viêm tiền liệt tuyến đưa đến viêm đường tiết
niệu.
Nguyên nhân gây nhiễm khuẩn rất đa dạng nhưng chủ yếu là do vi
khuẩn, trong đó chiếm tỉ lệ cao nhất vẫn là E.coli. Ngoài ra, một số NCT bị viêm đường tiết niệu
do vi nấm.
Biểu hiện bệnh lí
Đau lưng có thể âm ỉ và xuất hiện từng lúc nhưng có khi đau thành
cơn rõ rệt, nhất là lúc bưng bê hoặc xách, mang vật nặng. Nhiều trường hợp có sốt và rét run (tuy
nhiên NCT sức đề kháng kém có thể sốt nhẹ hoặc không sốt mà chỉ thấy ớn lạnh), đi tiểu nhiều lần,
tiểu khó (buồn đi tiểu nhưng không tiểu được) và có thể tiểu đau, buốt.
Màu của nước tiểu có thể
đục, có thể màu hồng (đái ra máu đại thể). Nếu viêm đường tiết niệu do có vật cản như sỏi đường
tiết niệu thì thường kèm theo đau lưng hoặc kèm cơn đau quặn thận có thể bị đái dắt, đái buốt…
Để
chẩn đoán viêm đường tiết niệu, ngoài các triệu chứng lâm sàng do bác sĩ khám, phát hiện thì rất
cần làm các xét nghiệm có liên quan như siêu âm, chụp X-quang, xét nghiệm nước tiểu tìm căn nguyên
vi khuẩn bằng cách cấy nước tiểu đúng thường quy, mới hi vọng tìm ra nguyên nhân gây nhiễm
trùng.
Làm gì khi bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu?
Biện pháp nên làm thường xuyên là vệ sinh cá nhân thật tốt. Vệ sinh
đường sinh dục ngoài và xung quanh vùng sinh dục ngoài (nhất là NCT là phụ nữ). Tập thói quen uống
nhiều nước nhưng nên uống vào buổi sáng và chiều, hạn chế uống nước trước khi đi ngủ để tránh đi
tiểu đêm ảnh hưởng đến giấc ngủ.
Mỗi lần buồn đi tiểu phải đi ngay, không được nhịn bởi nhịn tiểu
làm cho nước tiểu ứ đọng thời gian lâu sẽ gây bội nhiễm vi khuẩn và nguy cơ sẽ làm nhiễm trùng
đường tiết niệu ngược dòng. Không nên uống bia vào buổi tối hoặc trước khi đi ngủ.
Trước khi đi ngủ buổi tối nên đi tiểu. Nếu bị các bệnh như sỏi
đường tiết niệu (sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang…), các bệnh về tiền liệt tuyến cần được
khám và điều trị càng sớm càng tốt, tránh ảnh hưởng gây viêm đường tiết niệu khi biết rõ nguyên
nhân.
AloBacsi.vn
Theo BS Quốc Ninh - Người cao tuổi