Theo Viện Alan Guttmacher, một tổ chức phi lợi nhuận chăm sóc sức khỏe giới tính, nếu trong số 1.000 phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ, sống tại các nước Tây Âu và Mỹ chỉ có 10-23 ca nạo phá thai thì con số này ở Việt Nam là 83 ca. Nạo phá thai không chỉ là nỗi đau tinh thần, nó còn gây ra những tác hại tức thì và lâu dài đối với sức khỏe phụ nữ. GS.TS.BS.Nguyễn Duy Tài, Nguyên trưởng bộ môn Sản, ĐH Y Dược TP HCM chia sẻ những lưu ý, biện pháp tránh thai phù hợp cho từng chị em.
- Với phụ nữ sau khi sinh, đặc biệt các mẹ vừa sinh con đầu lòng chưa có kinh nghiệm, có những biện pháp tránh thai nào thích hợp?
- Hiện nay, có rất nhiều lựa chọn tránh thai, phổ biến có bao cao su, vòng tránh thai, thuốc viên tránh thai hàng ngày (dạng uống). Ngoài ra còn có các biện pháp khác ít phổ biến hơn như: que cấy, miếng dán tránh thai, màng chắn âm đạo...
Sau sinh (khoảng 6 tuần), buồng trứng có thể nhanh chóng hoạt động trở lại. Chính vì thế, điều quan trọng đối với chị em phụ nữ sau sinh là phải chọn được biện pháp có hiệu quả tránh thai cao, tránh vỡ kế hoạch khi em bé còn nhỏ, đặc biệt với nhóm chị em sinh mổ. Trong các biện pháp phổ biến hiện nay, dụng cụ tránh thai có đồng và thuốc viên tránh thai hàng ngày dạng uống cho hiệu quả tránh thai cao và cũng là biện pháp được nhóm phụ nữ này lựa chọn nhiều nhất.
- Ưu điểm của dụng cụ tránh thai có đồng và thuốc viên tránh thai hàng ngày như thế nào?
- Ưu điểm của vòng tránh thai có đồng là thời gian tránh thai kéo dài và không cần uống thuốc mỗi ngày. Tuy nhiên việc đặt vòng vào trong tử cung có thể có nguy cơ nhiễm khuẩn, đau bụng, kinh nguyệt nhiều và kéo dài hơn bình thường nên có thể không phù hợp cho một số chị em.
Thuốc tránh thai hàng ngày dạng uống liều thấp có hiệu quả tránh thai cao, (98-99%), dễ sử dụng, lại không gây ảnh hưởng đến “cảm xúc” chăn gối vợ chồng. Thuốc còn có một số lợi ích khác, như giúp giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung, lạc nội mạc tử cung hoặc điều tiết bã nhờn, giúp làm giảm mụn trứng cá. Điểm lưu ý là thuốc có thể gây một số tác dụng phụ ở một số ít người dùng khi mới bắt đầu dùng thuốc như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn và rong kinh... Những tác dụng phụ này sẽ dần biến mất trong khoảng vài vỉ đầu dùng thuốc. Không sử dụng viên tránh thai kết hợp uống hàng ngày cho phụ nữ đang cho con bú.
Cũng như tất cả các thuốc khác, để tối ưu hiệu quả và giảm tác dụng phụ của thuốc, không sử dụng thuốc tránh thai nội tiết cho các chị em bị bệnh tim mạch, đái tháo đường có tổn thương mạch máu, bệnh gan nặng, đau nửa đầu, viêm tụy, đã biết hay nghi ngờ có bệnh lý ác tính.
 |
|
Phương pháp dùng thuốc tránh thai hàng ngày được nhiều phụ nữ lựa chọn. Ảnh minh họa: Womenshealth.
|
- Việc sử dụng các biện pháp tránh thai không đúng cách có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như thế nào?
- Mỗi biện pháp tránh thai đều có ưu, nhược điểm riêng, có thể phù hợp với cơ địa của người này mà không phù hợp với người kia. Hiện nay, phần lớn phụ nữ Việt Nam tự chọn biện pháp tránh thai mà không được tư vấn kỹ từ bác sĩ phụ khoa, dẫn đến việc chọn phương pháp ngừa thai không thích hợp với cơ địa, sức khỏe của mình, hoặc sử dụng không đúng cách. Theo đó, ngừa thai theo chu kỳ là giải pháp tự nhiên nhưng chỉ chuẩn với chị em có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn hàng tháng, cuộc sống không có nhiều áp lực công việc. Những phụ nữ có tiền sử bị viêm nhiễm vùng chậu thì không nên chọn biện pháp tránh thai có đồng. Những cặp vợ chồng quan hệ tình dục thường xuyên thì không nên chọn viên tránh thai khẩn cấp vì lạm dụng thuốc viên khẩn cấp hơn 2 lần một tháng có thể gây ra rong huyết, vỡ kế hoạch...
Việc sử dụng biện pháp tránh thai không đúng cách có thể mang đến những tác dụng phụ bất lợi cho người phụ nữ như viêm nhiễm, rong huyết, vô kinh thứ phát… nhưng nghiêm trọng nhất vẫn là những trường hợp có con ngoài ý muốn buộc người mẹ phải nạo phá thai vì không đủ điều kiện chăm sóc và nuôi dưỡng con. Việt Nam đang là một trong những nước có tỷ lệ phá thai cao nhất thế giới.
- Nhiều phụ nữ muốn tránh thai nhưng lại lúng túng, e ngại khi đề cập đến việc lựa chọn biện pháp phù hợp. Để hạn chế tình trạng này, phái đẹp cần kiến thức gì?
- Ngoài đặc thù văn hóa, tôi thấy lý do lớn nhất là sự hiểu biết về biện pháp tránh thai của chị em phụ nữ còn quá ít. Tại bệnh viện, việc tư vấn của bác sĩ cũng còn hạn chế do không đủ thời gian. Chị em trong độ tuổi sinh đẻ lại cảm thấy đây là chuyện tế nhị nên cũng ngại hỏi bác sĩ. Tôi nghĩ các cặp vợ chồng cần có tinh thần hợp tác tìm hiểu về biện pháp tránh thai tốt thì họ sẽ tìm được biện pháp tránh thai hiệu quả cho mình.
- Một số bà mẹ có thể ngại dùng thuốc tránh thai hàng ngày vì sợ tăng cân. Ở thuốc tránh thai kết hợp liều thấp, tác dụng phụ này ra sao?
- Thuốc viên tránh thai kết hợp thế hệ mới liều thấp làm giảm nguy cơ giữ nước, không gây ảnh hưởng đến cân nặng. Kết quả của các nghiên cứu gần đây cũng đã khẳng định điều này. Các bà mẹ có thể an tâm sử dụng thuốc mà không cần lo lắng về vấn đề cân nặng.
Linh Hân