Trò chơi sức khỏe - Hãy bắt đầu từ thói quen

Chúng ta nên lập kế hoạch bảo dưỡng cho cơ thể của mình, kiểm tra lại từ các thông số đơn giản nhất của cơ thể như chỉ số BMI

Cũng như một cỗ máy phải hoạt động với công suất lớn một cách liên tục, cơ thể con người không chỉ chịu sự bào mòn của yếu tố thời gian, mà trong quá trình “khai thác, sử dụng”, chủ nhân còn cố gắng đưa thêm vào những tác nhân gây hại như rượu bia, thuốc lá, dinh dưỡng kém, làm việc quá sức, stress... gián tiếp hủy hoại sức khỏe của mình một cách vô thức.

Đến một độ tuổi nào đó, khi các nhu cầu cuộc sống đã được thỏa mãn, tiền tài danh vọng đề huề... người ta lại dùng chính những nhu cầu đó để tìm cách khôi phục lại thời thanh xuân mà không biết rằng sức khỏe là tài sản không thể mua được bằng tiền. Bằng những lý lẽ biện hộ, người ta nói rằng lấy đâu ra thời gian, lấy đâu ra tiền bạc để phục hồi sức lực trong cuộc sống bận rộn hoặc quá khốn khó, hay làm việc nhiều quá nên ảnh hưởng đến sức khỏe bây giờ...

Tất cả đều đúng nhưng chưa đủ. Hầu như không ai dám nhìn thẳng vào sự thật: chúng ta chưa có thói quen chăm sóc sức khỏe hoặc có chăng vẫn chỉ là đôi lúc, đôi nơi khi bất chợt người ta cảm nhận sự suy giảm về sức khỏe.

Bài toán thói quen chăm sóc sức khỏe đã được giải tại các nước phát triển, tuy nhiên cũng phải trải qua biết bao nhiêu thế hệ. Ở bất cứ độ tuổi nào, công dân các nước phát triển đều hiểu rằng chăm sóc sức khỏe là chăm sóc cho chính tương lai của họ, là một “dự án” đầu tư khôn ngoan cần thực hiện mỗi năm.

General check-up hay khám sức khỏe tổng quát đã là câu cửa miệng, là khái niệm gần gũi và thói quen với bất cứ người nào. Riêng ở nước ta, hầu như mọi người chỉ nghĩ đến bác sĩ khi thấy các dấu hiệu bất thường, cảm nhận rõ bệnh lý rồi đi điều trị chứ chưa thực hiện phòng ngừa, ngăn chặn hay phát hiện sớm mầm bệnh.

Trong bất cứ cuộc chơi nào, người nắm thế chủ động, nắm thông tin và có nhiều phương án phòng ngừa sẽ là người chiến thắng. Cuộc chơi sức khỏe cũng vậy, với các thông tin bệnh sử và hướng tư vấn ban đầu từ việc khám tổng quát, chúng ta sẽ biết nên đi bước nào, nên tấn công hay phòng thủ, rút lui hay đình chiến với các yếu tố rủi ro... vậy mà chúng ta luôn trong thế bị động - tự đưa vào thế bí vì luôn bàng quan với chính sức khỏe của mình.

Và những “chiêu” chủ động phòng ngừa

Mỗi năm một lần, chúng ta nên lập kế hoạch bảo dưỡng cho cơ thể của mình, kiểm tra lại từ các thông số đơn giản nhất của cơ thể như chỉ số BMI (chỉ số cân nặng trên bình phương chiều cao), sức nhai, độ nhạy của tai và độ tinh của mắt. Ít nhất hãy dành ra khoảng 15 phút bộc bạch với bác sĩ về những biến đổi của cơ thể trong năm để được nhận những tư vấn sức khỏe cần thiết.

Hệ tim mạch cần được kiểm tra, xem xét nhằm đánh giá các yếu tố nguy cơ qua việc đo điện tâm đồ hay thực hiện điện tim gắng sức. Bộ mỡ trong máu và các xét nghiệm về đường huyết lúc đói sẽ giúp bạn an tâm hơn rất nhiều với nỗi lo ngay ngáy về bệnh đái tháo đường hay các yếu tố nguy cơ về tim mạch.

Các xét nghiệm cần làm định kỳ như kiểm tra viêm gan siêu vi B,C (kháng nguyên/ kháng thể), men gan và creatinin hay tổng phân tích nước tiểu cho bạn các thông tin phòng ngừa, củng cố hệ gan mật và đường tiết niệu. Một tấm phim chụp phổi thẳng không quá đắt so với chi phí và thời gian điều trị khi các bệnh về đường hô hấp như viêm phổi, lao phổi, tắc nghẽn phổi mãn tính... bùng phát.

Tương tự, mất 20 phút cho siêu âm tổng quát nhằm đánh giá toàn bộ các cơ quan trong ổ bụng (gan, mật, tụy, lá lách, thận, bàng quang, tiền liệt tuyến hay tử cung, phần phụ ở nữ...) để phát hiện sớm khối u, sỏi hay đánh giá các dấu hiệu bệnh lý phụ khoa ở nữ có giá trị rất nhiều so với chi phí điều trị khi mang bệnh. Chỉ cần hơn một giờ mỗi năm cho khám tổng quát (tỷ lệ 1/8760) bạn đã xây dựng được biện pháp phòng thủ và chủ động trong cuộc chơi sức khỏe này.

Nếu một vài cơ quan đã bị “địch” tấn công (bị nhiễm siêu vi B, viêm gan, viêm phổi...), đừng quá lo sợ hay bi quan, chán nản. Hãy hiểu rằng cuộc chơi còn dài, chiến thắng sau cùng mới là điều quyết định. Nếu bạn chịu hợp tác với các bác sĩ tìm cách phản công hợp lý tùy vào tình hình thực tế, kiên trì trong điều trị, tin tưởng vào phương pháp đồng thời loại bỏ bớt những thói quen xấu có hại cho sức khỏe, bạn sẽ là người chiến thắng sau cùng.

Hãy biết thương lấy cơ thể của mình, hãy lắng nghe “tiếng nói” của chính cơ thể bạn baên trong từng thời điểm khác nhau. Những tín hiệu từ bên trong luôn cho ta cảm nhận chính xác về tình hình sức khỏe bản thân. Tự giúp cơ thể nâng cao sức đề kháng bằng các bài tập phù hợp, bằng dinh dưỡng hợp lý và thời gian làm việc, nghỉ ngơi khoa học. Đồng thời phải biết tạo thói quen chăm sóc sức khỏe, xem đây là một trò chơi lý thú, tìm hiểu nó và kiên trì để luôn là người chiến thắng.