Hy vọng mới
Nghiên cứu lâm sàng ToGA đã chứng minh, khi kết hợp
Trastuzumab với hóa trị liệu trong điều trị ung thư dạ dày sẽ giúp kéo dài thời
gian sống cho các bệnh nhân có gien chuyên biệt tạo ung thư (HER2) dương tính
là 16 tháng, so với 11,8 tháng khi điều trị thuần túy bằng phác đồ hóa trị.
GS. Yoon Koo Kang, Khoa Chống ung thư, Đại học Ulsan Seoul,
Hàn Quốc, cho biết, đến nay có khoảng hơn 20 loại thuốc trúng đích chữa ung thư
nhưng chỉ có Trastuzumab là loại thuốc duy nhất được phép điều trị ung thư dạ
dày.
Trastuzumab là kháng thể đơn dòng có tác dụng tấn công trực
tiếp và tiêu diệt tế bào ung thư có HER2 và bảo tồn tế bào lành mạnh. Điều trị
bằng liệu pháp trúng đích có ưu điểm, giảm độc tính bằng Trastuzumab.
Khác với điều trị bằng hóa trị (độc tính cho tế bào), người
ta đưa độc tính vào để diệt chết tế bào ung thư, nhưng các độc tính này không
phân biệt được đâu là tế bào ung thư, đâu là tế bào còn lành mạnh nên tấn công
cả hai loại tế bào.
Theo GS. Yoon Koo Kang, liệu pháp trúng đích đã được áp dụng
hầu hết tại các quốc gia châu Âu và tại một số quốc gia đang phát triển. Năm
2009, Hàn Quốc cho phép áp dụng liệu pháp trúng đích điều trị ung thư dạ dày và
sau 10 tháng đã chấp nhận chi trả cho các bệnh nhân có bảo hiểm y tế.
Hiện, 100% người dân Hàn Quốc có bảo hiểm y tế, do đó, nếu
không may mắc bệnh, họ chỉ phải trả 5% chi phí điều trị. Nhưng GS. Yoon cũng
thừa nhận: “Hiện chưa có kết quả thực tế để so sánh với kết quả nghiên cứu
ToGA, dù các bệnh nhân có biểu hiện bệnh lý khá tốt sau gần 2 năm điều trị liệu
pháp trúng đích”.
Phát hiện sớm, yếu tố
quyết định
TS. Nguyễn Tuyết Mai, Bệnh viện K Trung ương, người có gần
30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực ung thư học lâm sàng, cho biết, ung thư dạ
dày đứng thứ ba trong số 10 loại bệnh ung thư nguy hiểm thường gặp tại Việt Nam.
Chưa có số liệu thống kê trên toàn quốc, nhưng tại Bệnh viện
K, 3/4 người bệnh nhập viện đều vào giai đoạn muộn nên kết quả điều trị thường
không cao.
Nguyên nhân là do nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori, thói
quen ăn mặn và ăn thức ăn chứa nhiều Nitrat, béo phì, hút thuốc lá, uống rượu
và di truyền từ gia đình.
Theo TS. Mai, hầu hết các cơ sở điều trị ung thư dạ dày của
Việt Nam
đều theo trường phái châu Á: Phẫu thuật triệt căn (cắt toàn bộ dạ dày và nạo
vét hạch - D2) và điều trị hóa chất bổ trợ trong trường hợp có di căn.
Hiện nay, phẫu thuật D2 được xem là kỹ thuật tối ưu, mang
lại kết quả tốt nhất cho bệnh nhân ung thư dạ dày. Nhưng theo TS. Mai: “Không
phải cơ sở điều trị nào cũng có được kỹ năng phẫu thuật D2, chỉ một số bệnh
viện lớn tại Hà Nội, Huế và TP.HCM là đạt chuẩn”.
TS. Nguyễn Tuyết Mai cho hay, xét nghiệm HER2 được Việt Nam áp dụng
trong điều trị ung thư vú từ 10 năm nay. Những năm gần đây, y học đã phát hiện,
HER2 còn có ở ung thư dạ dày, chiếm khoảng 16 - 20% trong tổng số bệnh nhân
nhiễm bệnh.
Tuy nhiên, chỉ những bệnh nhân xét nghiệm có HER2 dương tính
mới có thể điều trị bằng liệu pháp trúng đích và tỷ lệ này chỉ chiếm 20% tổng
số bệnh nhân bị ung thư dạ dày, có nghĩa là 10 bệnh nhân, chỉ 2 người có cơ hội
được điều trị liệu pháp trúng đích.
Theo GS-TS. Nguyễn Bá Đức, Phó chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, liệu pháp
trúng đích thường được sử dụng trong trường hợp phát hiện muộn: “Với các liệu
pháp khác, bệnh nhân thường sống trung bình khoảng 12 tháng. Nếu sử dụng liệu
pháp trúng đích, tuổi thọ kéo dài thêm 4 tháng nữa là khoảng 16 tháng”.
Hiện, thuốc Trastuzumab đã được vào danh mục bảo hiểm y tế,
nhưng GS. Đức cũng cảnh báo: “Chi phí cho liệu pháp điều trị trúng đích vẫn rất
cao so với các liệu pháp thông thường, tùy cơ địa và liều thuốc điều trị mỗi
trường hợp".
Vì vậy, gia đình bệnh nhân cần tính toán, cân nhắc so với
thu nhập của hầu hết người Việt Nam.
Đương nhiên với những gia đình bệnh nhân có điều kiện kinh tế, họ có thể sử
dụng tất cả những gì có thể để kéo dài cuộc sống cho người bệnh.
Theo phân tích của GS-TS. Đức, đối với những người không may
mắc bệnh ung thư dạ dày, nếu bệnh được phát hiện ở giai đoạn 0 - tế bào ung thư
mới ở trên niêm mạc, chỉ cần hớt niêm mạc là khỏi đến 99%.
Nếu phát hiện ở giai đoạn sớm (giai đoạn I), có tới 90 - 95%
khỏi hẳn. Nhưng ở giai đoạn II, tỷ lệ khỏi giảm còn 80%, giai đoạn III giảm chỉ
còn 40%, giai đoạn IV chỉ còn 15%...
Vì vậy “phát hiện ở giai đoạn sớm là quan trọng nhất và phẫu
thuật vẫn là liệu pháp cơ bản”, GS. Đức khuyến cáo.
Hiện, Việt Nam
chưa có chương trình sàng lọc, phát hiện sớm ung thư dạ dày, việc chẩn đoán,
điều trị tại các cơ sở y tế cũng chưa đạt yêu cầu.
Các phương pháp siêu âm, chụp phản quang có thể phát hiện
ung thư dạ dày, nhưng đó là khi khối u đã lớn. Vì vậy, “để phát hiện sớm ung
thư dạ dày, không có cách nào khác là nội soi dạ dày”, GS. Đức nói.
Tuy nhiên, điều kiện kinh tế, xã hội của Việt Nam hiện nay
chưa cho phép tất cả những người trên 40 tuổi nội soi dạ dày như Nhật Bản, Hàn
Quốc.
Theo GS. Đức: “cần tập trung những người có biểu hiện rối
loạn tiêu hóa, đau ở vùng mỏ ác kéo dài... mà điều trị nội khoa không khỏi, cần
được soi dạ dày định kỳ ít nhất 2 năm/lần”.
Theo Hải Vân – Doanh nhân Sài Gòn