Trong giấc ngủ em thường có hiện tượng nói lan man, dạng
nói mê sảng. Hầu như những gì nói ra đều liên quan đến công việc ban ngày, nhưng
lại có những lúc không phải như vậy. Có lúc bản thân em không biết là mình nói,
nhưng lại có lúc thì nói đến khi tỉnh dậy.
Em rất hoang mang vì tình trạng này diễn ra thường xuyên và khá lâu. Không
biết đây có phải là bệnh không ạ? Nó có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không và làm
thế nào để chấm dứt được hiện tượng này?
Em rất mong được các bác sĩ tư vấn giúp em. (Hoàng Thịnh - Phú Thọ)
AloBacsi trả lời:
Chào em,
Hiện tượng nói trong giấc ngủ, dân gian thường gọi là nói
mớ, là một trong các rối loạn của giấc ngủ. Người ngủ có thể nói mớ ở bất kì giai
đoạn nào của giấc ngủ và không ý thức được hành vi cũng như ngôn từ của mình.
Lúc mới bắt đầu ngủ, nội dung nói mớ có thể hiểu được, có khi là những từ đơn
độc, có khi giống như cuộc đối thoại, thường liên quan đến các sự kiện ban ngày
gây ấn tượng mạnh, các mối quan hệ, tình cảm đã qua.
Khi giấc ngủ càng sâu thì nói mớ thường có thể là những tiếng rên rỉ, lầm bầm,
không rõ nghĩa. Càng về cuối giấc ngủ, nói mớ thường kết hợp với các cử động.
Nói mớ thường gặp nhất ở trẻ em và tự hết. Nói mớ có thể xuất hiện ở người
trưởng thành, có khi mang tính chất gia đình, có khi được gây ra do các nguyên
nhân như tình trạng stress, trầm cảm, sốt, thiếu ngủ, lạm dụng chất (rượu, các
chất gây nghiện…).
Nói mớ có thể được xem là lành tính và không cần thiết phải điều trị. Tuy
nhiên, nếu hiện tượng này xảy ra hầu như mỗi đêm trong thời gian dài và gây
gián đoạn giấc ngủ của người bên cạnh hoặc diễn ra đồng thời với các rối loạn
giấc ngủ khác như cơn động kinh, cơn hoảng loạn trong giấc ngủ, hội chứng ngưng
thở trong khi ngủ và các rối loạn hành vi trong giấc ngủ thì cần phải tìm và
điều chỉnh nguyên nhân chính nằm bên dưới, nếu không có thể gây ảnh hưởng đến
sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người nói mớ.
Với tình trạng của mình, em cho biết đã diễn ra khá thường xuyên và từ lâu. Như
vậy, em nên ghi chú lại nhật kí giấc ngủ như giờ giấc đi ngủ, vào giấc ngủ,
thức giấc; nhờ người ngủ chung bổ sung các thời điểm nói mớ, nội dung cũng như
các biểu hiện khác kèm theo.
Nếu chỉ là tình trạng nói mớ đơn thuần, trước mắt em có thể tự điều chỉnh bằng
cách sắp xếp lại công việc và sinh hoạt sao cho có đủ thời gian ngủ nghỉ, giảm
bớt stress, tránh các thức uống có chất kích thích như rượu, cà phê, nước
ngọt,… tránh ăn quá no hay làm việc trí óc căng thẳng trước khi ngủ, nên tập
thể dục đều đặn, giải trí, thư giãn nhẹ nhàng vào buổi tối.
Tuy nhiên, nếu tình trạng này có ảnh hưởng đến chất lượng
cuộc sống ban ngày của em như mệt mỏi, kém tập trung, hay quên, dễ cáu gắt… và những
cách tự điều chỉnh trên không có hiệu quả, em nên đến khám với bác sĩ chuyên
khoa tâm thần kinh để được chẩn đoán và điều chỉnh phù hợp.
Chúc em sớm cải thiện được tình trạng trên.
BS-CK1 Đặng Thị Anh Thy