Do tốc độ chuyển hóa chất của người mẹ tăng vọt nên nhu cầu chất dinh dưỡng cao hẳn lên. Hầu như trong mọi trường hợp, chúng ta đều không thể bổ sung đủ vi chất dinh dưỡng cho bà mẹ bằng liệu pháp dinh dưỡng ăn hàng ngày. Vì vậy, mẹ bầu cần bổ sung “khẩn cấp” những dưỡng chất sau.
Bổ sung sắt
Sắt là một nguyên tố vô cùng quan trọng và cần thiết với sự sống. Trong cơ thể, sắt có ba vai trò quan trọng: tham gia tạo máu, liên quan đến tổng hợp DNA nên có vai trò trong tăng cường hệ miễn dịch và có vai trò trong cấu trúc và phát triển chức năng thần kinh trung ương.
Lý do cần thiết phải bổ sung sắt cho bà mẹ mang thai vì cơ thể người mẹ cần nhiều máu để nuôi con. Lượng máu này chỉ được đáp ứng đủ khi và chỉ khi cơ thể có đủ sắt. Vì thế, việc bổ sung sắt sẽ giúp người mẹ nuôi con tốt hơn.
Lý do thứ nữa cần thiết phải bổ sung sắt cho mẹ là do người mẹ không bao giờ hấp thu đủ được một lượng sắt từ thực phẩm, dù cho có dùng chế độ ăn giàu sắt. Đó là vì do lượng sắt trong thực phẩm chỉ đạt đến một độ nhất định, lại do tình trạng nghén khi mang thai nên chuyện thiếu máu do thiếu sắt gần như gặp ở tất cả các bà mẹ. Do vậy, cần bổ sung sắt cho bà mẹ trong giai đoạn thai kỳ.
Theo ước tính, lượng sắt mẹ cần sẽ vào khoảng 2 - 4,8mg mỗi ngày. Tùy vào hàm lượng mà chúng ta có thể uống 1 viên hoặc 2 viên sắt mỗi ngày. Khuyên các bà mẹ, hãy bổ sung sắt từ giai đoạn trước mang thai 1 tháng để có lượng sắt dự trữ đủ khi bắt đầu bước vào mang thai. Lượng sắt này không đủ lớn để gây ngộ độc mà còn có giá trị cho đứa bé ngay từ những ngày đầu tiên. Uống sắt dự trữ chỉ nên uống 1 viên/ngày. Việc uống sắt nên tiếp tục kéo dài sang thời kỳ sau sinh và thời kỳ cho con bú. Nhớ uống sắt cùng vitamin C để tăng khả năng hấp thu sắt.
Bổ sung axit folic
Acid Folic có nhiều trong sữa, thực phẩm gốc động vật; thực phẩm gốc thực vật như rau xanh, đậu bắp, mồng tơi, măng tây, xà lách, cải bó xôi, đậu…; trong các loại quả như trái bơ, cam…
Axit folic là một vi chất dinh dưỡng quan trọng với cơ thể. Với người trưởng thành, axit folic giúp tham gia vào chuyển hóa năng lượng và kích thích sự phân chia tế bào. Do đó, axit folic rất cần thiết cho tăng trưởng, hồi phục tổn thương và chuyển hóa chất.
Với thai nhi, axit folic còn đặc biệt cần hơn vì hai lý do: cơ thể bé đang phát triển với tốc độ rất nhanh. Bé rất cần sự phân chia tế bào nhanh và nhiều. Axit folic đáp ứng được điều này. Thứ nữa là axit folic giúp phòng tránh nguy cơ bị dị tật nứt ống sống thần kinh ở trẻ em. Theo các số liệu nghiên cứu, tỷ lệ nứt ống sống thần kinh ở trẻ em mới sinh ra khoảng 0,4%. Nhưng nếu chúng ta bổ sung axit folic đủ thì giảm được 70% bị mắc loại dị tật này. Vì vậy, axit folic rất cần bổ sung cho bà mẹ mang thai. Tốt cho cả mẹ và lợi cho cả con.
Bổ sung axit folic cho bà mẹ nên thực hiện với liều 0,6-1 mg/ngày. Liều bổ sung axit folic tối thiểu là 0,4 mg/ngày. Đây là liều ngưỡng có giá trị phòng chống dị tật nứt ống sống cho thai nhi.
Vì thế, các bà mẹ hãy bổ sung viên uống axit folic trước mang thai 1 tháng và kéo dài đến khi cho con bú. Liều bổ sung trước và sau mang thai chỉ nên là 0,5 mg/ngày. Ngoài ra, chúng ta cũng nên tích cực bổ sung axit folic từ thực phẩm. Vì axit folic trong thực phẩm rất dễ hấp thu.
Bổ sung vitamin B12
Vitamin B12 là vitamin có kích thước lớn nhất và phức tạp nhất trong các loại vitamin. Vitamin B12 là một loại vitamin tan trong nước và có màu đỏ đẹp. Trong cơ thể, vitamin B12 là một vitamin cần thiết ở cấp độ enzym. Nó là một thành phần để tham gia cấu tạo nên một enzym hoàn hảo. Chức năng sống của vitamin B12 là tham gia hình thành nên DNA của hồng cầu cho nên cần cho tạo máu và tham gia tạo nên bao myelin bên ngoài sợi thần kinh. Vì vậy, vitamin B12 rất cần cho người thiếu máu và có rối loạn thần kinh ngoại biên.
Với bà mẹ mang thai, vitamin B12 trở nên cần thiết vì bà mẹ luôn có nguy cơ bị thiếu máu. Việc bổ sung đủ lượng vitamin B12 này có ý nghĩa giúp mẹ giảm tối đa nguy cơ thiếu máu nuôi dưỡng con. Thêm vào đó, hệ thần kinh của đứa trẻ đang phát triển mạnh mẽ. Chúng cần vitamin B12 để tạo nên vỏ bọc mới cho sợi dây thần kinh.
Với vai trò như vậy, khuyên các bà mẹ nên bổ sung vitamin B12 trong giai đoạn mang thai. Liều bổ sung là từ 2,6-3 µg/ngày.
Ngày nay, người ta không bào chế riêng rẽ các thành phần trên mà đã bào chế dưới dạng viên uống tổng hợp rất tiện. Trong một viên uống bổ sung cho bà mẹ người ta đóng viên đủ 3 thành phần trên. Tùy vào hàm lượng mà chúng ta dùng cho đúng. Ngoài viên uống bổ sung, các bà mẹ cần sử dụng một chế độ dinh dưỡng tăng cường chuyên biệt, nhất là chất đạm và chất béo. Đó là điều kiện tiên quyết cho một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.
Bổ sung DHA
- Cần cho sự phát triển và chức năng của não, thần kinh, mắt.
- Tạo được sự bảo vệ, chống sanh non và trẻ có trọng lượng lúc sinh thấp.
- Giúp mẹ giảm nguy cơ trầm cảm sau sinh và giảm nguy cơ mắc chứng tiền sản giật trong thai kỳ.
- DHA có nhiều trong sữa; các loại cá béo như cá basa, cá ngừ, cá hồi, cá mòi…; lòng đỏ trứng; tôm…
Bổ sung các loại Vitamin – Vitamin A
- Có thể các bạn không biết nhưng việc bổ sung đầy đủ vitamin trước khi mang thai đóng vai trò rất quan trọng giúp bạn có một thai kỳ khỏe mạnh, an toàn cho cả mẹ bầu và bé yêu đấy, đặc biệt là vitamin A và C. Vitamin A có nhiều trong gan cá biển, cà rốt, bí ngô, cà chua,… có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch cho mẹ, bảo vệ thai nhi rất hiệu quả. Vitamin C là dưỡng chất có nhiều trong các loại trái cây tươi, rau xanh, … là dưỡng chất có tác dụng tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa bệnh tật, giúp mẹ hấp thu sắt tốt hơn rất nhiều nhờ đó mà thai nhi được tạo thành trong điều kiện sức khỏe tốt nhất.
TUỆ ANH (Tổng hợp)
Nguồn: Gia đình Việt Nam