Ung thư là nguyên nhân gây chết người thứ hai sau bệnh tim mạch. Ở Việt Nam ước tính có 1% người mắc ung thư hàng năm, khoảng 70.000 – 100.000 người. Ở giai đoạn muộn, ung thư lan rộng, di căn gây tử vong. Tuy nhiên, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, điều trị đúng phương pháp thì khả năng khỏi bệnh rất cao. Một trong những phương hướng cơ bản để loại trừ ung thư là chủ động phòng và phát hiện sớm.
Phát hiện sớm ung thư có thể giúp bác sĩ áp dụng những phương pháp điều trị tối ưu, để chữa khỏi hoặc kéo dài cuộc sống cho bệnh nhân. Kết quả của việc điều trị ung thư phụ thuộc rất nhiều vào ý thực tự phòng bệnh và đi thăm khám sớm của người bệnh. Không nên để lỡ thời cơ chữa bệnh sớm vừa đơn giản vừa hiệu quả.
PGS.TS. Trần Văn Thuấn, Viện trưởng viện Nghiên cứu ung thư, Phó Giám đốc bệnh viện K, Hà Nội cho biết khi bệnh đang còn sớm ví dụ như ung thư cổ tử cung chỉ cần động tác nhỏ, khoét chóp thôi là có thể chữa khỏi được bệnh. Nếu đến muộn bác sĩ vừa phải phẫu thuật vừa phải trị xạ vừa phải điều trị hóa chất. Khi khối u ở giai đoạn muộn, không chỉ gây đau, mệt mỏi, tâm lý nặng nề mà chi phí điều trị còn rất tốn kém. Vì vậy, khi cơ thể có những dấu hiệu bất thường cần đến cơ sở y tế để có thể phát hiện bệnh sớm.
Ngoài ra, nếu phụ nữ thấy có những khối u bất thường ở ngực hoặc ra máu ngoài chu kỳ kinh hoặc ra máu sau khi quan hệ thì nên tới các cơ sở y tế chuyên khoa để khám để phát hiện sớm được bệnh.
Bên cạnh đó các dấu hiệu gợi ý một số bệnh ung thư khác như: ung thư đại trực tràng bệnh nhân thường hay rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy kéo dài hoặc tiêu chảy ra máu; trường hợp ung thư phổi bệnh nhân có thể có những dấu hiệu như ho, đau ngực kéo dài và gầy sút, điều trị kháng sinh lâu ngày không khỏi thì cũng nên đi khám chuyên khoa. Ngoài ra, nếu mọi người thấy nổi những hạch bất thường như hạch ở phổi, hạch ở nách, hạch ở bẹn thì đó cũng là những dấu hiệu gợi ý sớm cho các bệnh ung thư mà bệnh nhân cũng nên đi khám sớm.
Trước khi đi khám, bạn nên tìm hiểu thêm về dấu hiệu lâm sàng của bản thân, về nơi có đủ tiêu chuẩn khám bệnh, khả năng phát hiện sớm của loại ung thư mình nghi ngờ để việc kiểm tra sức khỏe có kết quả chính xác, đạt hiệu quả hơn.
Một yếu tố quan trọng khác giúp phòng chống ung thư là thay đổi lối sống sinh hoạt. Lối sống khỏe mạnh đã có ảnh hưởng tích cực đến gien giúp chống ung thư, trong khi những trường hợp khác loại trừ gien làm phát triển bệnh ung thư. Một số cách dưới đây giúp bạn phòng ngừa ung thư:
Kiểm soát cân nặng: theo nhiều chuyên gia, béo phì là một nhân tố rủi ro dẫn đến mắc nhiều loại bệnh ung thư, bao gồm ung thư ngực, ruột kết, nội mạc tử cung, thực quản, thận và các cơ quan khác. Thừa cân làm cho cơ thể sản sinh và lan truyền nhiều hooc môn estrogen và insulin hơn, kích thích sự phát triển của ung thư. Do đó, bạn nên kiểm soát cân nặng.
Bỏ thuốc lá: vì đây là nguyên nhân chính gây ung thư phổi;
Hạn chế uống rượu bia: uống quá nhiều rượu bia làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh ung thư khác nhau.
Ăn nhiều hoa quả và rau củ chứa nhiều chất dinh dưỡng: có tác dụng chống ung thư ví dụ như x-tê-rôn thực vật (phytoestrogens), hơn nữa chúng giúp bạn ổn định cân nặng ở mức vừa phải, có lợi cho sức khỏe.
Hạn chế dùng thịt chế biến sẵn và chất béo không bão hòa: thịt chế biến sẵn ví dụ như hot dog, thịt lợn muối xông khói và xúc xích...là những món ăn có liên quan đến ung thư tuyến tiền liệt và các loại ung thư khác.
Luyện tập thường xuyên: Việc tập luyện sẽ giảm nguy cơ mắc tất cả các loại bệnh ung thư.
Theo như Hiệp hội Ung thư Mỹ, tích cực hoạt động giúp giảm nguy cơ mắc ung thư không chỉ bởi từ lợi ích kiểm soát cân nặng của nó mà còn vì sự tác động của nó đến lượng hooc môn và hệ thống miễn dịch của bạn.
Tránh tiếp xúc với những chất hóa học từ môi trường và không khí ô nhiễm: Khi ô nhiễm không khí bên ngoài là một trong những nguyên nhân gây bệnh nhanh nhất thì những tổ chức về sức khỏe hàng đầu ngày nay đã đưa ra lời khuyên khuyến khích bạn sử dụng máy lọc không khí chất lượng tốt ở trong nhà.
Để loại bỏ hoàn toàn những bụi bẩn này ra khỏi nhà, hãy loại bỏ những chổi lau nhà bằng chất liệu cotton, bọt biển hay giẻ lau bằng cotton. Những nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng những cây lau sàn loại thông thường, miếng bọt biển và giẻ lau nằm trong số những nguồn phát sinh nhiều mầm bệnh khác nhau trong nhà. Chúng cũng là nơi phát tán bụi bẩn hơn là loại bỏ chúng.
Dùng lượng Vitamin D phù hợp: Duy trì mức độ vitamin D hợp lý được biết là có tác dụng phòng tránh ung thư, theo thông tin từ cộng đồng Vitamin D (Mỹ). Các chuyên gia cho rằng từ 15-20 phút dưới ánh nắng một ngày là một thời gian lý tưởng để một người có làn da sáng sản xuất ra lượng vitamin D đầy đủ. Nếu bạn có làn da ngăm hơn, bạn sẽ cẩn ở ngoài trời lâu hơn.
Kiểm soát stress: Giữ tinh thần lạc quan và giảm stress có lợi cho hệ miễn dịch của bạn, nó có thể góp phần để làm chậm sự phát triển của ung thư và chống đỡ lại từ khi mới khởi phát.