Công dụng chữa bệnh của long nhãn

Trả lời trên Thanh niên Online, Ths Hoàng Khánh Toàn (Bệnh viện 108, Hà Nội) cho biết, trong y học cổ truyền, long nhãn là một vị thuốc, có nhiều tên gọi như quế nguyên nhục, nguyên nhãn, lệ châu, mật tỳ, long mục, á lệ chi, ích trí..., được xếp vào nhóm thuốc bổ huyết.

Long nhãn vị ngọt, tính ấm, có công dụng bổ tâm, an thần, kiện tỳ ích khí, dưỡng huyết tráng dương, thông minh ích trí, được dùng để chữa các chứng tâm quý chính xung (tim đập nhanh, hồi hộp đánh trống ngực), thất miên kiện vong (mất ngủ, hay quên), bần huyết (thiếu máu), tỳ hư tiết tả (đi lỏng do tỳ hư), tâm căn suy nhược (suy nhược thần kinh)...

Theo nghiên cứu của dược lý học hiện đại, long nhãn có tác dụng giúp cơ thể nâng cao năng lực chịu đựng trong điều kiện thiếu ô xy, gia tăng trọng lượng của các cơ quan miễn dịch, kháng khuẩn, phòng ngừa ung thư và làm chậm quá trình lão hóa.

Long nhãn được y học cổ truyền sử dụng dưới nhiều dạng như thuốc sắc, thuốc cao, thuốc hoàn, rượu thuốc..., riêng rượu thuốc có thể ngâm phối hợp với các vị thuốc khác.

Ví dụ, trong "Diên linh tửu", long nhãn được ngâm cùng kỷ tử, đương quy, bạch truật và đậu đen; trong "Diên thọ tửu" được ngâm cùng quế hoa và đường trắng. Thông thường, nếu dùng độc vị có thể ngâm từ 150 - 200 gr long nhãn trong 1 lít rượu trắng, sau 15 ngày là dùng được, mỗi ngày dùng 2 lần, mỗi lần dùng từ 15-20 ml.

Báo Sức khỏe và Đời sống cho hay, theo Đông y, long nhãn còn dùng cho các trường hợp lo âu, mất ngủ, ngủ mê, giảm trí nhớ, quên lẫn, loạn nhịp tim, sau đẻ mất sức, thiếu máu; bỏng nước sôi, bỏng lửa, chấn thương xuất huyết, sa thoát, lở ngứa ngoài da. Liều dùng từ 12-20g/ngày.

Bài thuốc chữa bệnh từ long nhãn

Chữa thiếu máu, mất ngủ, hay quên, kinh hoảng: long nhãn 12g, táo nhân 12g, chích hoàng kỳ 12g, bạch truật sao 12g, phục thần 12g, đảng sâm 12g, mộc hương 4g, viễn chí 6g, đương quy 12g, chích thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang.

Chữa ăn kém, người mệt mỏi, mất ngủ, ra mồ hôi trộm: long nhãn 50g, cao ban long 40g. Sắc long nhãn với nước, thái cao thành miếng mỏng cho vào, đun nóng để hòa tan. Ngày uống 2 lần (sáng, tối), mỗi lần 10g.

Dùng làm thực đơn bồi bổ tăng lực (đại bổ nguyên khí): long nhãn nhục 30g, đường trắng 3g, sâm 3g. Cho vào bát, miệng bát đậy kín dùng giấy bản hoặc vải xô mỏng, hấp cách thủy hoặc hấp trên nồi cơm. Mỗi lần ăn 1 thìa với nước sôi.

Rượu bổ, bổ khí huyết, ích tinh thần: long nhãn xào qua rượu, thêm rượu tùy ý (khoảng 10%) ngâm 100 ngày, hàng ngày uống vài ba lần, mỗi lần 20ml.

Dùng cho các trường hợp hồi hộp, tim loạn nhịp, mất ngủ, đau lưng mỏi gối: long nhãn 15g, hạt dẻ 10 - 20 hạt, gạo tẻ 50g, đường vừa đủ. Hạt dẻ bóc vỏ, đập vụn nấu với gạo thành cháo, khi cháo được cho long nhãn vào, đun sôi đều, khi ăn thêm đường.

Dùng cho các trường hợp ăn kém, chậm tiêu, da xanh tái, hồi hộp, đánh trống ngực, lo âu, mất ngủ (tâm tỳ lưỡng hư): long nhãn 250g, mật ong 250g, đại táo 250g, nước gừng vừa đủ ăn. Nấu long nhãn, đại táo với nước, khi chín nhừ, cho nước gừng và mật ong vào, đun sôi là được.

Chữa thiếu máu, hồi hộp, mất ngủ, đánh trống ngực: gà giò 1 con, long nhãn 30g. Gà làm sạch, cho long nhãn, chút rượu, giấm, hành, gừng, muối gia vị và ít nước, đặt trên bếp hầm nhỏ lửa khoảng 1 giờ.

Dùng cho trường hợp thiếu máu, chảy máu dưới da: long nhãn 10g, lạc hạt (cả vỏ hạt đập vụn) 15g. Cho ít muối, ít nước, nấu chín ăn.

Dùng cho các trường hợp hồi hộp loạn nhịp tim, mất ngủ, sốt nóng về chiều, có mồ hôi trộm, ho khan, ít đờm, đờm lẫn huyết (tâm phế âm hư): long nhãn 20g, kỷ tử 20g, yến sào 30 - 50g. Mỗi thứ liều lượng thích hợp, thêm nước hầm nhừ, sau cho đường phèn vừa đủ.

Dùng cho trường hợp suy nhược cơ thể sau bệnh nặng dài ngày: ba ba 1 con nhỏ, long nhãn 20g, sơn dược 20g. Ba ba làm sạch, cho long nhãn, sơn dược và nước, thêm gia vị hầm cách thủy ăn. Hoặc long nhãn 16 - 30g, hạt sen 16 - 30g, gạo tẻ 100g. Tất cả nấu cháo.

Kiêng kỵ: bụng ngực đầy trướng, nôn, nấc, ho, sốt nhiều đờm dịch xuất tiết không dùng.

Thùy Linh

Nên đọc

Theo GĐVN